ΒΟΗΘΗΜΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ

Ἕνα ἁπλὸ βοήθημα γιὰ ἐκείνους ποὺ ἑτοιμάζονται νὰ προσέλθουν στὸ σωστικὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.

Ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι τόσο ἀναγκαία γιὰ κάθε χριστιανό, ὅσο καὶ τὸ Βάπτισμα. Γιατί τὸ Βάπτισμα μᾶς καθαρίζει ἀπὸ τὶς προηγούμενες ἁμαρτίες μας, ἐνῶ ἡ Ἐξομολόγηση ἀπὸ ὅσες διαπράττουμε μετὰ τὸ Βάπτισμα. Χωρὶς τὸ Βάπτισμα δὲν μποροῦμε να κοινωνήσουμε τὰ ἄχραντα Μυστήρια τοῦ Κυρίου. Δὲν μποροῦμε ἐπίσης νὰ κοινωνήσουμε, ἂν δὲν ἐξομολογηθοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ αὐτὲς σὰν ἕνα τεῖχος μᾶς χωρίζουν ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, ποὺ ἂν μείνει ἀθεράπευτη, ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ θάνατο, στὸν αἰώνιο, δηλαδή, χωρισμὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸν Θεό. Τί κάνουμε ὅταν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα μας; Ἐπισκεπτόμαστε χωρὶς καθυστέρηση τὸ γιατρό, στὸν ὁποῖο ἀποκαλύπτουμε τὶς πληγές μας καὶ περιγράφουμε μὲ ἀκρίβεια ὅλα τὰ συμπτώματά μας. Ἐκεῖνος τότε μᾶς χορηγεῖ τὰ κατάλληλα φάρμακα καὶ τὶς ἰατρικὲς ὁδηγίες ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ θεραπευθοῦμε.

Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει ὅταν ἀσθενεῖ ἡ ψυχή μας καὶ ποθοῦμε νὰ ἀνακτήσουμε τὴν πνευματική μας ὑγεία. Προσερχόμαστε στὴν Ἐκκλησία ποὺ εἶναι ἕνα πνευματικὸ θεραπευτήριο. Ἐκεῖ ἀναζητοῦμε τὸν πνευματικό, στὸν ὁποῖο δίχως ντροπὴ ὁμολογοῦμε ὅλες τὶς ἁμαρτίες ποὺ τραυμάτισαν τὴν ψυχή μας. Στὴ συνέχεια ἐκεῖνος θὰ μᾶς διαβάσει τὴ συγχωρητικὴ εὐχὴ καὶ θά μᾶς ἀπευθύνει τὶς ἁρμόζουσες συμβουλὲς γιὰ τὴν εὐόδωση τῆς πνευματικῆς μας πορείας. Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο ὁ φιλάνθρωπος Χριστός, ὁ Ὁποῖος εἶναι παρὼν σὲ ὅλη τη διάρκεια τῆς Ἐξομολογήσεως, μᾶς χορηγεῖ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καὶ μᾶς ὑποδεικνύει τὸ δρόμο ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦμε ὁριστικὰ ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας.

Πρῶτο βῆμα γιὰ τὴν ἐξομολόγησή μας εἶναι ἡ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ ποὺ χαρίζεται σὲ ὅσους τὸ ζητοῦν μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὸ ἐπιδιώκουν μὲ τὴ γενναία καὶ τίμια βυθοσκόπηση τοῦ ἑαυτοῦ τους.

Στὸ δύσκολο ἐγχείρημα τῆς αὐτοκριτικῆς θέλουν νὰ σὲ βοηθήσουν τὰ παρακάτω ἐρωτήματα, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν στὶς σχέσεις μας: α)
μὲ τὸν Θεό, β) μὲ τὸν πλησίον καὶ γ) μὲ τὸν ἑαυτό μας.

§
Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου -Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς

§ Πιστεύεις ὁλόψυχα στὸν Τριαδικὸ θεό, τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ στὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας;

§ Ἐμπιστεύεσαι ἀκλόνητα τὸν ἑαυτό σου στὴν πατρικὴ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἢ μήπως στὶς δυσάρεστες περιστάσεις ὀλιγοπιστεῖς, γογγύζεις καὶ ἀπελπίζεσαι;

§ Ὁμολογεῖς μὲ παρρησία τὴν πίστη σου, ὅταν οἱ περιστάσεις τὸ ἀπαιτοῦν ἢ μήπως ντρέπεσαι νὰ κάνεις ἀκόμα καὶ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ὅταν λ.χ. περνᾶς ἔξω ἀπὸ κάποιον ναό;

§ Μήπως ἀσχολήθηκες ποτὲ μὲ τὸν ἀποκρυφισμό, (μάγους, μέντιουμ, ἀστρολόγους, ὑπνωτιστές, πνευματιστές, χαρτορίχτρες, καφετζοῦδες κ.ἅ.) ἢ ἀναμίχθηκες σὲ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες (σχολὲς γιόγκα καὶ διαλογισμοῦ, γνωστικὲς ἢ θεοσοφικὲς σχολές, Βουδισμό, Ἰνδουισμὸ κ.ἅ.);

§ Μήπως πιστεύεις στὴν τύχη καὶ στὰ ὄνειρα ἢ ἀσχολεῖσαι μὲ τὸ ξεμάτιασμα καὶ δίνεις σημασία στὶς διάφορες προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες (π.χ. «τὸ 13 εἶναι γρουσούζικος ἀριθμός», «τὸ πέταλο φέρνει γούρι» κ.λπ.);

§ Προσεύχεσαι τακτικὰ καὶ προσεκτικὰ στὸ σπίτι σου (πρωί, βράδυ, πρὶν καὶ μετὰ τὰ γεύματα) ἢ στὴν Ἐκκλησία (κάθε Κυριακὴ καὶ τὶς μεγάλες γιορτές), εὐγνωμονώντας πρωτίστως τὸν Θεὸ γιὰ τὶς ποικίλες, φανερὲς καὶ ἀφανεῖς εὐεργεσίες Του;

§ Μελετᾶς καθημερινὰ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἄλλα ψυχωφελῆ βιβλία;

§ Νηστεύεις, ἂν δὲν ὑπάρχουν σοβαροὶ λόγοι ὑγείας, τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευὴ καὶ τὶς ἄλλες περιόδους τῶν Νηστειῶν;

§ Προσέρχεσαι τακτικὰ στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας, ὑστέρα ἀπὸ τὴν κατάλληλη προετοιμασία καὶ τὴν ἔγκριση τοῦ πνευματικοῦ σου;

§ Μήπως βλαστημᾶς τὸ ὄνομα τοῦ Χρίστου, τῆς Παναγίας ἢ τῶν Ἁγίων μας;

§ Μήπως ὁρκίζεσαι χωρὶς λόγο ἢ ἀθέτησες τυχὸν ὅρκο ἢ ὑπόσχεσή σου στὸν Θεό;



Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος

§ Δείχνεις ἔμπρακτα τὴν ἀγάπη σου στὸν πλησίον, ἰδιαίτερα σὲ ὅσους ὑποφέρουν ἢ ἔχουν ἀνάγκη (ἀσθενεῖς, πτωχούς, φυλακισμένους, ἄνεργους, ὀρφανά, ἡλικιωμένους κ.ἅ.);

§ Συγχωρεῖς ὅσους σὲ ἔβλαψαν ἢ μήπως κρατᾶς μέσα σου ἔχθρα καὶ ἀντιπάθεια; Εἶσαι πρόθυμος νὰ ζητήσεις «συγγνώμην» ἀπὸ τὸν πλησίον γιὰ τυχὸν σφάλματά σου;

§ Μήπως θεληματικὰ ἢ ἀθέλητα διέπραξες φόνο ἢ μὲ τὴ συμπεριφορά σου βοήθησες στὴν ἐκτέλεση μίας τέτοιας πράξεως;

§ Μήπως ἔχεις τὸ ἐλάττωμα

§ - Νὰ λὲς ψέματα;- Νὰ κατακρίνεις;- Νὰ συκοφαντεῖς;- Νὰ κολακεύεις;- Νὰ καταριέσαι;- Νὰ ὀργίζεσαι καὶ νὰ βρίζεις;- Νὰ εἰρωνεύεσαι καὶ νὰ χλευάζεις;- Νὰ διαπληκτίζεσαι καὶ νὰ χειροδικεῖς;- Νὰ «στέλνεις» τοὺς ἄλλους «στὸ διάβολο»;- Νὰ εἶσαι περίεργος;

§ Μήπως φθονεῖς τὴν εὐτυχία ἢ ζηλεύεις τὰ ἀγαθὰ τοῦ πλησίον σου; Ἢ μήπως, πάλι, χαίρεσαι στὶς συμφορές του;

§ Μήπως εἶσαι καχύποπτος καὶ δίνεις πίστη στὶς ὑπόνοιές σου γιὰ τοὺς ἄλλους;

§ Μήπως κλέβεις ἢ συνεργάστηκες ποτὲ σὲ κλοπὴ ἢ δέχτηκες ἐν γνώσει σου κλεμμένα πράγματα;

§ Δείχνεις εὐγνωμοσύνη στοὺς εὐεργέτες σου ἢ μήπως ἀνταποδίδεις ἀχαριστία γιὰ τὸ καλὸ ποὺ σοῦ ἔκαναν;

§ Μήπως μὲ τοὺς λόγους καὶ τὴ συμπεριφορά σου σκανδαλίζεις τὸν πλησίον σου ἢ τὸν ἐξωθεῖς στὴν ἁμαρτία;

§ Μήπως ἀσχολεῖσαι μὲ τὴν προσωπική, οἰκογενειακὴ ἢ ἐπαγγελματικὴ ζωὴ τῶν ἄλλων καὶ ἐπεμβαίνεις ἀδιάκριτα, προκαλώντας διάφορα προβλήματα;

§ Μήπως διακινεῖς ναρκωτικὲς οὐσίες ἢ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο ὁδήγησες ἄλλους στὴ χρήση τους;

§ Μήπως συνηθίζεις νὰ διαδίδεις πληροφορίες ἢ μυστικὰ τῶν ἄλλων, δημιουργώντας ἔτσι διαμάχες στὶς σχέσεις τῶν συνανθρώπων σου;

§ Στὸ ἐπάγγελμα

§ Μήπως ἡ συνείδησή σου σὲ ἐλέγχει γιὰ ἀπάτη, νοθεία, αἰσχροκέρδεια, κατάχρηση, τοκογλυφία, δωροδοκία, ἀπόκρυψη ἐμπορευμάτων κ.λπ.;

§ Μήπως στὶς συναλλαγές σου σὲ διακρίνει ἀνειλικρίνεια, ἀνεντιμότητα ἢ δολιότητα;

§ Μήπως κακομεταχειρίζεσαι, ἐκμεταλλεύεσαι ἢ ἀδικεῖς τοὺς ἐργάτες, ὑπαλλήλους ἢ ὑφισταμένους σου;

§ Στὴν οἰκογένεια

§ Δείχνεις σεβασμό, ἀγάπη καὶ τιμὴ πρὸς τοὺς γονεῖς σου ἢ μήπως συμπεριφέρεσαι μὲ αὐθάδεια, σκληρότητα καὶ περιφρόνηση; Ἰδιαίτερα, τοὺς συμπαραστέκεσαι στὰ γηρατειά τους;

§ Ἡ συμπεριφορά σου στὸ σπίτι διαπνέεται ἀπὸ πνεῦμα θυσίας, ἀγάπης, καλοσύνης, ἀλληλοκατανόησης, ὑποχωρητικότητας καὶ ὑπομονῆς; Μήπως μὲ τὴν ἐριστικότητα, τὸ πεῖσμα ἢ τὶς παράλογες καὶ ἐγωιστικὲς ἀπαιτήσεις σου διαταράσσεις τὴν οἰκογενειακὴ γαλήνη καὶ ἀτμόσφαιρα;

§ Ὡς σύζυγοι:

§ Ἀποδέχεστε τὴ συζυγία ὡς εὐλογία Θεοῦ καὶ ἀγωνίζεστε καθημερινὰ γιὰ τὴν τελείωση καὶ ὁλοκλήρωση τῆς μεταξύ σας ἀγάπης, ὥστε νὰ μὴ διασπᾶται αὐτὴ ἀπὸ καμιὰ ἄλλη γήϊνη ἀγάπη (πρὸς τοὺς γονεῖς, τὰ παιδιά, τοὺς συγγενεῖς, τὸ ἐπάγγελμα κ.α.);

§ Τιμᾶτε καὶ ἀγαπᾶτε ὁ ἕνας τοὺς γονεῖς καὶ συγγενεῖς τοῦ ἄλλου;

§ Διαφυλάσσετε τὴν ἀμοιβαία πίστη καὶ ἀφοσίωση;

§ Μήπως ἀποφεύγετε μὲ διάφορα μέσα τὴν τεκνογονία;

§ Μήπως κάνατε ἔκτρωση ἢ γίνατε ἠθικοὶ αὐτουργοὶ στὴ διάπραξη ἑνὸς τέτοιου ἐγκλήματος;

§ Μήπως διατηρούσατε προγαμιαῖες σχέσεις;

§ Ὡς γονεῖς:

§ Προσεύχεστε θερμὰ γιὰ τὴν προκοπὴ τῶν παιδιῶν σας;

§ Ἢ ζωή σας ἀποτελεῖ καλὸ παράδειγμα γιὰ τὰ παιδιά σας;

§ Μήπως ἐνδιαφέρεστε μόνο γιὰ τὴν κατὰ κόσμο πρόοδό τους; Δείχνετε ἰδιαίτερη φροντίδα γιὰ τὴ χριστιανικὴ ἀγωγή τους, ἀφιερώνοντας γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸ τὸν ἀνάλογο χρόνο, ἄλλοτε συμβουλεύοντας καὶ συζητώντας μαζί τους, ἄλλοτε ἐμπνέοντος μὲ τὴ συνέπεια τῆς χριστιανικῆς σας ζωῆς καὶ ἄλλοτε παρακολουθώντας διακριτικὰ τὰ ἀναγνώσματά τους, τοὺς τρόπους ψυχαγωγίας τους καὶ τὶς παρέες τους;

§ Μήπως κάνετε διακρίσεις μεταξὺ τῶν παιδιῶν σας ἢ δὲν ὑπήρξατε δίκαιοι στὶς γονικές σας παροχές;

§ Μήπως ἐπεμβαίνετε ἄκαιρα, πιεστικὰ καὶ ἀδικαιολόγητα στὶς ἀποφάσεις τῶν παιδιῶν σας ἢ στὶς οἰκογένειές τους, ὑπονομεύοντας ἔτσι τὶς προσπάθειές τους ἢ τοὺς οἰκογενειακούς τους δεσμούς;

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου

§ Μήπως εἶσαι προσκολλημένος στὶς βιοτικὲς φροντίδες καὶ τὰ ἐγκόσμια ἀγαθὰ καὶ ἀδιαφορεῖς γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς ἀθάνατης ψυχῆς σου καὶ τὴν ἕνωσή σου μὲ τὸν Θεό;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, πού εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ γεννήτρια ὅλων τῶν κακῶν; Αὐτὸ θὰ τὸ διαπιστώσεις:

§ -ἂν ἐπιδιώκεις τὴ δόξα, τὶς τιμές, τοὺς ἐπαίνους, τὰ πρωτεῖα καὶ τὴν προβολή,-ἂν καυχιέσαι καὶ μιλᾶς μὲ ἐγκώμια γιὰ τὶς προσωπικές σου ἱκανότητες, τὴν καλή σου οἰκογένεια καὶ τὶς ἐπαγγελματικές σου ἐπιτυχίες,-ἂν προσπαθεῖς νὰ γίνεσαι ἄρεστος στοὺς ἀνθρώπους,-ἂν δείχνεις μεγάλη ἐμπιστοσύνη στὸν ἑαυτὸ σου καὶ ἐπιμένεις μὲ πεῖσμα στὴν προσωπική σου κρίση,-ἂν δὲν δέχεσαι τὶς συμβουλὲς τῶν ἄλλων ἢ ἀντιδρᾶς στὶς ὑποδείξεις τῶν τυχὸν σφαλμάτων σου,-ἂν ἐπιδιώκεις πάντοτε καὶ σὲ ὅλα τὴν ἰκανοποίηση τοῦ ἑαυτοῦ σου ἢ ζητᾶς ἀπαιτητικὰ νὰ ἐξυπηρετεῖσαι ἀπὸ τοὺς ἄλλους.

§ Μήπως μιλᾶς ἄκαιρα, διακόπτοντας ἢ προσβάλλοντας μὲ λόγια ταπεινωτικὰ τοὺς συνομιλητές σου;

§ Μήπως εἶσαι φιλάργυρος ἢ πλεονέκτης;

§ Μήπως ζεῖς μὲ πολυτέλεια καὶ σπατάλη ἢ ξοδεύεις τὰ χρήματά σου σὲ τυχερὰ παιχνίδια, χαρτοπαιξία κ.α.;

§ Μήπως ντύνεσαι καὶ καλλωπίζεσαι μὲ τρόπο προκλητικὸ ἢ μήπως ἡ ἐνδυμασία σου εἶναι ἀνάρμοστη γιὰ τὸ δικό σου φύλο;

§ Μήπως εἶσαι λαίμαργος ἢ γαστρίμαργος;

§ Μήπως λὲς πολλὰ λόγια, περιττὰ καὶ ἀνώφελα ἢ μήπως αἰσχρολογεῖς;

§ Δείχνεις τὸν ἀπαιτούμενο σεβασμὸ στὸ σῶμα σου, ποὺ εἶναι; ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἢ μήπως ἔπεσες σὲ διάφορα σαρκικὰ ἁμαρτήματα (αὐνανισμό, πορνεία, μοιχεία, ἀρσενοκοιτία κ.ἅ.);

§ Μήπως ἐκθέτεις τὸν ἑαυτό σου σὲ διάφορους σαρκικούς πειρασμοὺς (ἄσεμνα θεάματα καὶ διασκεδάσεις, ἀνήθικα περιοδικὰ καὶ βιβλία, πορνογραφήματα, προκλητικὴ μουσικὴ καὶ τραγούδια κ.λ.π.);

§ Ὅταν προσβάλλουν τὸ νοῦ σου αἰσχροὶ λογισμοὶ καὶ φαντασίες τοὺς διώχνεις ἀμέσως ἢ μήπως τοὺς ἀποδέχεσαι καὶ τοὺς καλλιεργεῖς;

§ Μήπως καταστρέφεις τὴν ὑγεία σου, ποὺ εἶναι δωρό του Θεοῦ, μὲ τὴ μέθη, τὸ κάπνισμα ἢ τὴ χρήση ναρκωτικῶν οὐσιῶν;

§ Μήπως σκέφτηκες ποτὲ νὰ αὐτοκτονήσεις;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ ὀκνηρία, ἀμέλεια ἢ ἀνευθυνότητα;

§ Μήπως σπαταλᾶς ἄσκοπα τὸ χρόνο σου μπροστὰ στὴν τηλεόραση ἢ περιπλανώμενος στὸ διαδίκτυο;

§ Καὶ τώρα, μετὰ τὸν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ σου, τρέξε, ἀδελφέ μου, χωρὶς ἀναβολὴ στὸν πνευματικό. Ἐξομολογήσου τὶς ἁμαρτίες σου α) χωρὶς νὰ κρύψεις καμία, β) μὲ εἰλικρίνεια καὶ συντομία καὶ γ) δίχως νὰ ἀναφέρεις τυχὸν ἀρετές σου ἢ ξένα ἁμαρτήματα. Νὰ εἶσαι σίγουρος πώς, μαζὶ μὲ τὴν ἄφεση, ὁ Θεὸς θὰ σοῦ προσφέρει πλούσια τὴ χάρη Του, γιὰ τὸ ξεκίνημα μίας νέας ζωῆς.




Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου


Νέες ομιλίες π.Αποστόλου Θεολόγου προστέθηκαν.

TRANSLATOR

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Θεία Λειτουργία π.Αποστόλου Θεολόγου Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατησίων

Παρασκευή 7 Απριλίου 2017

Ὁ Ἅγιος Λάζαρος μέσα ἀπὸ τὴν Γραφὴ καὶ τὴν Παράδοση

Βηθανία, ἑβραϊκὴ λέξη ποὺ σημαίνει «οἶκος φοινίκων». Ἔμεινε γνωστὴ στὴν ἱστορία ὡς πατρίδα τοῦ φίλου τοῦ Χριστοῦ, Λαζάρου. Μικρὴ καὶ ἀσήμαντη κώμη στὸ χῶρο τῆς Παλαιστίνης ἀλλὰ σημαντικὴ στὴν ἱστορία τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ἦταν ἀπὸ τοὺς τόπους ποὺ ἀγαποῦσε ἰδιαίτερα καὶ διέτριβε πολὺ συχνὰ ὁ Ἰησούς. Καὶ αὐτό, ὀφειλόταν στὸν ἰδιαίτερο δεσμὸ ἀγάπης καὶ φιλίας ποὺ συνέδεε τὸν Θεάνθρωπο μὲ τὴν οἰκογένεια τοῦ Λαζάρου καὶ μὲ τὸ λεπρὸ ποὺ κάποιοι θεωροῦσαν ὡς πατέρα τοῦ Ἁγίου.
Γνωστὸ τυγχάνει τὸ ἐπεισόδιο τῆς φιλοξενίας τοῦ Κυρίου στὴν οἰκία τῆς Μάρθας καὶ τῆς Μαρίας, ἀδελφῶν τοῦ Λαζάρου, ὅπου ἡ μὲν Μάρθα «περιεσπᾶτο περὶ πολλὴν διακονίαν», ἡ δὲ Μαρία παρεκάθησε «παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ καὶ ἤκουε τὸν λόγον αὐτοῦ» (Λουκ. ι΄ 38-42). Τὸ γεγονὸς ὅμως ποὺ δόξασε τὴ Βηθανία εἶναι ἡ ἀνάσταση τοῦ Λαζάρου (Ιω. ια΄1-44), ὅπου ὁ Κύριος μὲ αὐτὸ τὸ θαῦμα προεικόνισε τὴ δική του ἀνάσταση. Γι΄ αὐτὸ καὶ ἡ ὑμνολογία τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας κατὰ τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου τονίζει πρωτίστως τὸ μυστήριο τῆς κοινῆς ἀναστάσεως καὶ δευτερευόντως τὴ μνήμη τοῦ Ἁγίου.
Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ δύο ἀνωτέρω σημαντικά γεγονότα ποὺ διαδραματίσθηκαν στὴ Βηθανία, ὑπάρχουν καὶ ἄλλες εὐαγγελικές ἀναφορές ἐπισκέψεως καὶ φιλοξενίας τοῦ Κυρίου στὴν οἰκία Σίμωνος τοῦ Λεπροῦ (Ἰω. ιβ΄ 1-8, Μάρκ. ιδ΄3-9, Ματθ. Κστ΄6-13, Ἰω. ιβ΄9-11, Ματθ. Κα΄17).

Ὅπως ἦταν φυσικό, τὸ θαῦμα τῆς ἐγέρσεως τοῦ Λαζάρου ἐξέγειρε τοὺς Ἰουδαίους καὶ «ἐβουλεύσαντο οἱ ἀρχιερεῖς, ἵνα καὶ τὸν Λάζαρον ἀποκτείνωσιν» (Ἰω. ιβ΄ 9-11), καθὅτι ἦταν τὸ ζωντανὸ τεκμήριο τοῦ θαύματος. Ἔτσι ὁ Ἅγιος διωκόμενος ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους καταφεύγει στὴ νῆσο Κύπρο, ὅπου τὸν συναντοῦν οἱ ἀπόστολοι Παῦλος καὶ Βαρνᾶβας καὶ τὸν χειροτονοῦν πρῶτον ἐπίσκοπο Κιτίου.
Τὸ ἀρχαῖο Κίτιο, ἡ πόλη τοῦ φιλοσόφου Ζήνωνος εἶχε τὴ μεγάλη τιμὴ να εὐαγγελισθεῖ τὸ λόγο τῆς Ἀληθείας ὄχι ἀπὸ ἕναν ἀπλὸ ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου ἀλλὰ ἀπὸ ἕνα προσωπικὸ φίλο τοῦ Κυρίου. Σύμφωνα μὲ τὸν Ἅγιο Ἐπιφάνιο ἐπίσκοπο Κωνσταντίας τῆς Κύπρου (367-403), ὁ δίκαιος Λάζαρος ἔζησε ἄλλα τριάντα χρόνια μετὰ τὴν ἔγερσή του. «Ἐν παραδόσεσιν εὕρομεν ὅτι τριάκοντα ἐτῶν ἦταν τότε ὁ Λάζαρος ὅτε ἐγήγερται, μετὰ δὲ τὸ ἀναστῆναι αὐτόν, ἄλλα τριάκοντα ἔζησε, καὶ οὕτω πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε κοιμηθείς».
Οἱ παραδόσεις τὸν θέλουν σκυθρωπὸ καὶ ἀγέλαστο κατὰ τὴν παροῦσα ζωή, καὶ αὐτὸ ὀφειλόταν στὰ ὅσα εἶχε δεῖ κατὰ τὴν τετραήμερη παραμονή του στὸν Ἄδη. Οἱ ἴδιες παραδόσεις ἀναφέρουν ὅτι δὲ γέλασε ποτὲ στὴ ζωή του παρὰ μία φορά, ὅταν εἶδε κάποιον νὰ κλέβει ἕνα πήλινο ἀγγεῖο καὶ σχολίασε ἀποφθεγματικά: «τὸ ἕνα χῶμα κλέβει τὸ ἄλλο».
Ἄλλη παράδοση συνδέει τὸν Ἅγιο μὲ τὴν Ἀλυκὴ τῆς Λάρνακος (σημερινὴ ὀνομασία τοῦ Κιτίου). Στὴ θέση τῆς Ἀλυκῆς ὑπῆρχε τὸν καιρὸ τοῦ Ἁγίου ἕνα μεγάλο ἀμπέλι. Διερχόμενος μιὰ μέρα ἀπὸ ἐκεῖ ὁ Ἅγιος, δίψασε καὶ ζήτησε λίγο σταφύλι ἀπὸ τὴ γυναῖκα-ἰδιοκτήτη τοῦ ἀμπελιοῦ. Ἐκείνη ἀρνήθηκε καὶ γιὰ νὰ τὴν τιμωρήσει, μετέτρεψε θαυματουργικὰ τὸ τεράστιο ἀμπέλι σὲ ἀλυκή. Ἡ παράδοση αὐτὴ ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ τοὺς ἐργᾶτες ποὺ συλλέγουν τὸ αλάτι. Ἰσχυρίζονται ὅτι σκάβοντας βρίσκουν ρίζες καὶ κορμοὺς ἀμπελιοῦ. Λέγεται μάλιστα, πὼς στὸ μέσο τῆς ἀλυκῆς βρίσκεται πηγάδι μὲ γλυκὸ νερό, γνωστὸ ὡς "πηγάδι τῆς «ρκάς» δηλ. τῆς γριάς. Ὁ Συναξαριστὴς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, σχετικὰ μὲ αὐτὴ τὴν παράδοση, ἀναφέρει ὅτι τὴ λίμνη διεκδικοῦσαν δύο ἀδέλφια, οἱ ὁποῖοι ἦρθαν σὲ ἔντονη ρήξη γιά τὴν κατοχή της. Ο Ἅγιος "διὰ προσευχῆς ἐξήρανε καὶ εἰς ἄλατος φύσιν αὐτὴν ἐπήξατο".
Στὰ "Πάτρια" τοῦ Ἁγίου Ὄρους γίνεται ἄμεση σύνδεση τῆς Κύπρου καὶ τοῦ Ἁγίου Λαζάρου μὲ τὴ Θεοτόκο καὶ τὸν Ἄθωνα. Ἡ μητέρα τοῦ Κυρίου, συνοδευομένη ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστὴ Ἰωάννη, ἦλθε στὸ Κίτιο, συνάντησε τὸν Ἅγιο Λάζαρο, στὸν ὁποῖο μάλιστα δώρησε ὡμοφόριο καὶ ἐπιμάνικα, ἐνῶ στὴ συνέχεια ἐπισκέφθηκε τὸν Ἄθω.
Σύμφωνα πάντα μὲ τὸν Συναξαριστὴ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Ἅγιος ἐτάφη σὲ μαρμάρινη λάρνακα ἡ ὁποία ἔφερε τὴν ἐπιγραφή: "Λάζαρος ὁ τετραήμερος καὶ φίλος τοῦ Χριστοῦ". Ἡ λάρνακα τοποθετήθηκε ἀργότερα σὲ ἕναν μικρὸ ναό.
Πέραν ἀπὸ τὴν πληροφορία τοῦ Ἁγίου Επιφανίου, σχετικὰ μὲ τὰ τριάντα χρόνια τῆς δεύτερης ζωῆς τοῦ Ἁγίου, ἡ παλαιότερη, κατὰ τοὺς ἐρευνητές, μαρτυρία γιὰ τὴν παράδοση τῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Λαζάρου στὴν Κύπρο ἀποδίδεται στὸν Ἅγιο Ἰωάννη Εὐβοίας, πρεσβύτερο καὶ μοναχὸ τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας (περὶ τὸ 744). Ὁ Ἅγιος σὲ ὁμιλία του "Εἰς τὸν τετραήμερον Λάζαρον" ἀναφέρει: «Ἐμοὶ γὰρ εἴρηκεν γέρων τις περὶ τοῦ μακαρίου Λαζάρου πληροφορηθεὶς ἀπὸ γραφῆς τῶν αὐτοῦ ὑπομνημάτων, ὅτι ἐν Κύπρῳ τῇ νήσῳ ἐπίσκοπος γενάμενος καὶ τόν τοῦ μαρτυρίου στέφανον ὑπὲρ Χριστοῦ ἀνεδήσατο τὸν δρόμον τελέσας καὶ τὴν πίστην τηρήσας καὶ σὺν τῷ Χριστῷ αἰωνίως ἀγάλλεται».
Ὅπως γίνεται φανερό, γύρω στὰ 744 στὸν χώρο τῆς Ἀντιοχείας εἶναι γνωστὴ καὶ διαδεδομένη ἡ παράδοση για τὸν Ἅγιο Λάζαρο. Ἡ πληροφορία γιὰ μαρτυρικὸ θάνατο τοῦ Ἁγίου εἶναι μοναδικὴ καὶ δεν συναντᾶται σὲ ἄλλους Ἐκκλησιαστικοὺς συγγραφεῖς.
Ἡ τριακονταετὴς παραμονὴ τοῦ Ἁγίου Λαζάρου στὸν ἐπισκοπικὸ θρόνο τοῦ Κιτίου εἶναι γνωστὴ καὶ στὸν Ἅγιο Θεόδωρο τὸ Στουδίτη (759-826), ὁ ὁποῖος ἀναφέρει εἰς τὰς Κατηχήσεις του: «Λαζάρου τοῦ μακαριωτάτου ἐορτάζωμεν τὰ μνημόσυνα, μᾶλλον δὲ τὰ ἐγέρσια, Λαζάρου ἐκείνου τὰ τριάκοντα ἔτη ζήσαντος, ὡς ὁ λόγος, καὶ ἐπισκοπήσαντος μετὰ τὴν ἀνάζησιν».
Ἡ ἀνακομιδὴ καὶ μετάθεση τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ Ἁγίου Λαζάρου ἀπὸ τὸ Κίτιο στὴν Κωνσταντινούπολη, ἡ ὁποία τιμᾶται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τὴ 17ην Ὀκτωβρίου, ἔγινε κατὰ τὸ ἔτος 899 μετὰ ἀπὸ ἐντολὴ τοῦ αὐτοκράτορος Λέοντος Στ΄ τοῦ Σοφοῦ.
Ἡ μετάθεση τοῦ λειψάνου περιγράφεται λεπτομερῶς σὲ δύο πανηγυρικοὺς λόγους ποὺ ἐκφώνησε μπροστὰ στὸ ἱερὸ λείψανο παρουσία τοῦ αὐτοκράτορος ὁ μαθητὴς τοῦ Μεγάλου Φωτίου, μητροπολίτης Καισαρείας Ἀρέθας (850-μετά τὸ 932). Στὸν πρῶτο λόγο, ὁ λόγιος κληρικὸς ἐκθειάζει τὸ γεγονὸς τῆς ἀφίξεως τοῦ λειψάνου στὴν Κωνσταντινούπολη, ἐνῶ στὸ δεύτερο περιγράφει διεξοδικὰ τὴν πομπὴ ποὺ σχηματίσθηκε, μὲ τὴ συμμετοχὴ τοῦ αὐτοκράτορα, για τὴ μεταφορὰ τοῦ λειψάνου ἀπὸ τὴ Χρυσούπολη στὴν Ἁγία Σοφία. Ὁ Λέων Στ΄, ὡς ἀντάλλαγμα τῆς μεταφορᾶς τοῦ λειψάνου στὴν Κωνσταντινούπολη, ἀπέστειλε χρήματα καὶ τεχνῖτες στὴν Κύπρο, ὅπου ἔκτισαν τὸ μεγαλοπρεπὴ ναὸ τοῦ Ἁγίου, ὁ ὁποῖος διατηρεῖται ὡς σήμερα στὴ Λάρνακα. Ἐκτὸς τούτου οἰκοδόμησε Μονὴ στὴν Κωνσταντινούπολη ἐπ' ὀνόματι τοῦ δικαίου Λαζάρου, ὅπου ἐναπόθεσε τὸ ἱερὸ λείψανο. Στὴν ἴδια Μονὴ μεταφέρθηκε ἀργότερα ἀπὸ τὴν Ἔφεσο καὶ τὸ λείψανο τῆς Ἁγίας Μαρίας τῆς Μαγδαληνῆς. Κατὰ τὴ βυζαντινὴ ἐποχὴ διατηρήθηκε τὸ ἔθος νὰ ἐκκλησιάζεται στὴ μονὴ κατὰ τὸ Σάββατο τοῦ Λαζάρου, ὁ ἴδιος ὁ αὐτοκράτορας.
Τὸ ἱερὸ λείψανο τοῦ Ἁγίου πρέπει νὰ μεταφέρθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη μαζὶ μὲ τὴν παλαιὰ λάρνακα. Τοῦτο συμπεραίνεται ἀπὸ τὸ ὅτι ἡ μαρμάρινη λάρνακα, ποὺ ἐναπόκειται σήμερα κάτω ἀπὸ τὴν ἀγία Τράπεζα τοῦ ὁμωνύμου ναοῦ στὴ Λάρνακα, φέρει ἐπιγραφή, σὲ μεγαλογράμματη γραφή, «ΦΙΛΙΟΥ» (ὀνομαστική: Φίλιος), ἐνῶ ἡ παλαιὰ "Λάζαρος ὁ τετραήμερος καὶ φίλος τοῦ Χριστοῦ". Στὴ σημερινὴ λάρνακα ἀνευρέθηκε στὶς 23 Νοεμβρίου 1972 τμῆμα τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ δικαίου Λαζάρου μέσα σὲ ξύλινη θήκη.
Ο 2ος Τάφος του Αγίου Λαζάρου, στην σημερινή Λάρνακα
Το γεγονός αὐτὸ ὑποδεικνύει ὅτι οἱ Κιτιεὶς δὲν πρέπει να εἶχαν παραδώσει ὁλόκληρο τὸ λείψανο στὸν αὐτοκράτορα ἀλλὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος του. Εξάλλου καὶ ὁ Ἀρέθας στοὺς λόγους του δὲν ἀναφέρεται σὲ ἄφθαρτο σκήνωμα ἀλλὰ σὲ «ὀστᾶ» καὶ «κόνιν». Ἐκτὸς αὐτοῦ ρωσικὴ πηγὴ στὴ βιβλιοθήκη τῆς Ὀξφόρδης ἀναφέρει ὅτι ἕνας Ρῶσος μοναχός ἀπὸ τὸ Μοναστήρι τοῦ Πσκώβ, ποὺ ἐπισκέφθηκε κατὰ τὸ 16ο αιώνα τὴν πόλη τῆς Λάρνακας, προσκύνησε τὰ ὀστᾶ τοῦ Ἁγίου Λαζάρου καὶ πῆρε μαζί του μικρὸ τεμάχιο ἀπὸ αὐτά. Τὸ τεμάχιο διαφυλάσσεται ὡς σήμερα στὸ παρεκκλήσιο τοῦ Ἁγίου Λαζάρου, στὴ μονὴ Πσκώβ. Ἡ δυνατότητα τὴν ὁποία εἶχε ὁ Ρῶσος μοναχὸς νὰ προσκυνήσει τὸν Ἅγιο ὁδηγεῖ στὸ συμπέρασμα ὅτι ἡ λάρνακα μὲ τὰ ἐναπομείναντα λείψανα ἦταν θεατὴ στοὺς προσκυνητὲς τουλάχιστον ὡς τὸ 16ο αἰῶνα. Ἀργότερα σὲ χρόνο ποὺ δὲν προσδιορίζεται, οἱ Κιτιεὶς τὴν ἔκρυψαν κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα ὅπου παρέμεινε μέχρι τὴν ἀνεύρεσή της κατὰ τὸ ἔτος 1972.

Ἀρχιμανδρίτης Λάζαρος Βατοπεδινός
www.orthodoxfathers.com/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...