ΒΟΗΘΗΜΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΟΥΜΕΝΟΥ

Ἕνα ἁπλὸ βοήθημα γιὰ ἐκείνους ποὺ ἑτοιμάζονται νὰ προσέλθουν στὸ σωστικὸ Μυστήριο τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.

Ἡ Ἐξομολόγηση εἶναι τόσο ἀναγκαία γιὰ κάθε χριστιανό, ὅσο καὶ τὸ Βάπτισμα. Γιατί τὸ Βάπτισμα μᾶς καθαρίζει ἀπὸ τὶς προηγούμενες ἁμαρτίες μας, ἐνῶ ἡ Ἐξομολόγηση ἀπὸ ὅσες διαπράττουμε μετὰ τὸ Βάπτισμα. Χωρὶς τὸ Βάπτισμα δὲν μποροῦμε να κοινωνήσουμε τὰ ἄχραντα Μυστήρια τοῦ Κυρίου. Δὲν μποροῦμε ἐπίσης νὰ κοινωνήσουμε, ἂν δὲν ἐξομολογηθοῦμε τὶς ἁμαρτίες μας, ἀφοῦ αὐτὲς σὰν ἕνα τεῖχος μᾶς χωρίζουν ἀπὸ τὸν Θεό.

Ἡ ἁμαρτία εἶναι ἀρρώστια τῆς ψυχῆς, ποὺ ἂν μείνει ἀθεράπευτη, ὁδηγεῖ στὸν πνευματικὸ θάνατο, στὸν αἰώνιο, δηλαδή, χωρισμὸ τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸν Θεό. Τί κάνουμε ὅταν ἀσθενεῖ τὸ σῶμα μας; Ἐπισκεπτόμαστε χωρὶς καθυστέρηση τὸ γιατρό, στὸν ὁποῖο ἀποκαλύπτουμε τὶς πληγές μας καὶ περιγράφουμε μὲ ἀκρίβεια ὅλα τὰ συμπτώματά μας. Ἐκεῖνος τότε μᾶς χορηγεῖ τὰ κατάλληλα φάρμακα καὶ τὶς ἰατρικὲς ὁδηγίες ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ θεραπευθοῦμε.

Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει ὅταν ἀσθενεῖ ἡ ψυχή μας καὶ ποθοῦμε νὰ ἀνακτήσουμε τὴν πνευματική μας ὑγεία. Προσερχόμαστε στὴν Ἐκκλησία ποὺ εἶναι ἕνα πνευματικὸ θεραπευτήριο. Ἐκεῖ ἀναζητοῦμε τὸν πνευματικό, στὸν ὁποῖο δίχως ντροπὴ ὁμολογοῦμε ὅλες τὶς ἁμαρτίες ποὺ τραυμάτισαν τὴν ψυχή μας. Στὴ συνέχεια ἐκεῖνος θὰ μᾶς διαβάσει τὴ συγχωρητικὴ εὐχὴ καὶ θά μᾶς ἀπευθύνει τὶς ἁρμόζουσες συμβουλὲς γιὰ τὴν εὐόδωση τῆς πνευματικῆς μας πορείας. Μ' αὐτὸν τὸν τρόπο ὁ φιλάνθρωπος Χριστός, ὁ Ὁποῖος εἶναι παρὼν σὲ ὅλη τη διάρκεια τῆς Ἐξομολογήσεως, μᾶς χορηγεῖ τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν καὶ μᾶς ὑποδεικνύει τὸ δρόμο ποὺ πρέπει νὰ ἀκολουθήσουμε γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦμε ὁριστικὰ ἀπὸ τὴν ἀρρώστια τῆς ἁμαρτίας.

Πρῶτο βῆμα γιὰ τὴν ἐξομολόγησή μας εἶναι ἡ συναίσθηση τῶν ἁμαρτιῶν μας. Εἶναι ἕνα δῶρο τοῦ Θεοῦ ποὺ χαρίζεται σὲ ὅσους τὸ ζητοῦν μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὸ ἐπιδιώκουν μὲ τὴ γενναία καὶ τίμια βυθοσκόπηση τοῦ ἑαυτοῦ τους.

Στὸ δύσκολο ἐγχείρημα τῆς αὐτοκριτικῆς θέλουν νὰ σὲ βοηθήσουν τὰ παρακάτω ἐρωτήματα, τὰ ὁποῖα ἀφοροῦν στὶς σχέσεις μας: α)
μὲ τὸν Θεό, β) μὲ τὸν πλησίον καὶ γ) μὲ τὸν ἑαυτό μας.

§
Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος - Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου -Βοήθημα Ἐξομολογουμένου

§ Α'. Ἐσὺ καὶ ὁ Θεὸς

§ Πιστεύεις ὁλόψυχα στὸν Τριαδικὸ θεό, τὸν Πατέρα, τὸν Υἱὸ καὶ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ στὴν ὀρθόδοξη διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας;

§ Ἐμπιστεύεσαι ἀκλόνητα τὸν ἑαυτό σου στὴν πατρικὴ Πρόνοια τοῦ Θεοῦ ἢ μήπως στὶς δυσάρεστες περιστάσεις ὀλιγοπιστεῖς, γογγύζεις καὶ ἀπελπίζεσαι;

§ Ὁμολογεῖς μὲ παρρησία τὴν πίστη σου, ὅταν οἱ περιστάσεις τὸ ἀπαιτοῦν ἢ μήπως ντρέπεσαι νὰ κάνεις ἀκόμα καὶ τὸ σημεῖο τοῦ Σταυροῦ ὅταν λ.χ. περνᾶς ἔξω ἀπὸ κάποιον ναό;

§ Μήπως ἀσχολήθηκες ποτὲ μὲ τὸν ἀποκρυφισμό, (μάγους, μέντιουμ, ἀστρολόγους, ὑπνωτιστές, πνευματιστές, χαρτορίχτρες, καφετζοῦδες κ.ἅ.) ἢ ἀναμίχθηκες σὲ παραθρησκευτικὲς ὁμάδες (σχολὲς γιόγκα καὶ διαλογισμοῦ, γνωστικὲς ἢ θεοσοφικὲς σχολές, Βουδισμό, Ἰνδουισμὸ κ.ἅ.);

§ Μήπως πιστεύεις στὴν τύχη καὶ στὰ ὄνειρα ἢ ἀσχολεῖσαι μὲ τὸ ξεμάτιασμα καὶ δίνεις σημασία στὶς διάφορες προλήψεις καὶ δεισιδαιμονίες (π.χ. «τὸ 13 εἶναι γρουσούζικος ἀριθμός», «τὸ πέταλο φέρνει γούρι» κ.λπ.);

§ Προσεύχεσαι τακτικὰ καὶ προσεκτικὰ στὸ σπίτι σου (πρωί, βράδυ, πρὶν καὶ μετὰ τὰ γεύματα) ἢ στὴν Ἐκκλησία (κάθε Κυριακὴ καὶ τὶς μεγάλες γιορτές), εὐγνωμονώντας πρωτίστως τὸν Θεὸ γιὰ τὶς ποικίλες, φανερὲς καὶ ἀφανεῖς εὐεργεσίες Του;

§ Μελετᾶς καθημερινὰ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἄλλα ψυχωφελῆ βιβλία;

§ Νηστεύεις, ἂν δὲν ὑπάρχουν σοβαροὶ λόγοι ὑγείας, τὴν Τετάρτη καὶ τὴν Παρασκευὴ καὶ τὶς ἄλλες περιόδους τῶν Νηστειῶν;

§ Προσέρχεσαι τακτικὰ στὸ Μυστήριο τῆς Θείας Κοινωνίας, ὑστέρα ἀπὸ τὴν κατάλληλη προετοιμασία καὶ τὴν ἔγκριση τοῦ πνευματικοῦ σου;

§ Μήπως βλαστημᾶς τὸ ὄνομα τοῦ Χρίστου, τῆς Παναγίας ἢ τῶν Ἁγίων μας;

§ Μήπως ὁρκίζεσαι χωρὶς λόγο ἢ ἀθέτησες τυχὸν ὅρκο ἢ ὑπόσχεσή σου στὸν Θεό;



Β'. Ἐσὺ καὶ ὁ συνάνθρωπος

§ Δείχνεις ἔμπρακτα τὴν ἀγάπη σου στὸν πλησίον, ἰδιαίτερα σὲ ὅσους ὑποφέρουν ἢ ἔχουν ἀνάγκη (ἀσθενεῖς, πτωχούς, φυλακισμένους, ἄνεργους, ὀρφανά, ἡλικιωμένους κ.ἅ.);

§ Συγχωρεῖς ὅσους σὲ ἔβλαψαν ἢ μήπως κρατᾶς μέσα σου ἔχθρα καὶ ἀντιπάθεια; Εἶσαι πρόθυμος νὰ ζητήσεις «συγγνώμην» ἀπὸ τὸν πλησίον γιὰ τυχὸν σφάλματά σου;

§ Μήπως θεληματικὰ ἢ ἀθέλητα διέπραξες φόνο ἢ μὲ τὴ συμπεριφορά σου βοήθησες στὴν ἐκτέλεση μίας τέτοιας πράξεως;

§ Μήπως ἔχεις τὸ ἐλάττωμα

§ - Νὰ λὲς ψέματα;- Νὰ κατακρίνεις;- Νὰ συκοφαντεῖς;- Νὰ κολακεύεις;- Νὰ καταριέσαι;- Νὰ ὀργίζεσαι καὶ νὰ βρίζεις;- Νὰ εἰρωνεύεσαι καὶ νὰ χλευάζεις;- Νὰ διαπληκτίζεσαι καὶ νὰ χειροδικεῖς;- Νὰ «στέλνεις» τοὺς ἄλλους «στὸ διάβολο»;- Νὰ εἶσαι περίεργος;

§ Μήπως φθονεῖς τὴν εὐτυχία ἢ ζηλεύεις τὰ ἀγαθὰ τοῦ πλησίον σου; Ἢ μήπως, πάλι, χαίρεσαι στὶς συμφορές του;

§ Μήπως εἶσαι καχύποπτος καὶ δίνεις πίστη στὶς ὑπόνοιές σου γιὰ τοὺς ἄλλους;

§ Μήπως κλέβεις ἢ συνεργάστηκες ποτὲ σὲ κλοπὴ ἢ δέχτηκες ἐν γνώσει σου κλεμμένα πράγματα;

§ Δείχνεις εὐγνωμοσύνη στοὺς εὐεργέτες σου ἢ μήπως ἀνταποδίδεις ἀχαριστία γιὰ τὸ καλὸ ποὺ σοῦ ἔκαναν;

§ Μήπως μὲ τοὺς λόγους καὶ τὴ συμπεριφορά σου σκανδαλίζεις τὸν πλησίον σου ἢ τὸν ἐξωθεῖς στὴν ἁμαρτία;

§ Μήπως ἀσχολεῖσαι μὲ τὴν προσωπική, οἰκογενειακὴ ἢ ἐπαγγελματικὴ ζωὴ τῶν ἄλλων καὶ ἐπεμβαίνεις ἀδιάκριτα, προκαλώντας διάφορα προβλήματα;

§ Μήπως διακινεῖς ναρκωτικὲς οὐσίες ἢ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο ὁδήγησες ἄλλους στὴ χρήση τους;

§ Μήπως συνηθίζεις νὰ διαδίδεις πληροφορίες ἢ μυστικὰ τῶν ἄλλων, δημιουργώντας ἔτσι διαμάχες στὶς σχέσεις τῶν συνανθρώπων σου;

§ Στὸ ἐπάγγελμα

§ Μήπως ἡ συνείδησή σου σὲ ἐλέγχει γιὰ ἀπάτη, νοθεία, αἰσχροκέρδεια, κατάχρηση, τοκογλυφία, δωροδοκία, ἀπόκρυψη ἐμπορευμάτων κ.λπ.;

§ Μήπως στὶς συναλλαγές σου σὲ διακρίνει ἀνειλικρίνεια, ἀνεντιμότητα ἢ δολιότητα;

§ Μήπως κακομεταχειρίζεσαι, ἐκμεταλλεύεσαι ἢ ἀδικεῖς τοὺς ἐργάτες, ὑπαλλήλους ἢ ὑφισταμένους σου;

§ Στὴν οἰκογένεια

§ Δείχνεις σεβασμό, ἀγάπη καὶ τιμὴ πρὸς τοὺς γονεῖς σου ἢ μήπως συμπεριφέρεσαι μὲ αὐθάδεια, σκληρότητα καὶ περιφρόνηση; Ἰδιαίτερα, τοὺς συμπαραστέκεσαι στὰ γηρατειά τους;

§ Ἡ συμπεριφορά σου στὸ σπίτι διαπνέεται ἀπὸ πνεῦμα θυσίας, ἀγάπης, καλοσύνης, ἀλληλοκατανόησης, ὑποχωρητικότητας καὶ ὑπομονῆς; Μήπως μὲ τὴν ἐριστικότητα, τὸ πεῖσμα ἢ τὶς παράλογες καὶ ἐγωιστικὲς ἀπαιτήσεις σου διαταράσσεις τὴν οἰκογενειακὴ γαλήνη καὶ ἀτμόσφαιρα;

§ Ὡς σύζυγοι:

§ Ἀποδέχεστε τὴ συζυγία ὡς εὐλογία Θεοῦ καὶ ἀγωνίζεστε καθημερινὰ γιὰ τὴν τελείωση καὶ ὁλοκλήρωση τῆς μεταξύ σας ἀγάπης, ὥστε νὰ μὴ διασπᾶται αὐτὴ ἀπὸ καμιὰ ἄλλη γήϊνη ἀγάπη (πρὸς τοὺς γονεῖς, τὰ παιδιά, τοὺς συγγενεῖς, τὸ ἐπάγγελμα κ.α.);

§ Τιμᾶτε καὶ ἀγαπᾶτε ὁ ἕνας τοὺς γονεῖς καὶ συγγενεῖς τοῦ ἄλλου;

§ Διαφυλάσσετε τὴν ἀμοιβαία πίστη καὶ ἀφοσίωση;

§ Μήπως ἀποφεύγετε μὲ διάφορα μέσα τὴν τεκνογονία;

§ Μήπως κάνατε ἔκτρωση ἢ γίνατε ἠθικοὶ αὐτουργοὶ στὴ διάπραξη ἑνὸς τέτοιου ἐγκλήματος;

§ Μήπως διατηρούσατε προγαμιαῖες σχέσεις;

§ Ὡς γονεῖς:

§ Προσεύχεστε θερμὰ γιὰ τὴν προκοπὴ τῶν παιδιῶν σας;

§ Ἢ ζωή σας ἀποτελεῖ καλὸ παράδειγμα γιὰ τὰ παιδιά σας;

§ Μήπως ἐνδιαφέρεστε μόνο γιὰ τὴν κατὰ κόσμο πρόοδό τους; Δείχνετε ἰδιαίτερη φροντίδα γιὰ τὴ χριστιανικὴ ἀγωγή τους, ἀφιερώνοντας γιὰ τὸ σκοπὸ αὐτὸ τὸν ἀνάλογο χρόνο, ἄλλοτε συμβουλεύοντας καὶ συζητώντας μαζί τους, ἄλλοτε ἐμπνέοντος μὲ τὴ συνέπεια τῆς χριστιανικῆς σας ζωῆς καὶ ἄλλοτε παρακολουθώντας διακριτικὰ τὰ ἀναγνώσματά τους, τοὺς τρόπους ψυχαγωγίας τους καὶ τὶς παρέες τους;

§ Μήπως κάνετε διακρίσεις μεταξὺ τῶν παιδιῶν σας ἢ δὲν ὑπήρξατε δίκαιοι στὶς γονικές σας παροχές;

§ Μήπως ἐπεμβαίνετε ἄκαιρα, πιεστικὰ καὶ ἀδικαιολόγητα στὶς ἀποφάσεις τῶν παιδιῶν σας ἢ στὶς οἰκογένειές τους, ὑπονομεύοντας ἔτσι τὶς προσπάθειές τους ἢ τοὺς οἰκογενειακούς τους δεσμούς;

§ Γ'. Ἐσὺ καὶ ὁ ἑαυτός σου

§ Μήπως εἶσαι προσκολλημένος στὶς βιοτικὲς φροντίδες καὶ τὰ ἐγκόσμια ἀγαθὰ καὶ ἀδιαφορεῖς γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς ἀθάνατης ψυχῆς σου καὶ τὴν ἕνωσή σου μὲ τὸν Θεό;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ τὴν ὑπερηφάνεια, πού εἶναι ἡ ἀρχὴ καὶ ἡ γεννήτρια ὅλων τῶν κακῶν; Αὐτὸ θὰ τὸ διαπιστώσεις:

§ -ἂν ἐπιδιώκεις τὴ δόξα, τὶς τιμές, τοὺς ἐπαίνους, τὰ πρωτεῖα καὶ τὴν προβολή,-ἂν καυχιέσαι καὶ μιλᾶς μὲ ἐγκώμια γιὰ τὶς προσωπικές σου ἱκανότητες, τὴν καλή σου οἰκογένεια καὶ τὶς ἐπαγγελματικές σου ἐπιτυχίες,-ἂν προσπαθεῖς νὰ γίνεσαι ἄρεστος στοὺς ἀνθρώπους,-ἂν δείχνεις μεγάλη ἐμπιστοσύνη στὸν ἑαυτὸ σου καὶ ἐπιμένεις μὲ πεῖσμα στὴν προσωπική σου κρίση,-ἂν δὲν δέχεσαι τὶς συμβουλὲς τῶν ἄλλων ἢ ἀντιδρᾶς στὶς ὑποδείξεις τῶν τυχὸν σφαλμάτων σου,-ἂν ἐπιδιώκεις πάντοτε καὶ σὲ ὅλα τὴν ἰκανοποίηση τοῦ ἑαυτοῦ σου ἢ ζητᾶς ἀπαιτητικὰ νὰ ἐξυπηρετεῖσαι ἀπὸ τοὺς ἄλλους.

§ Μήπως μιλᾶς ἄκαιρα, διακόπτοντας ἢ προσβάλλοντας μὲ λόγια ταπεινωτικὰ τοὺς συνομιλητές σου;

§ Μήπως εἶσαι φιλάργυρος ἢ πλεονέκτης;

§ Μήπως ζεῖς μὲ πολυτέλεια καὶ σπατάλη ἢ ξοδεύεις τὰ χρήματά σου σὲ τυχερὰ παιχνίδια, χαρτοπαιξία κ.α.;

§ Μήπως ντύνεσαι καὶ καλλωπίζεσαι μὲ τρόπο προκλητικὸ ἢ μήπως ἡ ἐνδυμασία σου εἶναι ἀνάρμοστη γιὰ τὸ δικό σου φύλο;

§ Μήπως εἶσαι λαίμαργος ἢ γαστρίμαργος;

§ Μήπως λὲς πολλὰ λόγια, περιττὰ καὶ ἀνώφελα ἢ μήπως αἰσχρολογεῖς;

§ Δείχνεις τὸν ἀπαιτούμενο σεβασμὸ στὸ σῶμα σου, ποὺ εἶναι; ναὸς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἢ μήπως ἔπεσες σὲ διάφορα σαρκικὰ ἁμαρτήματα (αὐνανισμό, πορνεία, μοιχεία, ἀρσενοκοιτία κ.ἅ.);

§ Μήπως ἐκθέτεις τὸν ἑαυτό σου σὲ διάφορους σαρκικούς πειρασμοὺς (ἄσεμνα θεάματα καὶ διασκεδάσεις, ἀνήθικα περιοδικὰ καὶ βιβλία, πορνογραφήματα, προκλητικὴ μουσικὴ καὶ τραγούδια κ.λ.π.);

§ Ὅταν προσβάλλουν τὸ νοῦ σου αἰσχροὶ λογισμοὶ καὶ φαντασίες τοὺς διώχνεις ἀμέσως ἢ μήπως τοὺς ἀποδέχεσαι καὶ τοὺς καλλιεργεῖς;

§ Μήπως καταστρέφεις τὴν ὑγεία σου, ποὺ εἶναι δωρό του Θεοῦ, μὲ τὴ μέθη, τὸ κάπνισμα ἢ τὴ χρήση ναρκωτικῶν οὐσιῶν;

§ Μήπως σκέφτηκες ποτὲ νὰ αὐτοκτονήσεις;

§ Μήπως διακατέχεσαι ἀπὸ ὀκνηρία, ἀμέλεια ἢ ἀνευθυνότητα;

§ Μήπως σπαταλᾶς ἄσκοπα τὸ χρόνο σου μπροστὰ στὴν τηλεόραση ἢ περιπλανώμενος στὸ διαδίκτυο;

§ Καὶ τώρα, μετὰ τὸν ἔλεγχο τοῦ ἑαυτοῦ σου, τρέξε, ἀδελφέ μου, χωρὶς ἀναβολὴ στὸν πνευματικό. Ἐξομολογήσου τὶς ἁμαρτίες σου α) χωρὶς νὰ κρύψεις καμία, β) μὲ εἰλικρίνεια καὶ συντομία καὶ γ) δίχως νὰ ἀναφέρεις τυχὸν ἀρετές σου ἢ ξένα ἁμαρτήματα. Νὰ εἶσαι σίγουρος πώς, μαζὶ μὲ τὴν ἄφεση, ὁ Θεὸς θὰ σοῦ προσφέρει πλούσια τὴ χάρη Του, γιὰ τὸ ξεκίνημα μίας νέας ζωῆς.




Ἱερὰ Μονὴ Παρακλήτου


Νέες ομιλίες π.Αποστόλου Θεολόγου προστέθηκαν.

TRANSLATOR

English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

Θεία Λειτουργία π.Αποστόλου Θεολόγου Ιερός Ναός Αγίας Βαρβάρας Πατησίων

Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2017

Τὸ Τριώδιο καὶ ἡ πνευματικὴ ζωή μας


Τοῦ Μητροπολίτου Λεμεσοῦ π. Ἀθανασίου
Ἡ περίοδος τοῦ Τριωδίου εἶναι μία μικρογραφία τῆς ὅλης πνευματικῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου. Τὸ νὰ παρακολουθεῖ, κανεὶς τὰ νοήματα τῶν ὕμνων τῶν ἡμερῶν εἶναι ἀρκετό, γιὰ νὰ δεῖ τὴν πορεία τοῦ ἀγώνα ποὺ ὁ ἄνθρωπος ἔχει κάνει μπροστά του. Ἀρχίζοντας ἀπὸ τὴ βάση τῆς πνευματικῆς ζωῆς μέχρι τὸ τέλος, ποὺ εἶναι ὁ ἁγιασμὸς καὶ ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι μία πολὺ πλούσια πνευματικὴ περίοδος τὸ Τριώδιο, ποὺ λόγω τῶν ἰδιαίτερων συνθηκῶν τοῦ κάθε ἀνθρώπου πλέον, ζώντας μέσα στὶς ποικίλες ὑποχρεώσεις ποὺ ἔχει ὁ καθένας δὲν εἶναι εὔκολο ἀπόλυτα νὰ παρακολουθεῖ κανεὶς ὅλες τὶς πνευματικὲς εὐκαιρίες ποὺ μᾶς δίνει ἡ περίοδος αὐτή. Ἡ πορεία τοῦ Τριωδίου χωρίζεται σὲ τρεῖς περιόδους. Ἡ μία πρὶν τὴν ἔναρξη τῶν νηστειῶν, ἡ ἄλλη εἶναι ἡ περίοδος τῶν ἁγίων νηστειῶν καὶ μετὰ ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα τῶν Ἁγίων Παθῶν τοῦ...
Κυρίου καὶ τῆς Ἀναστάσεως. Ἡ περίοδος πρὶν τὴ νηστεία εἶναι μία προπαρασκευαστικὴ περίοδος, ἡ ὁποία μᾶς δείχνει πῶς μποροῦμε ν’ ἀγωνιστοῦμε καὶ ποιὸς εἶναι ὁ πραγματικὸς τρόπος ποὺ μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ μπεῖ μέσα σ’ αὐτὸ τὸν πνευματικὸ ἀγώνα. Ἡ βάση ὅλης τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς δὲν εἶναι τίποτα ἄλλο παρὰ τὸ φρόνημα τῆς μετάνοιας. Ἡ μετάνοια γεννᾶται ἀπὸ τὴν ταπείνωση.

Ἡ πρώτη Κυριακή τοῦ Τριωδίου εἶναι ἡ Κυριακή τοῦ Τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου. Ἐκεῖ ὁ Κύριος ξεκάθαρα μᾶς δείχνει ἕναν ἄνθρωπο γεμάτο ἁμαρτία, τελείως ἀνήθικο, ὁ ὁποῖος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ δικαιώνεται. Ταυτόχρονα μᾶς δείχνει καὶ ἕναν ἠθικὸ ἄνθρωπο, εὐσεβή καὶ «θρῆσκο», ὁ ὁποῖος τηρεῖ ὅλες τὶς διατάξεις τοῦ νόμου, ἀλλὰ ἀντὶ νὰ δικαιωθεῖ ἀπὸ τὸν Θεὸ κατακρίνεται, γιατί δὲν βρῆκε τὸ κλειδὶ μὲ τὸ ὁποῖο ἀνοίγει τὴ θύρα τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Αὐτὸ τὸ κλειδὶ εἶναι τὸ κλειδὶ τῆς μετάνοιας καὶ τῆς ταπείνωσης. Αὐτὰ πᾶνε μαζί.

Ἔτσι δὲν μπορεῖ κανένας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει ταπείνωση νὰ ἔχει μετάνοια, ὁ ὑπερήφανος ἄνθρωπος δὲν μπορεῖ νὰ μετανοήσει. Μόνο ὁ ταπεινὸς μετανοεῖ πραγματικά, γιατί μετάνοια σημαίνει συντριβὴ τῆς καρδίας τοῦ ἀνθρώπου, καὶ μέσα ἀπ’ αὐτὴ τὴ συντριβὴ ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ ἐπικαλεσθεῖ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο εἶναι τὸ μόνο ποὺ μπορεῖ νὰ τὸν σώσει. Ἡ μετάνοια εἶναι ὀδύνη, πόνος.

Ἔτσι ὅμως μπορεῖς νὰ ἀναμορφωθεῖς. Ἡ μετάνοια εἶναι τὸ κλειδὶ ποὺ ἀνοίγει τὴ θύρα τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ. Γιατί ἡ ἀνθρώπινη φύση εἶναι τέτοια ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ ἐπιτύχει ποτὲ τὴν ἀναμαρτησία. Μόνο ὁ Χριστὸς ὡς ἄνθρωπος ἦταν ἀναμάρτητος καὶ κατὰ χάριν ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, ἡ ὁποία ἔλαβε αὐτὸ τὸ χάρισμα ἀπὸ τὸν Θεό. Δὲν μποροῦμε νὰ ἔχουμε ἕνα ὅραμα ὅτι κάποτε θὰ γίνουμε ἀναμάρτητοι, γιατί εἶναι ἀδύνατο. Ἀφοῦ λοιπὸν ἡ ἁμαρτία εἶναι ἕνα δεδομένο ἀναπόφευκτο, πρακτικὰ γιὰ ἐμᾶς, ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο θὰ μπορέσει νὰ μᾶς παραστήσει ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι τὰ ἔργα μας καὶ ἡ ἀρετή μας ἀλλὰ ἡ πραγματικὴ μετάνοιά μας. Ἔτσι καταρρίπτουμε τὸν μύθο ὅτι θὰ γίνουμε μόνο ἠθικοὶ καὶ ἐνάρετοι, γιατί ὅσο ἠθικοὶ καὶ ἂν εἴμαστε, σίγουρα ἔχουμε καὶ ἁμαρτίες.

Ἔτσι, τὴ σχέση μας μὲ τὸν Θεὸ δὲν μποροῦμε νὰ τὴν οἰκοδομήσουμε πάνω στὸ ὅτι θὰ ξεφύγουμε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία ἀλλὰ στὸ γεγονὸς τῆς μετάνοιας. Μαθαίνουμε νὰ μετανοοῦμε καὶ νὰ στεκόμαστε σωστὰ μπροστὰ στὸν Θεὸ μέσα σ’ ἕνα πνεῦμα μετάνοιας.

Ἡ μετάνοια λοιπὸν γεννᾶται ἀπὸ τὴν ταπείνωση. Ὁ ταπεινὸς ἄνθρωπος μετανοεῖ καὶ δὲν δικαιολογεῖται. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ δικαιολογεῖται κάποιος, δὲν μπορεῖ νὰ μετανοήσει. Ὅταν παρέχει στὸν ἑαυτὸ του ἐλαφρυντικά, μειώνει ταυτόχρονα τὴ φλόγα τῆς μετάνοιας. Γι’ αὐτὸ οἱ πατέρες δὲν δεχόντουσαν καμία δικαιολογία, ὄχι πὼς δὲν ὑπάρχει δικαιολογία ὅταν ἁμαρτάνει κάποιος, ἀφοῦ ὅλοι μας ὅταν ἁμαρτάνουμε ὑποκείμεθα σὲ κάποιο γεγονός. Ὡστόσο, ἂν ἀντιμετωπίσει κανεὶς τὴν ἁμαρτία μὲ πόνο καὶ στέκεται ὅπως οἱ Ἅγιοι χωρὶς δικαιολογία ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καὶ μαθαίνει τὸ ἦθος τοῦ Τελώνου, τότε αὐτὸ εἶναι ἡ βάση τῆς ἐπιτυχίας. Ὅλα τὰ ἀλλὰ μᾶς ὁδηγοῦν πρὸς αὐτὴ τὴν κατάσταση.

Ἡ δεύτερη Κυριακή τοῦ Ἀσώτου υἱοῦ, δείχνει τὸ μεγαλεῖο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ στὸν ἄνθρωπο, πὼς ὁ Θεὸς δέχεται τὸν ἐπιστρέφοντα ἄνθρωπο. Δὲν ὑπάρχει περίπτωση νὰ ἐκδιωχθεῖ ὁ μετανοῶν (ἄνθρωπος). Δὲν ὑπάρχει περίπτωση νὰ ἐπιστρέψεις καὶ ὁ Θεὸς νὰ σὲ διώξει.
Ἡ τρίτη Κυριακὴ μὲ τὴ διήγηση τῆς Δευτέρας Παρουσίας μᾶς δείχνει ὅτι ἡ πίστη δὲν εἶναι κάτι τὸ ἀφηρημένο ἀλλὰ τὸ συγκεκριμένο μέσα ἀπὸ τὰ ἔργα τῆς ἀγάπης καὶ τοῦ πνευματικοῦ ἀγώνα.
Τὴν τέταρτη Κυριακή, ὁ Κύριός μᾶς δείχνει τὸν ἀληθινὸ τρόπο τῆς νηστείας καὶ ὅτι πρέπει νὰ μεταθέσουμε τὴν καρδιά μας ἐκεῖ ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός μας.

Ἀκολουθεῖ ἡ πρώτη ἑβδομάδα τῶν νηστειῶν μὲ τὴν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἱστορικὰ ὑπάρχει κάποιος λόγος μὲ τὸ θέμα τῆς εἰκονομαχίας, τὸ ὁποῖο βασάνισε τὴν Ἐκκλησία γιὰ περισσότερο ἀπὸ ἕναν αἰώνα καὶ μετά, ἀφοῦ δόθηκε ἕνα τέλος ἱστορικὰ καὶ θεολογικά, ἡ Ἐκκλησία πανηγυρίζει αὐτὴ τὴν ἡμέρα. Ὡστόσο, ὅπως καὶ οἱ πατέρες λένε, δὲν εἶναι ἕνα γεγονὸς ἱστορικό. Τὸ γεγονὸς τῆς εἰκονομαχίας παραμένει πάντοτε μπροστά μας. Γιατί ἡ εἰκονομαχία κτυποῦσε τὸ κέντρο τῆς ἴδιας τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπου. Ἦταν ἡ ἐξ ὑπαρχῆς αἵρεση ποὺ ἐπαναλαμβάνετο κάθε φορᾶ μὲ ἄλλη μορφή. Ἡ αἵρεση ἔλεγε ὅτι ὁ Θεὸς δὲν ἔγινε ἀληθῶς ἄνθρωπος. Ἔτσι, ἀφοῦ ὁ Θεὸς δὲν ἔγινε ἀληθῶς ἄνθρωπος, οὔτε ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νὰ γίνει ἀληθῶς κατὰ χάριν Θεός. Ὅταν ἀρνοῦνταν αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι νὰ προσκυνοῦν καὶ νὰ βλέπουν τὶς εἰκόνες καὶ οἱ πατέρες καὶ ἡ Ἐκκλησία ἐπέμεναν σ’ αὐτές, δὲν εἶναι γιατί οἱ μὲν ἦταν εὐσεβεῖς καὶ φοβοῦνταν πὼς ἦταν εἴδωλα καὶ οἱ ἄλλοι δὲν ἀσχολοῦνταν καὶ ὑποτιμοῦσαν τὴν κατάσταση. Σίγουρα δὲν ἦταν ἔτσι.

Στέκονταν στὸ γεγονὸς ὅτι ἀφ’ ἢς στιγμῆς ὁ Χριστός, ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἔγινε ἄνθρωπος καὶ ἦταν τέλειος ἄνθρωπος καὶ τέλειος Θεός, μποροῦμε νὰ περιγράφουμε καὶ νὰ ζωγραφίζουμε τὸν Χριστό. Γιατί στέκει ὅλη αὐτὴ ἡ πίστη στὴν ἀληθινὴ σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου. Σ’ αὐτὸ ποὺ ὁ εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης λέγει ὅτι «ὁ Λόγος Σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἠμὶν καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξα αὐτοῦ», εἴδαμε τὴ σάρκωση τοῦ Θεοῦ. Δηλαδὴ αὐτὴ ἡ αἵρεση κτυποῦσε κατ’ οὐσίαν τὸ ἴδιο βάθος τῆς πίστεως. Μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔχουμε νὰ κάνουμε μὲ ἰδέες ἢ θεωρίες ἢ φιλοσοφία ἀλλὰ μὲ ἕνα πρόσωπο ποὺ λέγεται Ἰησοῦς Χριστός. Δὲν πρόκειται γιὰ ἰδέες τοῦ Εὐαγγελίου, ὅσο ὡραῖες κι ἂν θεωρηθοῦν.

Μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν λατρεύουμε τὴν ἀγάπη, τὴν ἐλευθερία ὡς ἰδέες, ἀλλὰ ἔχουμε νὰ ἀναπτύξουμε μία σχέση μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸς ὁ Χριστὸς ὁ ὁποῖος ἔγινε ἄνθρωπος καὶ παραμένει μέσα στὴν Ἐκκλησία ὡς τὸ πρόσωπο τὸ ὁποῖο ἐμεῖς εἴδαμε. Δὲν εἴδαμε τὸν Πατέρα ποτέ. Ἀλλὰ εἴδαμε τὸν Θεὸ Λόγο καὶ βλέποντας τὸν Θεὸ Λόγο εἴδαμε τὸν Πατέρα. Γιατί ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Πατέρα καὶ ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἡ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Γι’ αὐτὸ ὁ Χριστὸς ἔγινε ἄνθρωπος, γιατί εἴμαστε εἰκόνες του καὶ εἶναι αὐτὸς ποὺ ἔπλασε τὰ πάντα.

Ἔτσι, μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας ἔχουμε αὐτὸ τὸ γεγονὸς τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ. Ἀπὸ τὴ στιγμὴ ποὺ ἔχουμε ἕνα πρόσωπο, τότε ἡ στάση μας ἀπέναντι στὸ πρόσωπο αὐτὸ δὲν εἶναι στάση πίστεως. Δὲν εἶναι ἀρκετὸ νὰ πεῖς στὸν Χριστὸ ὅτι τὸν πιστεύεις. Στὶς ἰδεολογίες καὶ σὲ συστήματα ἰδεῶν, σὲ κοσμοθεωρίες καὶ κομματικὲς ἰδεολογίες, μπορεῖς νὰ πεῖς ὅτι πιστεύεις. Ὅμως μέσα στὴν Ἐκκλησία δὲν μπορεῖ νὰ γίνει αὐτό. Ἐκεῖνο ποὺ γίνεται εἶναι ὅτι, ναί, πατᾶς πάνω στὸ σκαλοπάτι τῆς πίστεως ὅμως δὲν μένεις ἐκεῖ, ἀλλὰ ἀνεβαίνεις στὴν ἀγάπη. Μέσα στὴν Ἐκκλησία καλεῖσαι νὰ ἀναπτύξεις μία σχέση ἀγάπης μὲ τὸν Χριστό, χρειάζεται καὶ ἡ ἀποδοχὴ τῆς ἀλήθειας τοῦ Χριστοῦ καὶ τοῦ Εὐαγγελίου ποὺ εἶναι τὸ πρῶτο σκαλοπάτι.

Δὲν μπορεῖς νὰ μείνεις ὅμως μόνο σ’ αὐτό. Πρέπει νὰ προχωρήσεις στὸ τέρμα. Ὁ Ἀπόστολος λέει ὅτι θὰ καταργηθεῖ στὸ τέλος καὶ ἡ ἐλπίδα καὶ ἡ πίστη καὶ θὰ μείνει ἡ ἀγάπη. Ἕνας νέος ποὺ ἀναζητᾶ καὶ ψάχνει νὰ δεῖ ποῦ βρίσκεται ἡ ἀλήθεια, πρέπει νὰ καταλάβει πώς, ἐὰν συγκρίνει τὴν Ἐκκλησία μὲ τὶς ἄλλες ἀλήθειες καὶ τὴ θεωρήσει ὡς μία ἀλήθεια, ὅσο καλὴ διάθεση καὶ ἂν ἔχει, δὲν μπορεῖ νὰ καταλάβει πὼς ἡ Ἐκκλησία δὲν μιλᾶ γιὰ μίαν ἀλήθεια, ἀλλὰ μιλᾶ γιὰ τὸν Χριστὸ ποὺ εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ κόσμου. Ὁ Χριστὸς εἶναι ἡ ἀλήθεια, ἡ ἐλευθερία, ἡ δικαιοσύνη, ἡ εἰρήνη, εἶναι τὸ Α καὶ τὸ Ὤ, εἶναι τὸ πᾶν μέσα στὴν Ἐκκλησία.

Ἑπομένως, ὅ,τι κάνουμε στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, ὅλοι οἱ ἀγῶνες ποὺ κάνουμε εἶναι γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ ἀγαπήσουμε τὸν Χριστὸ μὲ ὅλη μας τὴν καρδιά. Γιὰ νὰ μπορέσουμε νὰ ἀναπτύξουμε τὴ δική μας σχέση ἀγάπης μὲ τὸν Χριστό. Πῶς γίνεται ὅμως αὐτό; Τὸ πρῶτο πράγμα εἶναι νὰ ἐρευνήσουμε νὰ μάθουμε ποιὸ εἶναι αὐτὸ τὸ πρόσωπο. Γι’ αὐτὸ στὴν ἀρχὴ τῆς πνευματικῆς ζωῆς πολὺ βοηθᾶ ἡ μελέτη. Τόσο πολὺ ποὺ οἱ πατέρες λένε πὼς γιὰ τοὺς ἀρχάριους ἀνθρώπους ἡ μελέτη βοηθᾶ περισσότερο κι ἀπὸ τὴν προσευχὴ ἢ τουλάχιστον τὸ ἴδιο.

Εἶναι πολὺ σημαντικὸ νὰ διαβάζουμε πνευματικὰ βιβλία, βίους τῶν ἁγίων, νὰ δοῦμε πῶς αὐτοὶ οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἐρωτεύθηκαν τὸν Θεὸ καὶ ἀγωνίστηκαν στὴ ζωή τους, ὅπου κι ἂν βρίσκονταν, τὴ ζωὴ τους τὴν βάπτισαν μέσα σ’ αὐτὴ τὴν πορεία τῆς σχέσης τους μὲ τὸν Θεό. Τότε ἀρχίζει καὶ ἡ διαδικασία τῆς πνευματικῆς ζωῆς. Ἀρχίζει ἡ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ. Καὶ παραμένουμε στὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν Του. Αὐτὲς οἱ ἐντολὲς δὲν εἶναι ἐντολὲς ἰδιοτροπίας ἀλλὰ εἶναι φάρμακα. Εἶναι ἡ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ τῆς Ἐκκλησίας μας τὴν ὁποία μόλις τηρήσει ὁ ἄνθρωπος, ἔχει ἀποτελέσματα. 

Ὅσο ὁ ἄνθρωπος τηρεῖ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, παράγεται ζῆλος ὁ ὁποῖος εἶναι δύναμη, ποὺ δίνει στὸν ἄνθρωπο τὴν ἕλξη νὰ μπορέσει νὰ ἀγωνιστεῖ περισσότερο. Μόλις ἀρχίσει ἡ μείωση τῆς τήρησης τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, ἀρχίζει καὶ ἡ ἐνέργεια νὰ πέφτει μέχρι ποὺ νὰ σβήσει, νὰ σταματήσει δηλαδὴ ὁ πνευματικὸς ἀγώνας. Ὁ Θεὸς στὴν ἀρχὴ δίνει δωρεὰν τὴ χάρη Του. Μόλις μπεῖ κάποιος στὴν Ἐκκλησία ὅλα εἶναι εὔκολα. Μελέτη βίων ἁγίων, συμμετοχὴ σὲ διάφορες ἀκολουθίες, τήρηση νηστειῶν, ὅλα γίνονται τόσο εὔκολα. Ἀκολούθως πρέπει νὰ ἀγωνισθεῖ ὁ ἄνθρωπος, γιὰ νὰ λάβει τὴ Χάρη αὐτή.

Ὁ Θεὸς λοιπόν, ὁ ὁποῖος ἔγινε ἀληθινὸς ἄνθρωπος καὶ εἶναι ὁ σεσαρκωμένος Θεὸς Λόγος, ἀποτελεῖ τὸ πρότυπο καθενὸς ἀπὸ ἐμᾶς ἀλλὰ καὶ τὸ κέντρο τῆς ἀγάπης μας. Ἐμεῖς καλούμαστε νὰ ἔχουμε μία προσωπικὴ σχέση μαζί Του καὶ σ’ αὐτὴ τὴν πορεία ξαναφτιάχνουμε τὸν συντετριμμένο ἑαυτό μας, ποὺ αὐτὸ ἔχει ὁπωσδήποτε ἕνα ἀποτέλεσμα: νὰ φτιαχτεῖ ξανὰ ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ποὺ ἔσπασε ὁ διάβολος μέσα ἀπὸ τὴν πτώση. Μέσα στὴν Ἐκκλησία μ’ ὅλη αὐτὴ τὴ θεραπευτικὴ ἀγωγὴ πρέπει νὰ δοῦμε τὸ γεγονὸς τῆς θεραπείας μας, ποὺ εἶναι συγκεκριμένο καὶ ἔχει συγκεκριμένους καρπούς.


Ἀπόσπασμα ἀπομαγνητοφωνημένης ὁμιλίας, δημοσιεύθηκε στὸ περιοδικὸ «Παράκληση - περιοδικὴ Ἔκδοση Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λεμεσοῦ», τεῦχος 76.

www.orthodoxia-ellhnismos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...