Άγιος Εφραίμ ο Σύρος
Σημάδια και γνωρίσματα εκείνου που έχει την αληθινή ταπείνωση είναι αυτά:
Γι’ αὐτὸ ἄφησε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸν ἑαυτό σου στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ καὶ ζήτησε τὴ βοήθειά Του, ὥστε νὰ σὲ δυναμώσει στὸν ἀγώνα σου. Ἡ ἐλπίδα στὸ Θεὸ δὲν ὁδηγεῖ ποτὲ στὴν ἀπελπισία. Οἱ πειρασμοὶ φέρνουν ταπεινοφροσύνη. Ὁ Θεὸς ξέρει τὴν ἀντοχὴ τοῦ καθενός μας...
Ο άνθρωπος ζει μέσα του αυτό που κυριαρχεί στον κόσμο και σε μας τους ίδιους· βιώνοντας τη δική μας μετάνοια, ζούμε το δράμα ή την τραγωδία της ανθρώπινης ιστορίας κατά τη διάρκεια όλων των αιώνων, απαρχής.
Πώς έρχεται κανείς λογικά στην παγκόσμια αυτή θεωρία της ανθρωπότητος;
Την ελπίδα της σωτηρίας ποτέ μη χάνης και να βοάς προς τον Θεόν και να κλαις. Ο Θεός ποτέ δεν παραβλέπει μίαν ψυχήν που θέλει να σωθή και μετανοεί, όσον και αν τραυματίζεται εις τον αγώνα.
Γνωρίζει ο Θεός, πόσον ασθενής είναι η φύσις μας. Πόθεν θα εύρη την δύναμιν ο πηλός να βαστάζη την πίεσιν του νερού, εάν ο Θεός δεν τον ψήση με την χάριν του Αγίου Πνεύματος;
Γνωρίζει ως αλάνθαστος οφθαλμός ότι μόλις μας αφήση,
Αυτός ήτο ο γέρο-Ιάκωβος πριν την ακολουθία, απλούς και χαριέστατος. Μέσα στο ναό, στη λατρεία, γινόταν άλλος άνθρωπος.
Επίγειος άγγελος «συλλειτουργών», όπως ο ίδιος, έλεγε, «με Χερουβίμ και Σεραφίμ». Χωρίς να είναι ιδιαίτερα ψηλός, έδινε την αίσθηση ενός μεγαλοπρεπούς άρχοντα, που με ύψος υψηλού κηρύγματος κατά την ανάγνωση του εξάψαλμου και ευαγγελίου αναγγέλλει την παρουσία του Κυρίου στην κάθε λειτουργία. Ήταν, όπως λέμε, μεγαλοπρεπής εν απλότητι.
Κατά τη διάρκεια των ακολουθιών του συνέβαιναν πολλά πνευματικά γεγονότα,
Οι θεομητορικές εορτές αποτελούν υπόθεση χαράς για όλη την Εκκλησία. Η Παναγία της οποίας το πρόσωπο τιμάται με τις παραπάνω εορτές, είναι αυτή που δόξασε το ανθρώπινο γένος, αποδεχόμενη την πρόσκληση να γίνει άνθρωπος ο Θεός και να ανατείλει για όλους εμάς η περίοδος της σωτήριας.
Η εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου μας υπενθυμίζει πως η Παναγία αποτελεί το σημαντικό πρόσωπο στο έργο της σωτηρίας μας. Χωρίς την παρουσία της θα ήταν σχεδόν αδύνατη η επιστροφή μας στον παράδεισο.
Η παραπάνω θεομητορική εορτή καθιερώθηκε τον 6ο αιώνα στην Ιερουσαλήμ με βάση την αρχαία παράδοση της Εκκλησίας και αναφέρεται και στα κείμενα του αγίου Σωφρονίου Ιεροσολύμων (634-638).
Με τα Εισόδια της Θεοτόκου, τιμούμε το γεγονός...
Το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», και συντομότερα «Κύριε ελέησον», από τον καιρό των Αποστόλων χαρίστηκε στους Χριστιανούς και ορίστηκε να το λένε ακατάπαυστα, όπως και το λένε.
Τι σημαίνει όμως τούτο το «Κύριε ελέησον», είναι πολύ λίγοι σήμερα που το ξέρουν, κι έτσι φωνάζουν καθημερινά ανωφελώς, αλλοίμονο, και ματαίως το «Κύριε ελέησον», και το έλεος του Κυρίου δεν το λαβαίνουν γιατί δεν ξέρουν τι ζητούν. Γι’ αυτό πρέπει να ξέρομε πως ο Υιός και Λόγος του Θεού, αφότου σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος και υπέμεινε τόσα πάθη και σταυρώθηκε και χύνοντας το πανάγιο αίμα Του εξαγόρασε τον άνθρωπο από τα χέρια του διαβόλου,
από τότε έγινε Κύριος και εξουσιαστής της ανθρώπινης φύσεως. Και προτού βέβαια σαρκωθεί ήταν Κύριος όλων των κτισμάτων, ορατών και αοράτων, ως δημιουργός και ποιητής τους, όμως των ανθρώπων και των δαιμόνων που δε θέλησαν από μόνοι τους να τον έχουν Κύριο και εξουσιαστή τους, δεν ήταν και Αυτός Κύριος τους, ο Κύριος όλου του κόσμου. Ο πανάγαθος Θεός δηλαδή, και τους Αγγέλους και τους ανθρώπους τους έκανε αυτεξούσιους και τους χάρισε το λογικό, να έχουν γνώση και διάκριση• γι’ αυτό, ως δίκαιος που είναι και αληθινός, δε θέλησε να τους αφαιρέσει το αυτεξούσιο και να τους εξουσιάζει με τη βία και χωρίς τη θέλησή τους. Αλλά εκείνους που θέλουν να είναι κάτω από την εξουσία και διακυβέρνησή Του, εκείνους ο Θεός και τους εξουσιάζει και τους κυβερνά• εκείνους πάλι που δε θέλουν, τους αφήνει να κάνουν το θέλημα τους, ως αυτεξούσιοι που είναι. Για τούτο και τον Αδάμ που πλανήθηκε από τον αποστάτη διάβολο κι έγινε κι αυτός αποστάτης του Θεού και δε θέλησε να υπακούσει στην εντολή Του, τον άφησε ο Θεός στο αυτεξούσιό του και δε θέλησε να τον εξουσιάζει τυραννικά.
Αλλά ο φθονερός διάβολος που τον πλάνησε εξαρχής, δεν έπαψε κι έπειτα να τον πλανά, ώσπου τον έκανε παρόμοιο στην αλογία με τα κτήνη τα ανόητα και ζούσε πλέον σαν ζώο άλογο και ανόητο.
Μα ο πολυέλεος Θεός τον σπλαχνίστηκε τελικά κι έτσι χαμήλωσε τους ουρανούς και κατέβηκε στη γη...
Ἰωάννης πένησι δοὺς καὶ σκορπίσας,
Ὢ ποῖα Χριστῷ νῦν παρεστὼς λαμβάνει!
ᾬχετο ἀκτεάνων δυοκαιδεκάτῃ Ἐλεητής.
Ο άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Αμαθούντα (σημερινή Παλαιά Λεμεσό) της Κύπρου τον 6ο αιώνα μ.Χ. Οι γονείς του Επιφάνιος και Ευκοσμία είχαν μεγάλη κοινωνική θέση κι ήταν άνθρωποι ενάρετοι. Ο πατέρας του ήταν κυβερνήτης της Κύπρου με πολλά διοικητικά χαρίσματα, γι’ αυτό απολάμβανε την αγάπη, την εκτίμηση και το σεβασμό του λαού. Η μητέρα του είχε πλούσια ψυχικά χαρίσματα. Οι γονείς του, ως πιστοί χριστιανοί, ανέθρεψαν μέσα στην ευσέβεια και την αρετή τον Ιωάννη. Εκτός από την κοσμική μόρφωση, αγαπούσε ιδιαίτερα την μελέτη των ιερών γραμμάτων.
Μετά από πίεση των γονέων του νυμφεύθηκε. Πολύ νωρίς η γυναίκα του και τα παιδιά του πέθαναν. Μετά την οδυνηρή στέρηση αποφάσισε να αφιερώσει τη ζωή του στον Θεό διακονώντας τους αδελφούς του. Στον βίο του αναφέρεται ένα σύμβολο, που έδειξε η Χάρις για την μελλοντική του διαγωγή. Είδε στον ύπνο του μια ωραία κόρη στεφανωμένη με κλάδο ελιάς, η οποία του είπε: «Εγώ είμαι η πρώτη θυγατέρα του βασιλέα. Αν με αγαπήσεις, έχω την δύναμη να σε οδηγήσω σ’ αυτόν». Ο Άγιος συμπέρανε ότι αυτή ήτο η Χάρις της συμπάθειας και της ελεημοσύνης.
Το 610 άρχοντες και λαός της Αλεξάνδρειας καλούν τον Ιωάννη να ανέβει στον πατριαρχικό θρόνο. Ο έπαρχος της Αιγύπτου, πατρίκιος Νικήτας, μεταφέρει την επιθυμία του λαού και του αυτοκράτορα Ηρακλείου για να αναλάβει την θέση του Πατριάρχη. Ο αυτοκράτορας διατάσει «και άκοντα προς τον θρόνον αναγαγείν τον Ιωάννην», δηλ. να τον οδηγήσουν στο θρόνο και χωρίς τη θέλησή του.
Μετά την χειροτονία του...
Προσευχή με τις «περιπτώσεις» του Αγίου Αρσενίου
-Γέροντα, πώς ξεκινήσατε να προσεύχεσθε με το Ψαλτήρι χρησιμοποιώντας τις «περιπτώσεις» του Αγίου Αρσενίου;
-Ο Άγιος Αρσένιος, επειδή δεν εύρισκε στο Ευχολόγιο την ανάλογη ευχή για όλες τις περιπτώσεις που του ζητούσαν βοήθεια οι άνθρωποι, χρησιμοποιούσε και Ψαλμούς σε ένα τετράδιο είχε γράψει για ποια περίπτωση χρησιμοποιούσε τον κάθε Ψαλμό. Όταν λοιπόν ήρθε τα τετράδιό αυτά στα χέρια μου, άρχισα να διαβάζω το Ψαλτήρι, κάνοντας προσευχή για την περίπτωση κάθε Ψαλμού.
Μου λέει ο λογισμός ότι στην προσευχή με το Ψαλτήρι πολύ βοηθάει και ο Άγιος Αρσένιος.
-Γέροντα, ο Άγιος Αρσένιος πρεσβεύει περισσότερο στον Θεό, επειδή βλέπει ότι προσευχόμαστε με τον τρόπο που προσευχόταν εκείνος;
-Ναι, βέβαια. Έχω υπ’ όψιν μου περιστατικά!
-Γέροντα, πώς να διαβάζω τους Ψαλμούς και να προσεύχομαι για κάποιο συγκεκριμένο θέμα;
Πόσο ωραία, πόσο ευχάριστη, πόσο χαριτωμένη είναι η εικόνα εκείνου που ελπίζει στον Θεό που σώζει, στον Θεό των οικτιρμών, τον Θεό του ελέους, τον αγαθό και φιλάνθρωπο Θεό.
Αληθινά μακάριος είναι ο άνθρωπος που ελπίζει στον Θεό!
Ο Θεός είναι πάντα βοηθός του και δεν φοβάται ό,τι κακό κι αν του προξενήσει άνθρωπος.
Ελπίζει στον Κύριο και πράττει τα αγαθά!
Κάθε του ελπίδα την έχει εναποθέσει σ’ Αυτόν, και σ’ Αυτόν εξομολογείται με όλη του την καρδιά.
Είναι το καύχημά του, είναι ο Θεός του και Τον επικαλείται μέρα και νύχτα.
Το στόμα του ωραίο, αναπέμπει αίνους στον Θεό, τα χείλη του, πιο γλυκά από μέλι και κερί σαν ανοίγουν για να ψάλλουν στον Θεό· η δε γλώσσα του γεμάτη χάρη, κινείται προς δοξολογία Θεού.
Η καρδιά του είναι έτοιμη να Τον επικαλεσθεί, η διάνοια του έτοιμη να ανυψωθεί προς Αυτόν, η ψυχή του είναι προσηλωμένη στον Θεό και «η δεξιά του Κυρίου αντελάβετο αυτού». «Εν τω Κυρίω επαινεθήσεται η ψυχή αυτού».
Ζητά και λαμβάνει από τον Θεό...
Τῶν οὐρανίωv στρατιῶν Ἀρχιστράτηγοι, δυσωποῦμεv ὑμᾶς ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵvα ταῖς ὑμῶv δεήσεσι, τειχίσητε ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγωv, τῆς ἀΰλου ὑμῶν δόξης, φρουροῦvτες ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτεvῶς καὶ βοῶντας· Ἐκ τῶν κινδύνων λυτρώσασθε ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχαι τῶν ἄνω Δυνάμεων.
Η αγάπη του Παντοδυνάμου Θεού είναι μία ιδιότητα που εξωτερικεύεται με τη δημιουργία από την ανυπαρξία τόσον του αοράτου κόσμου ή του κόσμου των αγγέλων, όσον με την δημιουργία του υλικού και ορατού σύμπαντος. Η αποκορύφωση της όλης δημιουργικής αγάπης του Θεού εκδηλώνεται με την πλάση του ανθρώπου και τελικά με την εν Χριστώ σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
Ο κόσμος των Αγγέλων ήταν η πρώτη δημιουργική πράξη του Θεού. Οι άγιοι Άγγελοι είναι νοητά κτίσματα, άϋλα πνεύματα και αεικίνητα. Οι Άγγελοι είναι ελεύθερα και αυτεξούσια πνεύματα• είχαν την απόλυτη ελευθερία, εάν ήθελαν, να μείνουν σταθεροί στην αγιότητα , ή να στραφούν προς το κακό, όπως συνέβη με τον Εωσφόρο, που επινόησε το κακό, και όλους τους αγγέλους που τον ακολούθησαν και έπεσαν. Οι Άγγελοι είναι ασώματοι και υπηρετούν τον Θεό δοξολογώντας ακατάπαυστα την αγιότητα και την άπειρή Του δύναμη. Ο Θεός δημιούργησε τους αγγέλους από την αρχή αθανάτους και ξένους προς την φθορά και τον θάνατο. Είναι όμως τρεπτοί ως προς την φύση και τη γνώμη τους, δηλαδή έχουν την δυνατότητα να αλλάξουν την φύση τους και από το καλό να μεταπηδήσουν στο κακό. Την δόξα και λαμπρότητά τους την λαμβάνουν από τον Θεό. Οι Άγγελοι είναι περιγραπτοί, δεν παρευρίσκονται παντού, όπως συμβαίνει μες τον Θεό.
Σύμφωνα με την Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας μας, οι Άγγελοι διαιρούνται σε τρεις Τάξεις και εννέα ουράνια Τάγματα. Η πρώτη Τάξη περιλαμβάνει: τα εξαπτέρυγα Σεραφείμ, τα πολυόμματα Χερουβείμ και τους Θρόνους• η δεύτερη Τάξη έχει: τις Κυριότητες, τις Δυνάμεις και τις Εξουσίες• και η τρίτη Τάξη: τις Αρχές, τους Αρχαγγέλους και τους Αγγέλους.
Σήμερα, η Εκκλησία εορτάζει τη Σύναξη των Αρχαγγέλων. Σύναξη σημαίνει συνάθροιση – συγκέντρωση. Γιατί γιορτάζουμε τη Σύναξη των Αρχαγγέλων και όλων των επουρανίων Αγγελικών Ταγμάτων;
~ Ενώ ακόμη ο πατήρ Ευμένιος [νυν άγιος Ευμένιος] ήταν μοναχός Σωφρόνιος, είχε πάει μια μέρα να προσκύνηση τον Άγιο Γεράσιμο, στην Πολυκλινική.
Είδε εκεί τον πατέρα Πορφύριο [νυν όσιο Πορφύριο] να λειτουργή.
Στο τέλος, μπήκε μέσα να τον χαιρετήση και να πάρη την ευχή του.
Και, καθώς μας διηγόταν αργότερα, είπε μέσα του: «Τι φωτισμένος παπάς είναι αυτός»!
Και καθόταν και τον κοίταζε.
Του λέει τότε ο πατήρ Πορφύριος:
– Τι θέλεις; Τι με κοιτάς έτσι, σαν χαζός;
Και του λέει ο Παππούλης μας:
Μέγαν εύρατο, Εύβοια κλέος, τον πανένδοξον, Δαβίδ τον θείον, ως ιεράς αρετής καταγώγιον, και του Χρίστου οπαδόν αληθέστατον, και των Όσίων απάντων εφάμιλλον. Διό Πάτερ Όσιε, Χριστόν τον Θεόν ικέτευε, δωρήσασθε ημίν το μέγα έλεος.
Ένας από τους πλέον συμπαθείς και δημοφιλείς αγίους της Εκκλησίας μας είναι και ο όσιος Δαυίδ ο εν Ευβοία. Μάλιστα έχοντας τη φήμη του θαυματουργού, χιλιάδες πιστοί τον ευλαβούνται και τον επικαλούνται και εκείνος συχνά ανταποκρίνεται, φανερώνοντας τη δύναμη του Θεού, ο οποίος χαριτώνει όσους θέλουν να ζήσουν σύμφωνα με το δικό Του θέλημα.
Γεννήθηκε γύρω στα 1490, στη Γαρδενίτσα Φθιώτιδος, απέναντι από την Εύβοια. Ήταν γιός ενάρετου και ευλαβούς ιερέα, ο οποίος φρόντισε να γεμίσει την ψυχή του παιδιού του με βαθιά πίστη στο Θεό και ευλάβεια. Νήπιο ακόμη τον βοηθούσε στις ιερές ακολουθίες, ώστε ο ναός είχε γίνει το δεύτερο σπίτι του. Ο Θεός τον αξίωσε, όντας τριών ετών, να βιώσει μια εξαιρετική πνευματική εμπειρία, η οποία σφράγισε την κατοπινή του ζωή. Μια νύχτα του φανερώθηκε ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και τον οδήγησε σε παρακείμενο ναό, αφιερωμένο στο όνομά του. Έμεινε εκεί όρθιος και ξυπόλυτος για έξι ολόκληρες ημέρες μπροστά στην εικόνα του αγίου, βυθισμένος σε ώριμες για την ηλικία του θεωρήσεις και προβληματισμούς. Έμαθε να αγαπά την προσευχή και την ησυχία. Γι’ αυτό και όταν έφτασε στην εφηβεία, ζήτησε την άδεια από τους γονείς του, αναχώρησε, αναζητώντας πνευματικό πατέρα και πνευματικές εμπειρίες. Πληροφορήθηκε ότι κάποιος ονομαστός ιερομόναχος, ονόματι Ακάκιος, άνθρωπος αρετής και σοφίας, είχε τη φήμη του ώριμου πνευματικού καθοδηγητή. Πήγε λοιπόν κοντά του και ζήτησε να γίνει υποτακτικός του.
Ο Ακάκιος τον δέχτηκε με ευχαρίστηση στη Μονή του και έντυσε το μοναχικό σχήμα. Νωρίς αναδείχτηκε υποδειγματικός μοναχός,