Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Ε΄: Ὁ ἱερομάρτυς καὶ ἐθνομάρτυς Πατριάρχης τοῦ Γένους μας

 

ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ, Θεολόγου - Καθηγητοῦ

Τὸ πρωτόθρονο καὶ σεβάσμιο Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἔχει νὰ ἐπιδείξει μία πλειάδα Πατριαρχῶν, οἱ ὁποῖοι κοσμοῦν τὸ ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἀνάμεσά τους ὁ ἡρωικὸς ἱερομάρτυρας καὶ ἐθνομάρτυρας ἅγιος Γρηγόριος Ε΄. Πρόκειται γιὰ μία ἀπὸ τὶς ἠρωικότερες μορφὲς τοῦ Γένους μας, ὁ ὁποῖος διέπρεψε καὶ ὡς λαμπρὸς ἐκκλησιαστικὸς ἄνδρας καὶ ὡς συνεπὴς ἐθνικὸς ἡγέτης. 

Γεννήθηκε στὴ Δημητσάνα τὸ 1445 ἀπὸ τὸν Ἰωάννη καὶ τὴν Ἀσημίνα Ἀγγελόπουλου. Τὸ βαπτιστικό του ὄνομα ἦταν Γεώργιος. Τὸ 1767 πῆγε στὴ Σμύρνη κοντὰ στὸ θεῖο τοῦ Μελέτιο, ὅπου φοίτησε στὴν ἐκεῖ περίφημη Εὐαγγελικὴ Σχολή. Μετὰ παρακολούθησα ἀνώτερα μαθήματα στὴν Πάτμο ἀπὸ τὸν Δανιὴλ Κεραμέα. Ἀφοῦ ὁλοκλήρωσε τὶς σπουδὲς τοῦ γύρισε στὴ Μονὴ τῶν Στροφάδων, ὅπου ἐκάρη μοναχός, λαμβάνοντας τὸ μοναχικὸ ὄνομα Γρηγόριος. Ἀργότερα τὸν κάλεσε ὁ Μητροπολίτης Σμύρνης Προκόπιος, ὁ ὁποῖος τὸν χειροτόνησε διάκονο καὶ στὴ συνέχεια πρεσβύτερο, ἐπιδεικνύοντας μεγάλο ἱεραποστολικὸ ζῆλο...
καὶ ἀσκώντας τεράστιο φιλανθρωπικὸ ἔργο. 

Ἡ φήμη του ὡς ἀνερχόμενη σπουδαία ἐκκλησιαστικὴ προσωπικότητα δὲν ἄργησε νὰ φανεῖ. Στὶς 19 Αὐγούστου τοῦ 1785 ἐξελέγη Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ παρέμεινε στὸν πατριαρχικὸ θρόνο ὡς τὸ Δεκέμβριο τοῦ 1798, ὅποτε ἡ Ὑψηλὴ Πύλη τὸν καθαίρεσε καὶ τὸν ἐξόρισε στὸ Ἅγιο Ὅρος, ὡς ἀνίκανον νὰ διατηρήσει τὴν ὑποταγὴ τῶν χριστιανικῶν λαῶν στὴν τουρκικὴ ἐξουσία. Κατὰ τὴν παραμονὴ τοῦ ἐκεῖ ὡς ἀσκητής, μυήθηκε μὲ ἐνθουσιασμὸ στὴν Φιλικὴ Ἑταιρεία ἀπὸ τὸν φιλικὸ Ἰωάννη Φαρμάκη στὰ 1818, καὶ ὑποσχέθηκε νὰ δώσει ἀκόμα καὶ τὴ ζωή του στὴν ὑπόθεση τῆς ἐλευθερίας τοῦ ὑποδούλου Γένους. Τὴν ἴδια χρονιὰ κλήθηκε καὶ πάλι στὸν Οἰκουμενικὸ θρόνο, γιὰ νὰ παραμείνει ὡς τὸ μαρτυρικό του θάνατο. 

Ὅλοι οἱ ἱστορικοί της ἐποχῆς τοῦ περιγράφουν τὸν Γρηγόριο ὡς...

Άγιος Γαβριήλ ο διά Χριστόν σαλός: Τι πρέπει να σκέφτεστε για τα όνειρα

 

Ο π. Γαβριήλ έλεγε να μη δίνουμε σημασία στα όνειρα που βλέπουμε για να μην πέφτουμε στην παγίδα του πονηρού:

– Μην ασχολείστε πολύ με τα όνειρα. Απλώς να σκέφτεστε: «Δεν ξέρω τι και από πού ήταν».

Το όνειρο μπορεί να προέρχεται από τον Κύριο ή από τον πονηρό ή από το νου μας.

Κι έρχεται σε τέτοιο καιρό, που καλύτερα είναι να μην το εμπιστευτείτε.

Αν θέλετε κάτι να μάθετε, ρωτήστε κάποιον πεπειραμένο.

Ποιον πρέπει να λογαριάζουμε ως πεπειραμένο;

«Το κομποσχοίνι στα χέρια και μην φοβάστε, αδελφοί»

 

Περί το 1326, ήρθε από την Θεσσαλονίκη εδώ στις παρακοίτιες περιοχές των Πιερίων, στον Αλιάκμονα, ο ιερομόναχος Γρηγόριος, με τους δύο αδερφούς του, τον Θεοδόσιο και τον Μακάριο.

Σκορπίστηκαν στα γύρω σπήλαια και ζούσαν ησυχαστικά. Εδώ ζούσαν μοναχοί, ησυχαστές και νηστευτές, σε ξεχωριστές χορτοκαλύβες ο καθένας. Ανάμεσά τους ένας ενάρετος γέροντας μοναχός ο Ιώβ.

Ο Γρηγόριος λοιπόν ζούσε τις πέντε ημέρες της εβδομάδας τελείως αποκλεισμένος, μόνος, στο σπήλαιο του. Το Σάββατο και την Κυριακή έβγαινε, συγκέντρωνε τους μοναχούς – μαθητές του κ τους δίδασκε. Η κύρια διδασκαλία του ήταν η καλλιέργεια της νοεράς προσευχής. Δηλαδή η συνεχής και αδιάλειπτη επανάληψη των λέξεων: Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλό.

Ή ολόκληρες ή σε συνεπτυγμένη μορφή: Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, τον αμαρτωλό, ή Κύριε, Ιησού Χριστέ, ελέησόν με, τον αμαρτωλό, ή ακόμα Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ Θεού, ελέησόν με, και Κύριε, ελέησόν με.

Με αποτέλεσμα ο ίδιος και όσοι ήσαν κατάλληλοι να δέχονται την επίσκεψη και έλλαμψη του ακτίστου φωτός της Τρισηλίου θεότητος. Αυτά ο Γρηγόριος τα δίδασκε τόσο στους μοναχούς όσο και στους λαϊκούς αδελφούς που συγκεντρώνονταν δίπλα τους.

Όμως ο μοναχός Ιώβ σκανδαλίστηκε...

Το παράδειγμα της Όσιας Μαρίας Αιγυπτίας...

  

Το παράδειγμα της όσιας Μαρίας Αιγυπτίας, μας φανερώνει ότι στην πορεία προς την συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό, τα πάθη δεν εξαφανίζονται αλλά μεταμορφώνονται. Δηλαδή σκοπός δεν είναι να αλλάξω αυτό που είμαι, την φύση μου, αλλά την βούληση και ελευθερία μου.

Κάθε πάθος μας κρύβει μια ωραία πτυχή και δυνατότητα του εαυτού μας. Είναι η σκιά από ένα φως που ζει μέσα μας. Ζούμε στο σκοτάδι του φωτός μας. Ας το σκεφτούμε λιγάκι. Το πάθος που σε ταλαιπωρεί στην πραγματικότητα είναι το χάρισμα σου. Κάθε σκιά σου είναι μια δυνατότητα σου. Το πάθος είναι υποκατάστατο μιας πραγματικής σου ανάγκης που δεν έχει βρει τον τρόπο να καλυφθεί με πληρότητα και πνευματική υγεία. 

Διαβάζοντας τον βίο της Όσιας Μαρίας, αντιλαμβάνεται κανείς ότι...

Η μετάδοση της κατανύξεως (Διδακτική ιστορία)

 

~ Δύο ερημίτες που αγωνίζονταν μαζί, διάβαζαν μαζί και την καθημερινή τους ακολουθία. Ο ένας είχε πολλή κατάνυξη! Από τα δάκρυα που έχυνε, άφηνε συχνά το διάβασμα στη μέση.

-Μα τί σκέπτεσαι και κλαις με τόσο πόνο, όταν προσεύχεσαι; τον ρωτούσε ο άλλος με απορία.

Η αρά και η χαρά

 

 

του πατρός Δημητρίου Μπόκου

«Η γυνή απατηθείσα εν παραβάσει γέγονε» (η γυναίκα εξαπατήθηκε και έπεσε στην παράβαση) (Α΄Τιμ. 2, 14).Η Εύα στον Παράδεισο παρασύρθηκε από την απάτη του όφεως. Δεν μπόρεσε να αντισταθεί στην ύπουλη υποβολή του «θα γίνετε θεοί».

Έμπειρος στρατηγός ο διάβολος, γνωρίζοντας ότι το θήλυ είναι ασθενέστερο σκεύος, διάλεξε να χτυπήσει στο αδύνατο σημείο.

Φρόντισε να την απομονώσει από τον Αδάμ. Περίμενε. Και τη στιγμή που την βρήκε μόνη της, συγκέντρωσε αμέσως εκεί όλη τη δύναμη κρούσης του. Και πέτυχε τον σκοπό του.

Η πτώση της Εύας έφερε την πτώση του Αδάμ. Και κατά συνέπεια όλων των εξ Αδάμ. Το ανθρώπινο γένος ολόκληρο, εφόσον κατάγεται απ’ το πρωτόπλαστο ζεύγος, κληρονόμησε την πεπτωκυία φύση (όχι κάποια προσωπική ενοχή), που λόγω της παρακοής υποτάχτηκε στη φθορά και τη θνητότητα. Δεν έγιναν θεοί οι προπάτορες, όπως έλπιζαν, αλλά πέθαναν. Από την προοπτική της αθανασίας που είχαν, περιέπεσαν στον θάνατο. Θνητή φύση ήταν η μόνη κληρονομιά που άφησε πίσω της η προμήτωρ Εύα, όντας η ίδια πλέον θνητή. Κληροδότησε την αρά, την κατάρα, τη λύπη, την καταδίκη στους απογόνους της. Αντί για ζωή (Εύα=Ζωή), έδωσε τον θάνατο. Γι’ αυτήν ειπώθηκε: «Εκ γυναικός ερρύη τα φαύλα» (απ’ τη γυναίκα ήρθαν τα κακά).

Όμως δεν διαιωνίστηκε η κατάσταση αυτή.

«Η μόνη ελπίδα που μας απομένει, να επιστρέψουμε στον Θεό» (Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος)

 

Αδελφοί Χριστιανοί Έλληνες, τα παθήματα ας μας γίνουν μαθήματα, ας στοχασθούμε καλώς τι ήταν κάποτε η Ελλάς και τι είναι σήμερα. Ήταν μία μεγάλη, ισχυρή αυτοκρατορία και σήμερα κατάντησε ένα μικρό, φτωχό, ασθενές βασίλειο, πού δεν μπορεί να ζήσει.

Δεν του έμεινε τίποτε παρά μάταιη καύχηση στους πολλούς των Ελλήνων, ότι είναι Έλληνες απόγονοι των μεγάλων σοφών και Αγίων και των μεγάλων ηρώων της Ελλάδος, και μία μάταιη και ψευδής ελπίδα…

Οι Έλληνες, εάν σμικρύνθηκαν, εξουθενώθηκαν και βασανίστηκαν περισσότερο από άλλα έθνη, αυτό το έπαθαν για τις πολλές αμαρτίες τους, όπως λέγει το Πνεύμα το Άγιο διά του σοφού Παροιμιαστού: «Ελαττονούσι φυλάς αμαρτίαι, δικαιοσύνη δε υψοί έθνος». Έπαθαν για την απομάκρυνσή τους από τον Θεό. Το έπαθαν για την υπερηφάνειά τους, τον φθόνο, τις αντιζηλίες, τις διαιρέσεις και λοιπές αμαρτίες. «Πάσα βασιλεία καθ’ εαυτήν μερισθείσα ερημούται» (Ματθ. 12:25).

Έλληνες αδελφοί, τα παθήματα ας μας γίνουν μαθήματα. Όταν οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου Κωνσταντίνοι, Θεοδόσιοι, Λέοντες, Ιουστινιανοί, Ηράκλειοι, και περισσότερο από αυτούς ο λαός και ο κλήρος ευσεβούσαν και ήσαν ενωμένοι με τον Θεό και μεταξύ τους με την καθαρή και γνήσια αγάπη, ανθούσε η βασιλεία τους, στερεώνονταν και νικούσαν τους εχθρούς τους, διότι είχαν μαζί τους τη συμμαχία του Θεού, ο Οποίος βοηθεί και φυλάσσει τους αγαπώντας Αυτόν και πάντας τους αμαρτωλούς εξολοθρεύει. Αλλά και κατά τον Τουρκικό, Βαλκανικό και Ιταλικό πόλεμο, όταν οι Έλληνες ήσαν όλοι ενωμένοι με τον Θεό, επιτέλεσαν θαύματα. Όσες φορές, όμως, απομακρύνονταν από τον Θεό και διΐσταντο μεταξύ τους, εξολοθρεύονταν.