ΒΟΗΘΗΜΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ

Ἕνα ἁπλὸ βοήθημα γιὰ ἐκείνους ποὺ ἑτοιμάζονται νὰ προσέλθουν στὸ σωστικὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.

Ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι τόσο ἀναγκαία γιὰ κάθε χριστιανό, ὅσο καὶ τὸ Βάπτισμα. Γιατί τὸ Βάπτισμα μᾶς καθαρίζει ἀπὸ τὶς προηγούμενες ἁμαρτίες μας, ἐνῶ ἡ Ἐξομολόγηση ἀπὸ ὅσες διαπράττουμε μετὰ τὸ Βάπτισμα. Χωρὶς τὸ Βάπτισμα δὲν μποροῦμε να κοινωνήσουμε τὰ ἄχραντα Μυστήρια τοῦ Κυρίου. Δὲν μποροῦμε ἐπίσης νὰ κοινωνήσουμε, ἂν δὲν ἐξομολογηθοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ αὐτὲς σὰν ἕνα τεῖχος μᾶς χωρίζουν ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, ποὺ ἂν μείνει ἀθεράπευτη, ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ θάνατο, στὸν αἰώνιο, δηλαδή, χωρισμὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸν Θεό. Τί κάνουμε ὅταν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα μας; Ἐπισκεπτόμαστε χωρὶς καθυστέρηση τὸ γιατρό, στὸν ὁποῖο ἀποκαλύπτουμε τὶς πληγές μας καὶ περιγράφουμε μὲ ἀκρίβεια ὅλα τὰ συμπτώματά μας. Ἐκεῖνος τότε μᾶς χορηγεῖ τὰ κατάλληλα φάρμακα καὶ τὶς ἰατρικὲς ὁδηγίες ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ θεραπευθοῦμε.

Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει ὅταν ἀσθενεῖ ἡ ψυχή μας καὶ ποθοῦμε νὰ ἀνακτήσουμε τὴν πνευματική μας ὑγεία. Προσερχόμαστε στὴν Ἐκκλησία ποὺ εἶναι ἕνα πνευματικὸ θεραπευτήριο. Ἐκεῖ ἀναζητοῦμε τὸν πνευματικό, στὸν ὁποῖο δίχως ντροπὴ ὁμολογοῦμε ὅλες τὶς ἁμαρτίες ποὺ τραυμάτισαν τὴν ψυχή μας. Στὴ συνέχεια ἐκεῖνος θὰ μᾶς διαβάσει τὴ συγχωρητικὴ εὐχὴ καὶ θά μᾶς ἀπευθύνει τὶς ἁρμόζουσες συμβουλὲς γιὰ τὴν εὐόδωση τῆς πνευματικῆς μας πορείας. Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο ὁ φιλάνθρωπος Χριστός, ὁ Ὁποῖος εἶναι παρὼν σὲ ὅλη τη διάρκεια τῆς Ἐξομολογήσεως, μᾶς χορηγεῖ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καὶ μᾶς ὑποδεικνύει τὸ δρόμο ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦμε ὁριστικὰ ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας.

Πρῶτο βῆμα γιὰ τὴν ἐξομολόγησή μας εἶναι ἡ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ ποὺ χαρίζεται σὲ ὅσους τὸ ζητοῦν μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὸ ἐπιδιώκουν μὲ τὴ γενναία καὶ τίμια βυθοσκόπηση τοῦ ἑαυτοῦ τους.

Στὸ δύσκολο ἐγχείρημα τῆς αὐτοκριτικῆς θέλουν νὰ σὲ βοηθήσουν τὰ παρακάτω ἐρωτήματα, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν στὶς σχέσεις μας: α)
μὲ τὸν Θεό, β) μὲ τὸν πλησίον καὶ γ) μὲ τὸν ἑαυτό μας.

§
Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου -Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς

§ Πιστεύεις ὁλόψυχα στὸν Τριαδικὸ θεό, τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ στὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας;

§ Ἐμπιστεύεσαι ἀκλόνητα τὸν ἑαυτό σου στὴν πατρικὴ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἢ μήπως στὶς δυσάρεστες περιστάσεις ὀλιγοπιστεῖς, γογγύζεις καὶ ἀπελπίζεσαι;

§ Ὁμολογεῖς μὲ παρρησία τὴν πίστη σου, ὅταν οἱ περιστάσεις τὸ ἀπαιτοῦν ἢ μήπως ντρέπεσαι νὰ κάνεις ἀκόμα καὶ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ὅταν λ.χ. περνᾶς ἔξω ἀπὸ κάποιον ναό;

§ Μήπως ἀσχολήθηκες ποτὲ μὲ τὸν ἀποκρυφισμό, (μάγους, μέντιουμ, ἀστρολόγους, ὑπνωτιστές, πνευματιστές, χαρτορίχτρες, καφετζοῦδες κ.ἅ.) ἢ ἀναμίχθηκες σὲ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες (σχολὲς γιόγκα καὶ διαλογισμοῦ, γνωστικὲς ἢ θεοσοφικὲς σχολές, Βουδισμό, Ἰνδουισμὸ κ.ἅ.);

§ Μήπως πιστεύεις στὴν τύχη καὶ στὰ ὄνειρα ἢ ἀσχολεῖσαι μὲ τὸ ξεμάτιασμα καὶ δίνεις σημασία στὶς διάφορες προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες (π.χ. «τὸ 13 εἶναι γρουσούζικος ἀριθμός», «τὸ πέταλο φέρνει γούρι» κ.λπ.);

§ Προσεύχεσαι τακτικὰ καὶ προσεκτικὰ στὸ σπίτι σου (πρωί, βράδυ, πρὶν καὶ μετὰ τὰ γεύματα) ἢ στὴν Ἐκκλησία (κάθε Κυριακὴ καὶ τὶς μεγάλες γιορτές), εὐγνωμονώντας πρωτίστως τὸν Θεὸ γιὰ τὶς ποικίλες, φανερὲς καὶ ἀφανεῖς εὐεργεσίες Του;

§ Μελετᾶς καθημερινὰ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἄλλα ψυχωφελῆ βιβλία;

§ Νηστεύεις, ἂν δὲν ὑπάρχουν σοβαροὶ λόγοι ὑγείας, τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευὴ καὶ τὶς ἄλλες περιόδους τῶν Νηστειῶν;

§ Προσέρχεσαι τακτικὰ στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας, ὑστέρα ἀπὸ τὴν κατάλληλη προετοιμασία καὶ τὴν ἔγκριση τοῦ πνευματικοῦ σου;

§ Μήπως βλαστημᾶς τὸ ὄνομα τοῦ Χρίστου, τῆς Παναγίας ἢ τῶν Ἁγίων μας;

§ Μήπως ὁρκίζεσαι χωρὶς λόγο ἢ ἀθέτησες τυχὸν ὅρκο ἢ ὑπόσχεσή σου στὸν Θεό;



Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος

§ Δείχνεις ἔμπρακτα τὴν ἀγάπη σου στὸν πλησίον, ἰδιαίτερα σὲ ὅσους ὑποφέρουν ἢ ἔχουν ἀνάγκη (ἀσθενεῖς, πτωχούς, φυλακισμένους, ἄνεργους, ὀρφανά, ἡλικιωμένους κ.ἅ.);

§ Συγχωρεῖς ὅσους σὲ ἔβλαψαν ἢ μήπως κρατᾶς μέσα σου ἔχθρα καὶ ἀντιπάθεια; Εἶσαι πρόθυμος νὰ ζητήσεις «συγγνώμην» ἀπὸ τὸν πλησίον γιὰ τυχὸν σφάλματά σου;

§ Μήπως θεληματικὰ ἢ ἀθέλητα διέπραξες φόνο ἢ μὲ τὴ συμπεριφορά σου βοήθησες στὴν ἐκτέλεση μίας τέτοιας πράξεως;

§ Μήπως ἔχεις τὸ ἐλάττωμα

§ - Νὰ λὲς ψέματα;- Νὰ κατακρίνεις;- Νὰ συκοφαντεῖς;- Νὰ κολακεύεις;- Νὰ καταριέσαι;- Νὰ ὀργίζεσαι καὶ νὰ βρίζεις;- Νὰ εἰρωνεύεσαι καὶ νὰ χλευάζεις;- Νὰ διαπληκτίζεσαι καὶ νὰ χειροδικεῖς;- Νὰ «στέλνεις» τοὺς ἄλλους «στὸ διάβολο»;- Νὰ εἶσαι περίεργος;

§ Μήπως φθονεῖς τὴν εὐτυχία ἢ ζηλεύεις τὰ ἀγαθὰ τοῦ πλησίον σου; Ἢ μήπως, πάλι, χαίρεσαι στὶς συμφορές του;

§ Μήπως εἶσαι καχύποπτος καὶ δίνεις πίστη στὶς ὑπόνοιές σου γιὰ τοὺς ἄλλους;

§ Μήπως κλέβεις ἢ συνεργάστηκες ποτὲ σὲ κλοπὴ ἢ δέχτηκες ἐν γνώσει σου κλεμμένα πράγματα;

§ Δείχνεις εὐγνωμοσύνη στοὺς εὐεργέτες σου ἢ μήπως ἀνταποδίδεις ἀχαριστία γιὰ τὸ καλὸ ποὺ σοῦ ἔκαναν;

§ Μήπως μὲ τοὺς λόγους καὶ τὴ συμπεριφορά σου σκανδαλίζεις τὸν πλησίον σου ἢ τὸν ἐξωθεῖς στὴν ἁμαρτία;

§ Μήπως ἀσχολεῖσαι μὲ τὴν προσωπική, οἰκογενειακὴ ἢ ἐπαγγελματικὴ ζωὴ τῶν ἄλλων καὶ ἐπεμβαίνεις ἀδιάκριτα, προκαλώντας διάφορα προβλήματα;

§ Μήπως διακινεῖς ναρκωτικὲς οὐσίες ἢ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο ὁδήγησες ἄλλους στὴ χρήση τους;

§ Μήπως συνηθίζεις νὰ διαδίδεις πληροφορίες ἢ μυστικὰ τῶν ἄλλων, δημιουργώντας ἔτσι διαμάχες στὶς σχέσεις τῶν συνανθρώπων σου;

§ Στὸ ἐπάγγελμα

§ Μήπως ἡ συνείδησή σου σὲ ἐλέγχει γιὰ ἀπάτη, νοθεία, αἰσχροκέρδεια, κατάχρηση, τοκογλυφία, δωροδοκία, ἀπόκρυψη ἐμπορευμάτων κ.λπ.;

§ Μήπως στὶς συναλλαγές σου σὲ διακρίνει ἀνειλικρίνεια, ἀνεντιμότητα ἢ δολιότητα;

§ Μήπως κακομεταχειρίζεσαι, ἐκμεταλλεύεσαι ἢ ἀδικεῖς τοὺς ἐργάτες, ὑπαλλήλους ἢ ὑφισταμένους σου;

§ Στὴν οἰκογένεια

§ Δείχνεις σεβασμό, ἀγάπη καὶ τιμὴ πρὸς τοὺς γονεῖς σου ἢ μήπως συμπεριφέρεσαι μὲ αὐθάδεια, σκληρότητα καὶ περιφρόνηση; Ἰδιαίτερα, τοὺς συμπαραστέκεσαι στὰ γηρατειά τους;

§ Ἡ συμπεριφορά σου στὸ σπίτι διαπνέεται ἀπὸ πνεῦμα θυσίας, ἀγάπης, καλοσύνης, ἀλληλοκατανόησης, ὑποχωρητικότητας καὶ ὑπομονῆς; Μήπως μὲ τὴν ἐριστικότητα, τὸ πεῖσμα ἢ τὶς παράλογες καὶ ἐγωιστικὲς ἀπαιτήσεις σου διαταράσσεις τὴν οἰκογενειακὴ γαλήνη καὶ ἀτμόσφαιρα;

§ Ὡς σύζυγοι:

§ Ἀποδέχεστε τὴ συζυγία ὡς εὐλογία Θεοῦ καὶ ἀγωνίζεστε καθημερινὰ γιὰ τὴν τελείωση καὶ ὁλοκλήρωση τῆς μεταξύ σας ἀγάπης, ὥστε νὰ μὴ διασπᾶται αὐτὴ ἀπὸ καμιὰ ἄλλη γήϊνη ἀγάπη (πρὸς τοὺς γονεῖς, τὰ παιδιά, τοὺς συγγενεῖς, τὸ ἐπάγγελμα κ.α.);

§ Τιμᾶτε καὶ ἀγαπᾶτε ὁ ἕνας τοὺς γονεῖς καὶ συγγενεῖς τοῦ ἄλλου;

§ Διαφυλάσσετε τὴν ἀμοιβαία πίστη καὶ ἀφοσίωση;

§ Μήπως ἀποφεύγετε μὲ διάφορα μέσα τὴν τεκνογονία;

§ Μήπως κάνατε ἔκτρωση ἢ γίνατε ἠθικοὶ αὐτουργοὶ στὴ διάπραξη ἑνὸς τέτοιου ἐγκλήματος;

§ Μήπως διατηρούσατε προγαμιαῖες σχέσεις;

§ Ὡς γονεῖς:

§ Προσεύχεστε θερμὰ γιὰ τὴν προκοπὴ τῶν παιδιῶν σας;

§ Ἢ ζωή σας ἀποτελεῖ καλὸ παράδειγμα γιὰ τὰ παιδιά σας;

§ Μήπως ἐνδιαφέρεστε μόνο γιὰ τὴν κατὰ κόσμο πρόοδό τους; Δείχνετε ἰδιαίτερη φροντίδα γιὰ τὴ χριστιανικὴ ἀγωγή τους, ἀφιερώνοντας γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸ τὸν ἀνάλογο χρόνο, ἄλλοτε συμβουλεύοντας καὶ συζητώντας μαζί τους, ἄλλοτε ἐμπνέοντος μὲ τὴ συνέπεια τῆς χριστιανικῆς σας ζωῆς καὶ ἄλλοτε παρακολουθώντας διακριτικὰ τὰ ἀναγνώσματά τους, τοὺς τρόπους ψυχαγωγίας τους καὶ τὶς παρέες τους;

§ Μήπως κάνετε διακρίσεις μεταξὺ τῶν παιδιῶν σας ἢ δὲν ὑπήρξατε δίκαιοι στὶς γονικές σας παροχές;

§ Μήπως ἐπεμβαίνετε ἄκαιρα, πιεστικὰ καὶ ἀδικαιολόγητα στὶς ἀποφάσεις τῶν παιδιῶν σας ἢ στὶς οἰκογένειές τους, ὑπονομεύοντας ἔτσι τὶς προσπάθειές τους ἢ τοὺς οἰκογενειακούς τους δεσμούς;

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου

§ Μήπως εἶσαι προσκολλημένος στὶς βιοτικὲς φροντίδες καὶ τὰ ἐγκόσμια ἀγαθὰ καὶ ἀδιαφορεῖς γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς ἀθάνατης ψυχῆς σου καὶ τὴν ἕνωσή σου μὲ τὸν Θεό;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, πού εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ γεννήτρια ὅλων τῶν κακῶν; Αὐτὸ θὰ τὸ διαπιστώσεις:

§ -ἂν ἐπιδιώκεις τὴ δόξα, τὶς τιμές, τοὺς ἐπαίνους, τὰ πρωτεῖα καὶ τὴν προβολή,-ἂν καυχιέσαι καὶ μιλᾶς μὲ ἐγκώμια γιὰ τὶς προσωπικές σου ἱκανότητες, τὴν καλή σου οἰκογένεια καὶ τὶς ἐπαγγελματικές σου ἐπιτυχίες,-ἂν προσπαθεῖς νὰ γίνεσαι ἄρεστος στοὺς ἀνθρώπους,-ἂν δείχνεις μεγάλη ἐμπιστοσύνη στὸν ἑαυτὸ σου καὶ ἐπιμένεις μὲ πεῖσμα στὴν προσωπική σου κρίση,-ἂν δὲν δέχεσαι τὶς συμβουλὲς τῶν ἄλλων ἢ ἀντιδρᾶς στὶς ὑποδείξεις τῶν τυχὸν σφαλμάτων σου,-ἂν ἐπιδιώκεις πάντοτε καὶ σὲ ὅλα τὴν ἰκανοποίηση τοῦ ἑαυτοῦ σου ἢ ζητᾶς ἀπαιτητικὰ νὰ ἐξυπηρετεῖσαι ἀπὸ τοὺς ἄλλους.

§ Μήπως μιλᾶς ἄκαιρα, διακόπτοντας ἢ προσβάλλοντας μὲ λόγια ταπεινωτικὰ τοὺς συνομιλητές σου;

§ Μήπως εἶσαι φιλάργυρος ἢ πλεονέκτης;

§ Μήπως ζεῖς μὲ πολυτέλεια καὶ σπατάλη ἢ ξοδεύεις τὰ χρήματά σου σὲ τυχερὰ παιχνίδια, χαρτοπαιξία κ.α.;

§ Μήπως ντύνεσαι καὶ καλλωπίζεσαι μὲ τρόπο προκλητικὸ ἢ μήπως ἡ ἐνδυμασία σου εἶναι ἀνάρμοστη γιὰ τὸ δικό σου φύλο;

§ Μήπως εἶσαι λαίμαργος ἢ γαστρίμαργος;

§ Μήπως λὲς πολλὰ λόγια, περιττὰ καὶ ἀνώφελα ἢ μήπως αἰσχρολογεῖς;

§ Δείχνεις τὸν ἀπαιτούμενο σεβασμὸ στὸ σῶμα σου, ποὺ εἶναι; ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἢ μήπως ἔπεσες σὲ διάφορα σαρκικὰ ἁμαρτήματα (αὐνανισμό, πορνεία, μοιχεία, ἀρσενοκοιτία κ.ἅ.);

§ Μήπως ἐκθέτεις τὸν ἑαυτό σου σὲ διάφορους σαρκικούς πειρασμοὺς (ἄσεμνα θεάματα καὶ διασκεδάσεις, ἀνήθικα περιοδικὰ καὶ βιβλία, πορνογραφήματα, προκλητικὴ μουσικὴ καὶ τραγούδια κ.λ.π.);

§ Ὅταν προσβάλλουν τὸ νοῦ σου αἰσχροὶ λογισμοὶ καὶ φαντασίες τοὺς διώχνεις ἀμέσως ἢ μήπως τοὺς ἀποδέχεσαι καὶ τοὺς καλλιεργεῖς;

§ Μήπως καταστρέφεις τὴν ὑγεία σου, ποὺ εἶναι δωρό του Θεοῦ, μὲ τὴ μέθη, τὸ κάπνισμα ἢ τὴ χρήση ναρκωτικῶν οὐσιῶν;

§ Μήπως σκέφτηκες ποτὲ νὰ αὐτοκτονήσεις;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ ὀκνηρία, ἀμέλεια ἢ ἀνευθυνότητα;

§ Μήπως σπαταλᾶς ἄσκοπα τὸ χρόνο σου μπροστὰ στὴν τηλεόραση ἢ περιπλανώμενος στὸ διαδίκτυο;

§ Καὶ τώρα, μετὰ τὸν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ σου, τρέξε, ἀδελφέ μου, χωρὶς ἀναβολὴ στὸν πνευματικό. Ἐξομολογήσου τὶς ἁμαρτίες σου α) χωρὶς νὰ κρύψεις καμία, β) μὲ εἰλικρίνεια καὶ συντομία καὶ γ) δίχως νὰ ἀναφέρεις τυχὸν ἀρετές σου ἢ ξένα ἁμαρτήματα. Νὰ εἶσαι σίγουρος πώς, μαζὶ μὲ τὴν ἄφεση, ὁ Θεὸς θὰ σοῦ προσφέρει πλούσια τὴ χάρη Του, γιὰ τὸ ξεκίνημα μίας νέας ζωῆς.




Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου


Νέες ομιλίες π.Αποστόλου Θεολόγου προστέθηκαν.

TRANSLATOR

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Θεία Λειτουργία π.Αποστόλου Θεολόγου Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατησίων

Πέμπτη 17 Μαΐου 2012

Τη διαπίστωση αυτή είχε κάνει ό Γέροντας, με αφορμή την κίνηση της κανδήλας στην Παναγία των Ιβήρων: «Ή Παναγία προσπαθεί να μας αφυπνίσει, για να μετανοήσουμε, αλλά οι σημερινοί άνθρωποι δεν κουνιούνται (συνέρχονται), όσο κι αν κουνιούνται τα καντήλια».

 




ΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΗΓΗΣΕΙΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ

Ένας καλαίσθητος και ογκώδης τόμος 830 σελ. με τίτλο «ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΣΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΗΣΥΧΑΣΤΙΚΗ ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ» κυκλοφόρησε πρόσφατα Είναι καρπός γνωστού ησυχαστή της Καψάλας του Αγίου Όρους, ό όποιος επιλέγει την ανωνυμία. Ό τόμος παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Το περιεχόμενο του διαιρείται σε πέντε μέρη:
 Α'. Συναξάρια,
 Β'. Περιστατικά,
Γ. Αποφθέγματα, Δ'. Ρήσεις και διηγήσεις Γέροντος Παισίου.
 Ε. Το πνεύμα των παλαιών Αγιορειτών.


Ό συγγραφέας με επιμέλεια έχει συγκεντρώσει βιογραφικά στοιχεία παλαιών αγιορειτών και έχει καταγράψει αξιοθαύμαστα περιστατικά και ψυχωφελέστατα αποφθέγματα. Από τη μελέτη του τόμου διαπιστώνει κανείς ότι ή ασκητική και ησυχαστική αγιορείτικη παράδοση δεν τηρείται από όλους τους νεώτερους αγιορείτες μοναχούς. Το κοσμικό φρόνημα, οι ανέσεις και ή εύκολη ζωή τους έχουν απομακρύνει από την παράδοση.


Το βιβλίο αναφέρεται στους παλαιούς αγιορείτες πατέρες, οι όποιοι δεν είχαν την κατά κόσμο σοφία -όπως συμβαίνει με τούς σημερινούς μοναχούς - ήταν όμως πιστοί στην αγιορείτικη παράδοση, γι' αυτό και είχαν την κατά θεό σοφία
Από το τέταρτο μέρος του τόμου ανθολογώ και σχολιάζω μερικές ρήσεις και διηγήσεις του Γέροντος Παισίου, για να εκτιμήσουν καλύτερα οι αναγνώστες μου το πνευματικό περιεχόμενο του βιβλίου.



Ό Γέροντας Παΐσιος συχνά αναφερόταν στο αγωνιστικό πνεύμα και την ευλάβεια, πού υπήρχε στα παλαιά κοινόβια. Ιδιαίτερα μιλούσε για την προσπάθεια των πατέρων να διευκολύνουν κάποιον, ό όποιος ήταν δόκιμος. Του προσέφεραν διάφορα αναγκαία πράγματα, για να τον άναπαύσουν. Έτσι «ό νέος μοναχός, πού ήταν ένα μπουμπούκι, εύρισκε το κατάλληλο κλίμα να ανθίσει και να καρποφορήσει δεν γινόταν όπως σήμερα, πού σε πολλά μοναστήρια υπάρχει ένα στρατιωτικό πνεύμα και μια αρρωστημένη υπακοή, οπότε το μπουμπούκι (ό νέος μοναχός) συνέχεια χτυπιέται από βροχές και παγωνιές και δεν μπορεί ν' ανθίσει Υπήρχαν τότε ευλαβείς Γέροντες, πού έδιναν καλό παράδειγμα».


Στην εποχή μας τα πιο πολλά βιβλία ασκητικού περιεχομένου τα έχουν γράψει κοσμικοί κληρικοί και θεολόγοι, χωρίς να έχουν καμιά πνευματική εμπειρία. Ενώ οι ίδιοι είναι δούλοι των παθών τους, περιγράφουν και αναλύουν τα κατορθώματα των Αγίων Πατέρων, νομίζοντας ότι επιτελούν σπουδαίο έργο, κάτι πού δεν συμβαίνει. Ό Γέροντας έλεγε σχετικά: «Όποιος μιλά ή γράφει για τούς Αγίους Πατέρες και δεν έχει καθαριστεί από τα πάθη, μοιάζει με τενεκέ, πού μέσα έχει μέλι, άλλα μυρίζει πετρέλαιο».


Είπε ό Γέροντας: «Όταν στην προσευχή δεν νιώθουμε παρηγοριά και χαρά, όπως το μικρό παιδί, που πηγαίνει στην αγκαλιά της μάνας του, τότε ή κάποιον έχουμε πληγώσει με την συμπεριφορά μας και τη σκληρότητα ή υπάρχει υπερηφάνεια».


Με τον υπερήφανο άνθρωπο είναι αδύνατο να συνεννοηθεί κάποιος. Είναι πάντα αρνητικός στην άποψη τού άλλου. Ακόμα και ή χάρη του Θεού δυσκολεύεται. Το αντίθετο συμβαίνει με τον ταπεινό, ό όποιος έχει την προστασία του Θεού και σε στιγμές μεγάλης αδυναμίας. Ό Γέροντας Παΐσιος ανησυχούσε πολύ για την πνευματική πορεία τού υπερήφανου άνθρωπου και από την πλούσια εμπειρία του είχε καταλήξει στο έξης: «Ό άνθρωπος πού έχει ταπείνωση, και να ξεκλίνει κάποτε, τον σκεπάζει ή χάρη του Θεού, ενώ ό υπερήφανος είναι σαν το χαλασμένο τιμόνι, πού πάντα βαδίζει στραβά ή σαν ένα πριόνι, πού είναι τροχισμένο από τη μία μόνο πλευρά».


Ό προσευχόμενος γεύεται μοναδική εκ Θεού γλυκύτητα. Ή αγάπη όμως, πού συνοδεύεται από μικρές και μεγάλες θυσίες, μειώνει την προσευχή του, γιατί πρέπει να προσφέρει στους αδελφούς υλικά και πνευματικά αγαθά.


Αυτό δεν πρέπει να θεωρείται πτώση. Είναι άδικο να κρίνουμε τούς άλλους, επειδή επιλέγουν κάτι διαφορετικό από μας. Ούτε πρέπει να ζυγίζουμε πάντα με την ίδια ζυγαριά ούτε επίσης να κρίνουμε με τα ίδια κριτήρια όλους τούς συνανθρώπους μας: Ο Θεός γνωρίζει τα πάντα -και εσώτερες επιθυμίες μας- και αναπληρώνει όσα εμείς, όχι από κακή πρόθεση, αλλά από αγαθή διάθεση  να υπηρετήσουμε την αγάπη προς τον πλησίον, παραλείπουμε. Ό Παίσιος, πού καθημερινά δεχόταν στο υπαίθριο αρχονταρίκι της παναγούδας δεκάδες επισκέπτες, με βεβαιότητα είχε καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα. Έλεγε συγκεκριμένα: «Όταν γλυκαθεί κανείς στην ευχή, δεν θέλει να βγει από το κελί του. Τότε ή ευχή δεν κουράζει, άλλα ξεκουράζει. Όταν εμείς δεν θέλουμε  να βγούμε από το καλύβι μας αλλά από αγάπη βγαίνουμε και θυσιάζουμε  με την ησυχία μας χάριν κάποιου αδελφού, τότε ό Θεός βλέπει αγάπη μας και αναπληρώνει».



Είπε ό Γέροντας: «Κάποτε μου παρουσιάστηκε ό σατανάς και μου είπε να τον προσκυνήσω, γιατί είναι ό Χριστός. Αμέσως του απάντησα: «Εγώ τον Χριστό μου πάντα τον προσκυνώ. Και αν ήσουν ό Χριστός, δεν θα μου ζητούσες να σε προσκυνήσω»:


Στα διάφορα βιβλία, πού αναφέρονται στη ζωή μοναχών, και ιδίως του Αγίου Όρους, συχνά διατυπώνονται επαινετικές κρίσεις για ανθρώπους, που ήταν ακατάστατοι και απρόσεκτοι. Οι συγγραφείς συνήθως αρνούνται να δεχτούν ότι πολλοί από αυτούς ήταν ιδιόρρυθμοι, παράξενοι και αφελείς και ή πορεία τους δεν ήταν κατά Χριστό. Χρειάζεται προσοχή, για να μη προβάλλονται τέτοιοι άνθρωποι οι όποιοι ήταν παραδείγματα προς αποφυγήν και όχι προς μίμηση.


Όπως πάλι δεν πρέπει να δικαιολογούν τους πάντες με το επιχείρημα πώς τάχα ήταν διά Χριστό σαλοί. Να μη συγχέουν την ενοχλητική ιδιορρυθμία και την αφέλεια με τον καθαρό πνευματικό αγώνα. Ό Γέροντας τόνιζε: «Για τους μη προχωρημένους πνευματικά ή εξωτερική ακαταστασία δείχνει την εσωτερική».


Πολλοί επισκέπτες μοναστηριών με ενδιαφέρον ακούν διάφορα θαυμαστά γεγονότα, που συνέβησαν στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα και τα διηγούνται στους γνωστούς τους. Εντυπωσιάζονται, χωρίς όμως να παίρνουν τις αποφάσεις, πού θα έπρεπε προκειμένου να αλλάξουν τρόπο ζωής και να γευθούν τούς γλυκούς καρπούς της πνευματικής ζωής. Τη διαπίστωση αυτή είχε κάνει ό Γέροντας, με αφορμή την κίνηση της κανδήλας στην Παναγία των Ιβήρων: «Ή Παναγία προσπαθεί να μας αφυπνίσει, για να μετανοήσουμε, αλλά οι σημερινοί άνθρωποι δεν κουνιούνται (συνέρχονται), όσο κι αν κουνιούνται τα καντήλια».




Ό πνευματικός αγωνιστής συμμετέχει στον πόνο και τη δυστυχία των άλλων. Δεν μένει αδιάφορος. Προϋπόθεση όμως είναι ή σχετική ενημέρωση. Δυστυχώς, πολλοί είναι κλεισμένοι στον εαυτό τους και απορροφημένοι από τις επαγγελματικές τους απασχολήσεις, για αυτό μένουν απαθείς απέναντι στον πόνο των αδελφών τους. Αυτό παρατηρείται και σε πολλούς μοναχούς, όπως τόνιζε ό
Γέροντας Παΐσιος: «Πολλές φορές εμείς οι μονάχοι γινόμαστε σκληροί με το να μη ζούμε, επειδή δεν βλέπουμε, τον πόνο των άλλων. Ενώ οι λαϊκοί οι καημένοι είναι πονετικοί, επειδή ζουν κοντά σε πονεμένους ανθρώπους. Γι' αυτό πρέπει τον πόνο των άλλων να τον κάνουμε δικό μας πόνο και να προσευχόμαστε για όλους».


Είπε ό Γέροντας: «Στην έρημο αισθάνεται κανείς τον εαυτόν του μικρό, και όταν συναντήσει άνθρωπο, του δείχνει μεγάλη αγάπη, έστω κι αν είναι άγνωστος».

Είπε ό Γέροντας: «Ή προσευχή είναι σαν το αλεξικέραυνο, πού τραβά τούς κεραυνούς. Αυτή ματαιώνει την οργή του Θεού. Καθήκον του μοναχού είναι ή προσευχή για τον εαυτό του και για τον κόσμο».


Είπε ό Γέροντας: «Ταπείνωση έχει αυτός, πού ότι καλό κάνει, το ξεχνά αμέσως και το παραμικρό καλό, πού του κάνουν, το θεωρεί πολύ μεγάλο και νιώθει ευγνωμοσύνη».
Είναι σπουδαίο πράγμα να εμπιστεύεσαι κάποιον, ό όποιος έχει πνευματική εμπειρία, και να δέχεσαι το λόγο του χωρίς την παραμικρή αμφιβολία. Πολλά προβλήματα σου θα βρίσκουν τη λύση τους, χωρίς να κοπιάζεις πολύ και προπαντός χωρίς να πειραματίζεσαι. Ή γνώμη του έμπειρου άνθρωπου είναι πάντα βαρύνουσα και ας υστερεί καμιά φορά σε κάποια σημεία Ό Γέροντας για το θέμα αυτό έλεγε:

«Υπακοή στο Γέροντα είναι, ας υποθέσουμε, σαν ένα βότανο, πού χρειάζεται, όταν είσαι κρυωμένος. Ρωτάς το Γέροντα, σού το δείχνει και το παίρνεις. Τελειώνει ή υπόθεση. Ενώ όταν είσαι μόνος σου δοκιμάζεις όλα τα βότανα, μέχρι να βρεις το κατάλληλο και ίσως μέχρι να το βρεις θαχεις πάθει μεγαλύτερη ζημιά από την ωφέλεια, πού σού προσφέρει».


Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...