Το Κτιστό και το Ακτιστο και το ανθρώπινο είδος

ΤΟ ΚΤΙΣΤΟ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΦΩΣ

 Λέγει ο απόστολος Παύλος· «Ο Θεός ο ειπών εκ σκότους φως λάμψαι, ος έλαμψεν εν ταις καρδίαις υμών…εν προσώπω Ιησού Χριστού (Β΄ Κορ. 4,6). Η φράση αυτή του αποστόλου Παύλου μας υπενθυμίζει·
 α΄. Ότι ο Θεός στην αρχή της υλικής του δημιουργίας έκανε το φως. Το φως το υλικό, το κτιστό, το εφήμερο. Με το οποίο μπορούμε να δούμε τον αισθητό κόσμο, τα αισθητά πράγματα, τα παροδικά και εφήμερα. Το φως με το οποίο μπορούμε να εργασθούμε και να δραστηριοποιηθούμε στους διαφόρους τομείς του γήινου πολιτισμού. Το φως το οποίο δίνει ζωή στο υλικό μας σώμα και στο υλικό μας σύμπαν. Το φως το οποίο το διαδέχεται η νύχτα…

 β΄. Ο ίδιος ο Θεός, μετά την ολοκλήρωση της υλικής δημιουργίας του και αφού ο άνθρωπος έπεσε, δεν τον εγκατέλειψε, αλλά τον οδήγησε διά διαφόρων ενεργειών του και διά διαφόρων εκλεκτών ανδρών στο να συνέλθει και να καταλάβει ξεκάθαρα ότι την ευτυχία του θα την αποκτήσει μόνο κοντά στο Θεό. Και στο τέλος έστειλε το φως το πνευματικό, το φως το αληθινό, το φως το άκτιστο, αυτό που προϋπήρχε ανέκαθεν και αϊδίως, τον Χριστό, τον ένα της Τριάδος και ενανθρώπησε. Η νέα αυτή δημιουργία είναι μεγαλύτερη από την πρώτη. Με το πρώτο φως βλέπουμε αισθητά πράγματα. Με το δεύτερο φως (τον Χριστό) βλέπουμε τον υπεραισθητό Θεό.


Ο Χριστός, μας λέγει ο ευαγγελιστής Ιωάννης, «ήν το φως το αληθινόν, ο φωτίζει πάντα άνθρωπο ερχόμενον στον κόσμον (Ιω,1,19). Ο ίδιος ο Χριστός και στο ίδιο ευαγγέλιο παρουσιάζεται να λέγει· «Εγώ ειμί το φως του κόσμου· ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία, αλλ’ έξει το φως της ζωής» (Ιω. 8,12). Στην Αποκάλυψη του Ιωάννου επίσης, στα δύο τελευταία κεφάλαια το 21ο και το 22ο , ο Ιωάννης βλέπει σε όραμα την επουράνιο Ιερουσαλήμ, την καινή Ιερουσαλήμ, στην οποία θα κατοικήσει ο Θεός μαζί με τους ανθρώπους, τους πιστούς ανθρώπους, αυτούς που απ’ αυτή τη ζωή ενσωματώθηκαν στο λαό του, στην Εκκλησία του. Εκεί δεν θα υπάρχει πόνος, δάκρυ, θάνατος, πένθος, κραυγή απελπισίας και συμφοράς. Εκεί, λέγει ο Ιωάννης, δεν θα υπάρχει ανάγκη του ηλίου, ούτε της σελήνης, ούτε λυχναριού. Η δόξα του Θεού θα την φωτίζει· το άκτιστο φως που απορρέει από την θεία ουσία. Και το αρνίο, ο Χριστός δηλαδή, θα είναι το λυχνάρι της.



Έχοντας υπ’ όψη όλα αυτά η Εκκλησία μας δοξάζει το Θεό κάθε ημέρα για το υλικό φως που ανατέλλει. «Δόξα σοι τω δείξαντι το φως» λέμε στην δοξολογία. Αλλά αυτό το φως, το φως το κτιστό κάποτε θα εκλείψει, θα καταργηθεί. Τα αισθητά που φωτίζει θα εκλείψουν κι αυτά. «Ουδέν φαινόμενον αιώνιον» λέγει ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας επιζητεί και εύχεται να χαρίζει ο Θεός στους ανθρώπους το φως το άκτιστο, το φως το αληθινό, που είναι ο ίδιος ο Χριστός. «Χριστέ το φως το αληθινόν, το φωτίζον και αγιάζον πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον, σημειωθήτω εφ’ ημάς το φως του προσώπου σου, ίνα εν αυτώ οψόμεθα φως το απρόσιτον» (Ευχή Α΄ Ώρας). «Φώτισον μου το σκότος» προσευχόταν και ο πολλά θεολογήσας περί ακτίστου φωτός άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. «Είμαι φτωχός σε αρετές και πλούσιος σε πάθη» λέγει σε μια προσευχή του προς την Παναγία.


Στην επι του Όρους ομιλία όμως, ο Χριστός μας αποκαλύπτει ότι εκτός από το φως το φυσικό που αυτός δημιούργησε και το άκτιστο υπερφυσικό φως που είναι ο ίδιος, υπάρχει κι ένα πνευματικό φως το οποίο πρέπει να ενσαρκώνουν οι Χριστιανοί. «Υμείς εστέ το φως του κόσμου. Ου δύναται πόλις κρυβήναι επάνω όρους κειμένη· ουδέ καίουσι λύχνον και τιθέασιν αυτόν υπό το μόδιον (ρωμαϊκό μέτρο χωρητικότητας στερεών, κυλινδρικό στην μορφή, κουβάς), αλλ’ επί την λυχνίαν, και λάμπει πάσι της εν τη οικία. Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς» (Ματθ.5,13-16).
Οι Χριστιανοί λοιπόν πρέπει να διαλύουν τα σκότη της απιστίας, της διαφθοράς, της ειδωλολατρείας, του πεσσιμισμού, του ωχαδερφισμού, της ιδιοτέλειας, του εγωισμού. Είναι αυτοί που πρέπει να προσεύχονται «ελθέτω η βασιλεία σου, ως εν ουρανώ και επί της γης» αλλά και να προσπαθούν με όλες τους τις δυνάμεις να πραγματοποιηθεί αυτό το αίτημά τους. Θα πρέπει να φροντίζουν το φως της ορθοδοξίας και της ορθοπραξίας να μπει παντού. Στην οικογένεια, στην παιδεία, στην τέχνη, στην λογοτεχνία, στην επιστήμη, στην πολιτική, στον στρατό, στον αθλητισμό, στην ψυχαγωγία, παντού και πάντοτε.

Αλλιώς, αν προσεύχονται μόνο και δεν προσπαθούν με κάθε ανθρώπινο θεμιτό μέσο να λάβουν σάρκα και οστά τα αιτήματά τους, τότε είναι μονοφυσίτες. Πιστεύουν δηλαδή μόνο στη θεία φύση του Χριστού και όχι στην ανθρώπινη. Αρνούνται την ενσάρκωσή του. Ή αν δεν συμβαίνει αυτό, τότε είναι άπιστοι εντελώς και δεν πιστεύουν ότι το ευαγγέλιο μπορεί να εφαρμοσθεί. Δηλώνουν με τη στάση τους ότι μάταια ο Χριστός, το άκτιστο φως, ήρθε και φώτισε τον κόσμο με τη διδασκαλία του. Ότι η υλική δημιουργία του δεν είχε κανένα τέλος, κανένα σκοπό, καμία προοπτική.


ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΑΠ. ΒΑΔΡΑΧΑΝΗΣ
ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ
www.paterikiorthodoxia.com