ΒΟΗΘΗΜΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ

Ἕνα ἁπλὸ βοήθημα γιὰ ἐκείνους ποὺ ἑτοιμάζονται νὰ προσέλθουν στὸ σωστικὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.

Ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι τόσο ἀναγκαία γιὰ κάθε χριστιανό, ὅσο καὶ τὸ Βάπτισμα. Γιατί τὸ Βάπτισμα μᾶς καθαρίζει ἀπὸ τὶς προηγούμενες ἁμαρτίες μας, ἐνῶ ἡ Ἐξομολόγηση ἀπὸ ὅσες διαπράττουμε μετὰ τὸ Βάπτισμα. Χωρὶς τὸ Βάπτισμα δὲν μποροῦμε να κοινωνήσουμε τὰ ἄχραντα Μυστήρια τοῦ Κυρίου. Δὲν μποροῦμε ἐπίσης νὰ κοινωνήσουμε, ἂν δὲν ἐξομολογηθοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ αὐτὲς σὰν ἕνα τεῖχος μᾶς χωρίζουν ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, ποὺ ἂν μείνει ἀθεράπευτη, ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ θάνατο, στὸν αἰώνιο, δηλαδή, χωρισμὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸν Θεό. Τί κάνουμε ὅταν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα μας; Ἐπισκεπτόμαστε χωρὶς καθυστέρηση τὸ γιατρό, στὸν ὁποῖο ἀποκαλύπτουμε τὶς πληγές μας καὶ περιγράφουμε μὲ ἀκρίβεια ὅλα τὰ συμπτώματά μας. Ἐκεῖνος τότε μᾶς χορηγεῖ τὰ κατάλληλα φάρμακα καὶ τὶς ἰατρικὲς ὁδηγίες ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ θεραπευθοῦμε.

Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει ὅταν ἀσθενεῖ ἡ ψυχή μας καὶ ποθοῦμε νὰ ἀνακτήσουμε τὴν πνευματική μας ὑγεία. Προσερχόμαστε στὴν Ἐκκλησία ποὺ εἶναι ἕνα πνευματικὸ θεραπευτήριο. Ἐκεῖ ἀναζητοῦμε τὸν πνευματικό, στὸν ὁποῖο δίχως ντροπὴ ὁμολογοῦμε ὅλες τὶς ἁμαρτίες ποὺ τραυμάτισαν τὴν ψυχή μας. Στὴ συνέχεια ἐκεῖνος θὰ μᾶς διαβάσει τὴ συγχωρητικὴ εὐχὴ καὶ θά μᾶς ἀπευθύνει τὶς ἁρμόζουσες συμβουλὲς γιὰ τὴν εὐόδωση τῆς πνευματικῆς μας πορείας. Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο ὁ φιλάνθρωπος Χριστός, ὁ Ὁποῖος εἶναι παρὼν σὲ ὅλη τη διάρκεια τῆς Ἐξομολογήσεως, μᾶς χορηγεῖ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καὶ μᾶς ὑποδεικνύει τὸ δρόμο ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦμε ὁριστικὰ ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας.

Πρῶτο βῆμα γιὰ τὴν ἐξομολόγησή μας εἶναι ἡ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ ποὺ χαρίζεται σὲ ὅσους τὸ ζητοῦν μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὸ ἐπιδιώκουν μὲ τὴ γενναία καὶ τίμια βυθοσκόπηση τοῦ ἑαυτοῦ τους.

Στὸ δύσκολο ἐγχείρημα τῆς αὐτοκριτικῆς θέλουν νὰ σὲ βοηθήσουν τὰ παρακάτω ἐρωτήματα, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν στὶς σχέσεις μας: α)
μὲ τὸν Θεό, β) μὲ τὸν πλησίον καὶ γ) μὲ τὸν ἑαυτό μας.

§
Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου -Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς

§ Πιστεύεις ὁλόψυχα στὸν Τριαδικὸ θεό, τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ στὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας;

§ Ἐμπιστεύεσαι ἀκλόνητα τὸν ἑαυτό σου στὴν πατρικὴ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἢ μήπως στὶς δυσάρεστες περιστάσεις ὀλιγοπιστεῖς, γογγύζεις καὶ ἀπελπίζεσαι;

§ Ὁμολογεῖς μὲ παρρησία τὴν πίστη σου, ὅταν οἱ περιστάσεις τὸ ἀπαιτοῦν ἢ μήπως ντρέπεσαι νὰ κάνεις ἀκόμα καὶ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ὅταν λ.χ. περνᾶς ἔξω ἀπὸ κάποιον ναό;

§ Μήπως ἀσχολήθηκες ποτὲ μὲ τὸν ἀποκρυφισμό, (μάγους, μέντιουμ, ἀστρολόγους, ὑπνωτιστές, πνευματιστές, χαρτορίχτρες, καφετζοῦδες κ.ἅ.) ἢ ἀναμίχθηκες σὲ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες (σχολὲς γιόγκα καὶ διαλογισμοῦ, γνωστικὲς ἢ θεοσοφικὲς σχολές, Βουδισμό, Ἰνδουισμὸ κ.ἅ.);

§ Μήπως πιστεύεις στὴν τύχη καὶ στὰ ὄνειρα ἢ ἀσχολεῖσαι μὲ τὸ ξεμάτιασμα καὶ δίνεις σημασία στὶς διάφορες προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες (π.χ. «τὸ 13 εἶναι γρουσούζικος ἀριθμός», «τὸ πέταλο φέρνει γούρι» κ.λπ.);

§ Προσεύχεσαι τακτικὰ καὶ προσεκτικὰ στὸ σπίτι σου (πρωί, βράδυ, πρὶν καὶ μετὰ τὰ γεύματα) ἢ στὴν Ἐκκλησία (κάθε Κυριακὴ καὶ τὶς μεγάλες γιορτές), εὐγνωμονώντας πρωτίστως τὸν Θεὸ γιὰ τὶς ποικίλες, φανερὲς καὶ ἀφανεῖς εὐεργεσίες Του;

§ Μελετᾶς καθημερινὰ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἄλλα ψυχωφελῆ βιβλία;

§ Νηστεύεις, ἂν δὲν ὑπάρχουν σοβαροὶ λόγοι ὑγείας, τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευὴ καὶ τὶς ἄλλες περιόδους τῶν Νηστειῶν;

§ Προσέρχεσαι τακτικὰ στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας, ὑστέρα ἀπὸ τὴν κατάλληλη προετοιμασία καὶ τὴν ἔγκριση τοῦ πνευματικοῦ σου;

§ Μήπως βλαστημᾶς τὸ ὄνομα τοῦ Χρίστου, τῆς Παναγίας ἢ τῶν Ἁγίων μας;

§ Μήπως ὁρκίζεσαι χωρὶς λόγο ἢ ἀθέτησες τυχὸν ὅρκο ἢ ὑπόσχεσή σου στὸν Θεό;



Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος

§ Δείχνεις ἔμπρακτα τὴν ἀγάπη σου στὸν πλησίον, ἰδιαίτερα σὲ ὅσους ὑποφέρουν ἢ ἔχουν ἀνάγκη (ἀσθενεῖς, πτωχούς, φυλακισμένους, ἄνεργους, ὀρφανά, ἡλικιωμένους κ.ἅ.);

§ Συγχωρεῖς ὅσους σὲ ἔβλαψαν ἢ μήπως κρατᾶς μέσα σου ἔχθρα καὶ ἀντιπάθεια; Εἶσαι πρόθυμος νὰ ζητήσεις «συγγνώμην» ἀπὸ τὸν πλησίον γιὰ τυχὸν σφάλματά σου;

§ Μήπως θεληματικὰ ἢ ἀθέλητα διέπραξες φόνο ἢ μὲ τὴ συμπεριφορά σου βοήθησες στὴν ἐκτέλεση μίας τέτοιας πράξεως;

§ Μήπως ἔχεις τὸ ἐλάττωμα

§ - Νὰ λὲς ψέματα;- Νὰ κατακρίνεις;- Νὰ συκοφαντεῖς;- Νὰ κολακεύεις;- Νὰ καταριέσαι;- Νὰ ὀργίζεσαι καὶ νὰ βρίζεις;- Νὰ εἰρωνεύεσαι καὶ νὰ χλευάζεις;- Νὰ διαπληκτίζεσαι καὶ νὰ χειροδικεῖς;- Νὰ «στέλνεις» τοὺς ἄλλους «στὸ διάβολο»;- Νὰ εἶσαι περίεργος;

§ Μήπως φθονεῖς τὴν εὐτυχία ἢ ζηλεύεις τὰ ἀγαθὰ τοῦ πλησίον σου; Ἢ μήπως, πάλι, χαίρεσαι στὶς συμφορές του;

§ Μήπως εἶσαι καχύποπτος καὶ δίνεις πίστη στὶς ὑπόνοιές σου γιὰ τοὺς ἄλλους;

§ Μήπως κλέβεις ἢ συνεργάστηκες ποτὲ σὲ κλοπὴ ἢ δέχτηκες ἐν γνώσει σου κλεμμένα πράγματα;

§ Δείχνεις εὐγνωμοσύνη στοὺς εὐεργέτες σου ἢ μήπως ἀνταποδίδεις ἀχαριστία γιὰ τὸ καλὸ ποὺ σοῦ ἔκαναν;

§ Μήπως μὲ τοὺς λόγους καὶ τὴ συμπεριφορά σου σκανδαλίζεις τὸν πλησίον σου ἢ τὸν ἐξωθεῖς στὴν ἁμαρτία;

§ Μήπως ἀσχολεῖσαι μὲ τὴν προσωπική, οἰκογενειακὴ ἢ ἐπαγγελματικὴ ζωὴ τῶν ἄλλων καὶ ἐπεμβαίνεις ἀδιάκριτα, προκαλώντας διάφορα προβλήματα;

§ Μήπως διακινεῖς ναρκωτικὲς οὐσίες ἢ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο ὁδήγησες ἄλλους στὴ χρήση τους;

§ Μήπως συνηθίζεις νὰ διαδίδεις πληροφορίες ἢ μυστικὰ τῶν ἄλλων, δημιουργώντας ἔτσι διαμάχες στὶς σχέσεις τῶν συνανθρώπων σου;

§ Στὸ ἐπάγγελμα

§ Μήπως ἡ συνείδησή σου σὲ ἐλέγχει γιὰ ἀπάτη, νοθεία, αἰσχροκέρδεια, κατάχρηση, τοκογλυφία, δωροδοκία, ἀπόκρυψη ἐμπορευμάτων κ.λπ.;

§ Μήπως στὶς συναλλαγές σου σὲ διακρίνει ἀνειλικρίνεια, ἀνεντιμότητα ἢ δολιότητα;

§ Μήπως κακομεταχειρίζεσαι, ἐκμεταλλεύεσαι ἢ ἀδικεῖς τοὺς ἐργάτες, ὑπαλλήλους ἢ ὑφισταμένους σου;

§ Στὴν οἰκογένεια

§ Δείχνεις σεβασμό, ἀγάπη καὶ τιμὴ πρὸς τοὺς γονεῖς σου ἢ μήπως συμπεριφέρεσαι μὲ αὐθάδεια, σκληρότητα καὶ περιφρόνηση; Ἰδιαίτερα, τοὺς συμπαραστέκεσαι στὰ γηρατειά τους;

§ Ἡ συμπεριφορά σου στὸ σπίτι διαπνέεται ἀπὸ πνεῦμα θυσίας, ἀγάπης, καλοσύνης, ἀλληλοκατανόησης, ὑποχωρητικότητας καὶ ὑπομονῆς; Μήπως μὲ τὴν ἐριστικότητα, τὸ πεῖσμα ἢ τὶς παράλογες καὶ ἐγωιστικὲς ἀπαιτήσεις σου διαταράσσεις τὴν οἰκογενειακὴ γαλήνη καὶ ἀτμόσφαιρα;

§ Ὡς σύζυγοι:

§ Ἀποδέχεστε τὴ συζυγία ὡς εὐλογία Θεοῦ καὶ ἀγωνίζεστε καθημερινὰ γιὰ τὴν τελείωση καὶ ὁλοκλήρωση τῆς μεταξύ σας ἀγάπης, ὥστε νὰ μὴ διασπᾶται αὐτὴ ἀπὸ καμιὰ ἄλλη γήϊνη ἀγάπη (πρὸς τοὺς γονεῖς, τὰ παιδιά, τοὺς συγγενεῖς, τὸ ἐπάγγελμα κ.α.);

§ Τιμᾶτε καὶ ἀγαπᾶτε ὁ ἕνας τοὺς γονεῖς καὶ συγγενεῖς τοῦ ἄλλου;

§ Διαφυλάσσετε τὴν ἀμοιβαία πίστη καὶ ἀφοσίωση;

§ Μήπως ἀποφεύγετε μὲ διάφορα μέσα τὴν τεκνογονία;

§ Μήπως κάνατε ἔκτρωση ἢ γίνατε ἠθικοὶ αὐτουργοὶ στὴ διάπραξη ἑνὸς τέτοιου ἐγκλήματος;

§ Μήπως διατηρούσατε προγαμιαῖες σχέσεις;

§ Ὡς γονεῖς:

§ Προσεύχεστε θερμὰ γιὰ τὴν προκοπὴ τῶν παιδιῶν σας;

§ Ἢ ζωή σας ἀποτελεῖ καλὸ παράδειγμα γιὰ τὰ παιδιά σας;

§ Μήπως ἐνδιαφέρεστε μόνο γιὰ τὴν κατὰ κόσμο πρόοδό τους; Δείχνετε ἰδιαίτερη φροντίδα γιὰ τὴ χριστιανικὴ ἀγωγή τους, ἀφιερώνοντας γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸ τὸν ἀνάλογο χρόνο, ἄλλοτε συμβουλεύοντας καὶ συζητώντας μαζί τους, ἄλλοτε ἐμπνέοντος μὲ τὴ συνέπεια τῆς χριστιανικῆς σας ζωῆς καὶ ἄλλοτε παρακολουθώντας διακριτικὰ τὰ ἀναγνώσματά τους, τοὺς τρόπους ψυχαγωγίας τους καὶ τὶς παρέες τους;

§ Μήπως κάνετε διακρίσεις μεταξὺ τῶν παιδιῶν σας ἢ δὲν ὑπήρξατε δίκαιοι στὶς γονικές σας παροχές;

§ Μήπως ἐπεμβαίνετε ἄκαιρα, πιεστικὰ καὶ ἀδικαιολόγητα στὶς ἀποφάσεις τῶν παιδιῶν σας ἢ στὶς οἰκογένειές τους, ὑπονομεύοντας ἔτσι τὶς προσπάθειές τους ἢ τοὺς οἰκογενειακούς τους δεσμούς;

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου

§ Μήπως εἶσαι προσκολλημένος στὶς βιοτικὲς φροντίδες καὶ τὰ ἐγκόσμια ἀγαθὰ καὶ ἀδιαφορεῖς γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς ἀθάνατης ψυχῆς σου καὶ τὴν ἕνωσή σου μὲ τὸν Θεό;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, πού εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ γεννήτρια ὅλων τῶν κακῶν; Αὐτὸ θὰ τὸ διαπιστώσεις:

§ -ἂν ἐπιδιώκεις τὴ δόξα, τὶς τιμές, τοὺς ἐπαίνους, τὰ πρωτεῖα καὶ τὴν προβολή,-ἂν καυχιέσαι καὶ μιλᾶς μὲ ἐγκώμια γιὰ τὶς προσωπικές σου ἱκανότητες, τὴν καλή σου οἰκογένεια καὶ τὶς ἐπαγγελματικές σου ἐπιτυχίες,-ἂν προσπαθεῖς νὰ γίνεσαι ἄρεστος στοὺς ἀνθρώπους,-ἂν δείχνεις μεγάλη ἐμπιστοσύνη στὸν ἑαυτὸ σου καὶ ἐπιμένεις μὲ πεῖσμα στὴν προσωπική σου κρίση,-ἂν δὲν δέχεσαι τὶς συμβουλὲς τῶν ἄλλων ἢ ἀντιδρᾶς στὶς ὑποδείξεις τῶν τυχὸν σφαλμάτων σου,-ἂν ἐπιδιώκεις πάντοτε καὶ σὲ ὅλα τὴν ἰκανοποίηση τοῦ ἑαυτοῦ σου ἢ ζητᾶς ἀπαιτητικὰ νὰ ἐξυπηρετεῖσαι ἀπὸ τοὺς ἄλλους.

§ Μήπως μιλᾶς ἄκαιρα, διακόπτοντας ἢ προσβάλλοντας μὲ λόγια ταπεινωτικὰ τοὺς συνομιλητές σου;

§ Μήπως εἶσαι φιλάργυρος ἢ πλεονέκτης;

§ Μήπως ζεῖς μὲ πολυτέλεια καὶ σπατάλη ἢ ξοδεύεις τὰ χρήματά σου σὲ τυχερὰ παιχνίδια, χαρτοπαιξία κ.α.;

§ Μήπως ντύνεσαι καὶ καλλωπίζεσαι μὲ τρόπο προκλητικὸ ἢ μήπως ἡ ἐνδυμασία σου εἶναι ἀνάρμοστη γιὰ τὸ δικό σου φύλο;

§ Μήπως εἶσαι λαίμαργος ἢ γαστρίμαργος;

§ Μήπως λὲς πολλὰ λόγια, περιττὰ καὶ ἀνώφελα ἢ μήπως αἰσχρολογεῖς;

§ Δείχνεις τὸν ἀπαιτούμενο σεβασμὸ στὸ σῶμα σου, ποὺ εἶναι; ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἢ μήπως ἔπεσες σὲ διάφορα σαρκικὰ ἁμαρτήματα (αὐνανισμό, πορνεία, μοιχεία, ἀρσενοκοιτία κ.ἅ.);

§ Μήπως ἐκθέτεις τὸν ἑαυτό σου σὲ διάφορους σαρκικούς πειρασμοὺς (ἄσεμνα θεάματα καὶ διασκεδάσεις, ἀνήθικα περιοδικὰ καὶ βιβλία, πορνογραφήματα, προκλητικὴ μουσικὴ καὶ τραγούδια κ.λ.π.);

§ Ὅταν προσβάλλουν τὸ νοῦ σου αἰσχροὶ λογισμοὶ καὶ φαντασίες τοὺς διώχνεις ἀμέσως ἢ μήπως τοὺς ἀποδέχεσαι καὶ τοὺς καλλιεργεῖς;

§ Μήπως καταστρέφεις τὴν ὑγεία σου, ποὺ εἶναι δωρό του Θεοῦ, μὲ τὴ μέθη, τὸ κάπνισμα ἢ τὴ χρήση ναρκωτικῶν οὐσιῶν;

§ Μήπως σκέφτηκες ποτὲ νὰ αὐτοκτονήσεις;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ ὀκνηρία, ἀμέλεια ἢ ἀνευθυνότητα;

§ Μήπως σπαταλᾶς ἄσκοπα τὸ χρόνο σου μπροστὰ στὴν τηλεόραση ἢ περιπλανώμενος στὸ διαδίκτυο;

§ Καὶ τώρα, μετὰ τὸν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ σου, τρέξε, ἀδελφέ μου, χωρὶς ἀναβολὴ στὸν πνευματικό. Ἐξομολογήσου τὶς ἁμαρτίες σου α) χωρὶς νὰ κρύψεις καμία, β) μὲ εἰλικρίνεια καὶ συντομία καὶ γ) δίχως νὰ ἀναφέρεις τυχὸν ἀρετές σου ἢ ξένα ἁμαρτήματα. Νὰ εἶσαι σίγουρος πώς, μαζὶ μὲ τὴν ἄφεση, ὁ Θεὸς θὰ σοῦ προσφέρει πλούσια τὴ χάρη Του, γιὰ τὸ ξεκίνημα μίας νέας ζωῆς.




Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου


Νέες ομιλίες π.Αποστόλου Θεολόγου προστέθηκαν.

TRANSLATOR

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Θεία Λειτουργία π.Αποστόλου Θεολόγου Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατησίων

Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ: ΣΧΟΛΙΟ ΣΤΗΝ Α' ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

«Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς·
χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς»
(Ἀκάθ. ὕμν. Α3)


Ὁ Ἀκάθιστος ὕμνος, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἡ ἀνάπτυξις τοῦ πρώτου ἐκείνου «Χαῖρε», ποὺ ἀκούστηκε ὅταν ὁ ἀρχάγγελος Γαβριὴλ ἔφερε τὸ οὐράνιο μήνυμα, ὅτι ἡ ταπεινὴ Παρθένος τῆς Ναζαρὲτ θὰ γεννήσῃ τὸν Σωτῆρα τοῦ κόσμου (Λουκ. 1,28-29).
Ἐκεῖνο τὸ «Χαῖρε» ἐπανα λαμβάνεται 144 φορές, καὶ εἶνε οἱ Χαιρετι σμοὶ μία ὡραία ἀνθοδέσμη ἀπὸ 144 εὐωδέ στατα ἄνθη. Ἕνα ζεῦγος ἀπὸ τὰ ἄνθη αὐτὰ θὰ σᾶς προσφέρω. Εἶνε αὐτὸ ποὺ ἀκούσατε· «Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς· χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς».
Ἐδῶ ὁ ποιητὴς παίρνει μία εἰκόνα. Ὁμιλεῖ γιὰ ὕψος. Ὑπάρχει φυσικὸ ὕψος, καὶ πνευματικὸ ὕψος. Φυσικὸ ὕψος ἔχουν λόγου χάριν οἱ οἰκοδομές. Ἀλλὰ τί εἶνε τὰ ὕψη αὐτὰ ἐμπρὸς στὰ φυσικὰ ὕψη τῶν βουνῶν; Στὴν Ἑλλάδα ὑψηλότερο βουνὸ εἶνε ὁ Ὄλυμπος, στὴν Εὐρώπη οἱ Ἄλπεις, καὶ στὴν Ἀσία ὑψηλότερο βουνὸ τοῦ κόσμου εἶνε τὰ Ἰμαλάια.
Ὕψη μεγάλα, τρεῖς χιλιάδες, πέντε χιλιάδες, ἕξι χιλιάδες, ἐννέα μέχρι ἐνιάμισυ χιλιάδες μέτρα. Τὸ ὕψος, κατὰ μυστηριώδη τρόπο, ἑλκύει τὸν ἄνθρωπο. Εὐχαριστεῖται ν᾿ ἀνεβαίνῃ ψηλά. Πολλοὶ ἀνεβαίνουν στὸν πύργο τοῦ Ἄϊφελ, ἄλλοι προσπαθοῦν ν᾿ ἀνεβοῦν στὴν πυραμίδα τοῦ Χέοπος, ἄλλοι στοὺς οὐρανοξύστες τῆς Νέας Ὑόρκης ποὺ φτάνουν τὰ 300-400 μέτρα.
Τὰ ὕψη ἔχουν θέλγητρο. Γι᾿ αὐτὸ οἱ ὀρειβάτες ἀνεβαίνουν στὶς κορυφές· κάτι βρίσκουν ἐκεῖ. Ἀλλ᾿ ὑπάρχει καὶ τὸ πνευματικὸ ὕψος. Καὶ ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου αὐτὸ τὸ ὕψος ὑμνεῖ. Θέλετε τὰ οὐράνια ὕψη; Τὸ ν᾿ ἀνεβῆτε στὸν Ὄλυμπο ἢ ἀλλοῦ δὲν εἶνε σπουδαῖο. Σπουδαῖο εἶνε αὐτὸ ποὺ φωνάζει ὁ ὑμνῳδός· «Εἰς τὰ ὄρη, ψυχή, ἀρθῶμεν…» (ἀναβ. πλ. α΄, β).
Ὅποιος ἔχει κότσια, ἐμπρὸς γιὰ τὶς πνευματικὲς κορυφές! Μὴ ζοῦμε στὴν πεζότητα, γιατὶ «θὰ μᾶς φάῃ ὁ κάμπος», ποὺ λέει ὁ ποιητής. Πεζὴ εἶνε ἡ ζωή μας, πολὺ πεζή, ὅσο κι ἂν ζοῦμε σὲ τεχνικὸ πολιτισμό. Πεζὸς εἶνε ὅποιος ἔχει ταπεινὰ ἐλατήρια, ἐνῷ ὑψηλὸς εἶνε ὅποιος ἔχει εὐγενῆ αἰσθήματα.
Ἐμπρὸς λοιπόν, καὶ θὰ σᾶς δείξω κορυφές· μία, δύο, τρεῖς, τέσσερις κορυφές.

- Μία κορυφή, δύσκολη νὰ τὴν ἀνεβῇς, εἶνε ἡ ἀκτημοσύνη. Ἐνῷ μποροῦσες νά ᾿χῃς πλούτη πολλά, ἐσὺ νὰ μὴν ἔχῃς δραχμή· νὰ εἶσαι ἀκτήμων. Στὴν κορυφὴ αὐτὴ ὑπάρχει μιὰ φωτεινὴ πινακίδα.
Διαβάζετε τί λέει; «Πώλησόν σου τὰ ὑπάρχοντα καὶ δὸς πτωχοῖς» (Ματθ. 19,21).
Ἐμπρὸς λοιπόν!  Ἀλλὰ οἱ φιλάργυροι δὲν ἔχουν πόδια· μένουν στὸν κάμπο, στὴ διαφθορὰ τοῦ χρήματος. Ἐδῶ ἀνεβαίνουν μόνο μεγάλες ψυχές, ὅπως οἱ ἀπόστολοι ποὺ ἄφησαν τὰ πάντα, ἢ ὅπως ὁ Μέγας Ἀντώνιος ποὺ τὰ πούλησε ὅλα καὶ τὰ «ἔδωκε πτωχοῖς».

- Ἄλλη κορυφὴ εἶνε ἡ παρθενία. Παρθενία ὄχι ἁπλῶς σωματικὴ –ἔχει κι αὐτὴ κάποια ἀξία–, ἀλλὰ παρθενία προπαντὸς ψυχική. Ἐδῶ ἡ ἐπιγραφὴ εἶνε· «Τῇ ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ». Δυσπρόσιτη κορυφὴ καὶ αὐτή. Παρ᾿ ὅλα ὅμως τὰ κηρύγματα τοῦ πανσεξουαλισμοῦ, ἡ «ὡραιότης τῆς παρθενίας» ἑλκύει.
Ἀκόλαστοι ἐδῶ δὲν ἀνεβαίνουν· τὰ πόδια τους εἶνε κολλημένα στὴν ἀκαθαρσία.
Ἐδῶ πετοῦν σὰν ἀετοὶ οἱ σώφρονες καὶ ἐγκρατεῖς. Καὶ ὄχι μόνο οἱ ἀσκηταὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἀλλὰ καὶ πολλοὶ μέσα στὸν κόσμο. Ἐμπρὸς λοιπόν, νέοι καὶ νέες, ἀπολαῦστε τὸ ὕψος αὐτό. Κρατῆστε ἁγνὴ τὴν ψυχὴ καὶ ἁγνὸ τὸ σῶμα.
Ἂν μὲ τὰ φτερὰ τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου ὑψωθῆτε στὴν κορυφὴ τῆς παρθενίας, θὰ δῆτε ὅτι οἱ αἰσχροὶ ἔρωτες τῆς γῆς εἶνε «σκωλήκων βρῶμα καὶ δυσωδία» (Νεκρ. ἀκολ. , Μακαρ.).

- Μία κορυφὴ ἡ ἀκτημοσύνη, δευτέρα ἡ παρθενία. Τρίτη κορυφή; Αὐτὴ εἶνε ἡ ὑψηλοτέρα ὅλων, θεία καὶ οὐράνιος. Ἐπιγραφή της εἶνε ἡ καινὴ ἐντολὴ τοῦ Ἰησοῦ τοῦ Ναζωραίου, τὸ «Ἀγαπᾶτε ἀλλήλους» (Ἰω. 13,34).
Εἶνε ἡ κορυφὴ τῆς ἀπολύτου ἀγάπης, τὸ ὕψος τῆς ἀγάπης. Νά λοιπὸν τρεῖς κορυφές.

- Ὑπάρχει ὅμως μία ἀκόμη κορυφή, δύσκολη καὶ ἀπόκρημνη. Εἶνε ἡ κορυφὴ τῆς ταπεινώσεως. –Μπᾶ! θὰ πῆτε, εἶνε κορυφὴ ἡ ταπείνωσις; Ἀφοῦ ἡ λέξι «ταπείνωσις» βγαίνει ἀπὸ τὸ «τάπης» (=χαλί) καὶ σημαίνει κάτω, χαμηλά…
Ὅπως τὸ χαλὶ τὸ πατᾷς, ἔτσι κι ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος· τὸν πατᾶνε ὅλοι, μὰ δὲ χάνει τὴν ἀξία του. Νὰ εἶσαι τάπης λοιπόν, νὰ εἶσαι ταπεινός, καὶ τότε –ἐδῶ εἶνε τὸ σπουδαῖο– ὅποιος ταπεινώσῃ τὸν ἑαυτό του, τὸν ὑψώνει ὁ Θεός!  Τὸ λέει καθαρὰ τὸ Εὐαγγέλιο· «Πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 18,14).

Ὑπῆρξε ἄλλη πιὸ ταπεινὴ ἀπὸ τὴν Παναγία; Καὶ ὅμως ὁ Χριστὸς τὴν ὕψωσε σὲ ὕψος ποὺ δυσκολεύεται ν᾿ ἀνέβῃ ὁ ἀνθρώπινος λογισμός, σὲ «ὕψος δυσανάβατον ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς».
Ἀλλὰ ἡ Παναγία εἶνε καὶ «βάθος δυσθεώρη τον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς».
Λίγες λέξεις καὶ ἐπ᾿ αὐτοῦ τοῦ μέρους τοῦ χαιρετισμοῦ. Βάθος! Βάθος φυσικό, καὶ βάθος πνευματικό. Ἔχει φυσικὰ βάθη ἡ γῆ. Ὑπάρχουν φαράγγια, βάραθρα καὶ πυθμένες θαλασσῶν.
Λένε οἱ φυσικοί, ὅτι στὸν Εἰρηνικὸ ὠκεανὸ εἶνε τὸ με γαλύτερο βάθος τῆς θαλάσσης, 10.000 μέτρα περίπου· ἂν ἀναστρέψουμε τὰ Ἰμαλάια ὄρη καὶ τὰ βυθίσουμε στὸ σημεῖο ἐκεῖνο, μόλις καὶ μετὰ βίας ἡ κορυφὴ θ᾿ ἀγγίξῃ τὸ βυθό.
Βάθος. Ὅπως ὑπάρχουν ἄνθρωποι ποὺ ἑλκύονται ἀπὸ τὸ ὕψος, ἔτσι ἀντιθέτως ἄλλοι ἑλκύονται ἀπὸ τὸ βάθος. Ἐπιστήμονες προσπαθοῦν μὲ σκάφανδρα καὶ ὑποβρύχια νὰ φτάσουν βαθειά. Ἀλλὰ καὶ τὰ καλύτερα μέσα δὲν μποροῦν νὰ ἐξιχνιάσουν πλήρως τὸ βυθό. Τί ὄντα ὑπάρχουν ἐκεῖ κάτω!
Ἀφάνταστα, ἑκατομμύρια τῶν ἑκατομμυρίων εἴδη, ὥστε οἱ εἰδικοὶ ὠκεανογράφοι θαυμάζουν. Ἀπὸ τὸ πλῆθος αὐτὸ ἐλάχιστα μόνο φαίνονται στὴν ἐπιφάνεια. Τὰ ἄλλα βόσκουν ἀθέατα κάτω στοὺς ἀπέραντους καὶ ἀνήλιους λειμῶνες τῶν βυθῶν.
Βάθος. Εἶνε δύσκολο κανεὶς νὰ ἐρευνήσῃ τὸν θαλάσσιο βυθό; Ἀλλὰ δυσκολώτερο εἶνε, ἀγαπητοί μου, νὰ ἐρευνήσῃ τὸ ἄλλο βάθος, τὸ πνευματικό. Ποιό εἶνε αὐτό; Εἶνε τὸ βάθος τῶν μυστηρίων. Ὄχι τῶν μυστηρίων τῆς φύσεως, ἀλλὰ τῶν μυστηρίων τῆς ἁγίας μας πίστεως. Τῶν μυστηρίων, τῶν ὁποίων σύνοψις εἶνε ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος.
Ποιό εἶνε τὸ μυστήριό της; Πῶς μία παρθένος εἶνε καὶ μητέρα, καὶ πῶς μία μητέρα εἶνε καὶ παρθένος. Πῶς ὁ Υἱός της εἶνε καὶ Θεὸς καὶ ἄνθρωπος. Βάθος μυστηρίων! Καὶ θαυμάζοντας αὐτὸ τὸ βάθος ὁ ποιητὴς τοῦ Ἀκαθίστου λέει· «Χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς».
Τὰ μάτια καὶ τῶν ἀγγέλων ἀκόμη δὲν μποροῦν ν᾿ ἀτενίσουν, θαμπώνονται μπρο - στὰ στὸ βάθος τῶν μυστηρίων αὐτῶν.
* * * 
Ἀγαπητοί μου, τελείωσα. Μάνα καὶ παιδὶ εἶνε δύο ἔννοιες σχετικές. Μάνα χωρὶς παιδὶ δὲν ἐννοεῖται, καὶ παιδὶ χωρὶς μάνα δὲν ἐννοεῖται. Καὶ ἂν τὸ παιδὶ εἶνε καλό, ὅλοι λένε· Χαρὰ στὴ μάνα ποὺ τὸ γέννησε!
Ἂν ὅμως τὸ παιδὶ εἶνε κακοῦργος, πάλι στὴ μάνα πηγαίνει ὁ νοῦς καὶ τὴν καταριοῦνται, ποὺ γέννησε τέ - τοιο φίδι καὶ τέτοιο σκορπιό. Μάνα – παιδί. Συνδέονται αὐτὰ τὰ δυό. Κι ὅταν στὴν Ἐκκλησία ἀκοῦμε τὴ Μητέρα, τὴν Παναγία, ἀμέσως τὸ μυαλό μας πάει στὸν Υἱό της, τὸ Χριστό. Δὲν θὰ ἦταν Παναγία, ἂν δὲν γεννοῦσε τὸ Χριστό. Γι᾿ αὐτὸ τὴν ὑμνοῦμε. Ἀλλὰ οἱ ὀρθόδοξοι τιμοῦμε, δὲν λατρεύουμε τὴν Παναγία. Δὲν τὴν ἔχουμε Θεό.
Εἶνε κι αὐτὸ μία ἀπὸ τὶς πολλὲς διαφορές μας μὲ τοὺς φράγκους. Ἐμεῖς θεωροῦμε τὴν Παναγία «ὑψηλοτέραν τῶν οὐρανῶν», ἀνωτέρα ἀγγέλων καὶ ἀρχαγγέλων, ἀλλὰ δὲν τὴν θεοποιοῦμε. Θεὸς εἶνε ὁ Χριστός, καὶ μεσίτρια σ᾿ αὐτὸν ἡ Παναγία.
Γι᾿ αὐτὸ νὰ γνωρίζουμε τοῦτο· ὅσες ὡραῖες λέξεις, ἐπίθετα καὶ ἐκφράσεις λέγονται στὸν Ἀκάθιστο Ὕμνο γι᾿ αὐτήν, ἐμμέσως ἢ ἀμέσως ἀνάγονται στὸν Υἱόν της, στὸν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ κέντρο, τὸ Ἄλφα καὶ τὸ Ὠμέγα, ὁ ἄξων ὁ ἀδαμάντινος γύρω ἀπὸ τὸν ὁποῖο στρέφεται ἡ ὑπεραγία Θεοτόκος καὶ ὅλοι οἱ ἅγιοι.
Ἑπομένως ὁ Χριστὸς εἶνε τὸ «δυσανάβατον ὕψος» καὶ τὸ «δυσθεώρητον βάθος». Σ᾿ ἐκεῖνον ἀνάγονται καὶ αὐτά. Μαζὶ λοιπὸν μὲ τὴ Μητέρα στρεφόμεθα ἀπόψε καὶ πρὸς τὸν Υἱό, καὶ πρὸς τὰ δύο αὐτὰ ἱερὰ πρόσωπα, καὶ μὲ βαθειὰ ταπείνωσι λέμε· «Χαῖρε, ὕψος δυσανάβατον ἀνθρωπίνοις λογισμοῖς· χαῖρε, βάθος δυσθεώρητον καὶ ἀγγέλων ὀφθαλμοῖς».

Ὁ δὲ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς διὰ πρεσβειῶν τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου καὶ πάντων τῶν ἁγίων ἂς εἶνε μετὰ πάντων ἡμῶν· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

 Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Παντελεήμονος Φλωρίνης τὴν 5-3-1971
 
πηγή:http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...