Παρασκευή 31 Ιουλίου 2020

Ο αυτόκλητος σωτήρας…

 

Θα έχετε δει φαντάζομαι αρκετές φορές, ότι αρκετοί μόλις αποκτήσουν σχέση με την εκκλησία, πάνε μερικές φορές σε κάποια αγρυπνία, πάρουν ένα κομποσκοίνι και αποκτήσουν γέροντα, αμέσως πλήττονται από το σύνδρομο του διαφωτιστή και σωτήρα των άλλων(το ίδιο εξίσου παθαίνουν κι αυτοί που πάνε ψυχοθεραπεία ή μετέχουν σε κάποια θεραπευτική ομάδα). 

Καφέ δε μπορείς πλέον να πιείς μαζί τους ή να κάνεις μια ανθρώπινη κουβέντα. Πολλώ δε μάλλον να του πεις τα λάθη ή τα προβλήματα σου. Αμέσως αρχίζουν να διδάσκουν, περί του ορθού και σωστού, περί αμαρτίας, σωτηρίας, κολάσεως και παραδείσου με μία τέτοια απολυτότητα λες και μόλις κατέβηκαν από τον ουρανό με μαδημένες φτερούγες. Ούτε ο ίδιος ο Θεός δεν θα ήταν τόσο απόλυτος. 
Ο αυτόκλητος απρόσκλητος «σωτήρας» ολημερίς...

Πέμπτη 30 Ιουλίου 2020

Η ησυχία του νου και τα μηνύματα του Θεού…



Ο Θεός μιλάει καθημερινά μαζί μας. Στέλνει διαρκώς τα μηνύματα του. Πως; Με πολλούς, διαφορετικούς και ενίοτε παράδοξους τρόπους. Κάποιες φορές μέσα στο νου, ως σκέψη και λογισμό. Άλλοτε μέσα από το σώμα μας. Μια ασθένεια, μια δοκιμασία είναι ένα μήνυμα αλλαγής. Μπορεί όμως και μέσα από έναν άνθρωπο, ένα φίλο ή απλό περαστικό. Σε κοινά και γνωστά μας μέρη, που δουλεύουμε και ζούμε. Αλλά και σε περιστασιακά. Κάπου πάμε να αγοράσουμε κάτι, να δούμε, να πιούμε και να φάμε. Και τότε κάτι ακούμε, βλέπουμε, μας λένε και παίρνουμε απαντήσεις σε θέματα που μας ταλαιπωρούν και ζητάνε λύσεις. Κανείς δεν ξέρει που, πότε και πως ο Θεός θα στείλει το μήνυμα και τις απαντήσεις του σε αυτά που μας ταλαιπωρούν. 

Το μεγάλο όμως ερώτημα, είναι...

Σάββατο 25 Ιουλίου 2020

Οἱ πέντε τρόποι γιὰ νὰ ἔλθει ἡ μετάνοια

 
 
 
Μετάνοια: Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος πρακτικὰ μᾶς δείχνει πέντε δρόμους τῆς μετανοίας. Μᾶς λέγει: 
Πρῶτος δρόμος μετανοίας εἶναι ν’ αὐτοκαταδικάζεσαι γιὰ τὶς ἁμαρτίες σου. Ὁ Κύριος ἐκτιμᾶ ἰδιαίτερα αὐτή σου τὴν πράξη. Αὐτὸς ποὺ μόνος του καταδίκασε τ’ ἁμαρτήματά του πολὺ δύσκολα θὰ τὰ ἐπαναλάβει. Ἡ ἔγκαιρη ἐξέγερση τῆς συνειδήσεώς σου διὰ τῆς αὐτοκατηγορίας δὲν θὰ ἔχει κατήγορο στὸ οὐράνιο κριτήριο. 
Δεύτερος ἀξιόλογος δρόμος μετανοίας εἶναι νὰ μὴ βαστᾶς κακία γιὰ κανένα, ἀκόμα καὶ γι’ αὐτοὺς τοὺς ἐχθρούς σου. Νὰ συγκρατεῖς πάντοτε τὴν ὀργή σου, νὰ συγχωρεῖς τ’ ἁμαρτήματα τῶν ἄλλων, γιατί ἔτσι θὰ ἐξαλείψει καὶ τὰ δικά σου ὁ Κύριος. Εἶναι αὐτὸ ἕνα ἀποτελεσματικὸ καθαρτικό, ἀφοῦ μᾶς τὸ ὑπέδειξε ὁ ἴδιος ὁ Κύριος λέγοντας: Ἂν συγχωρέσετε τοὺς χρεῶστες σας, τότε θὰ σᾶς συγχωρήσει σίγουρα καὶ ὁ οὐράνιος πατέρας μας (Μάτθ. 6. I). 

Τρίτος ἀσφαλὴς δρόμος μετανοίας εἶναι...

Η ταπείνωση δεν σιχαίνεται αυτό που είμαστε...

 
 
 
Πόσες ψυχές έχουν πονέσει και πληγωθεί από τον κακό χειρισμό ενός κληρικού στην εξομολόγηση; Πόσοι πήγαν να βρουν παρηγοριά και βυθίστηκαν ακόμη περισσότερη θλίψη και απόγνωση;

Παρασκευή 24 Ιουλίου 2020

Όταν παραδιδόμαστε στο θέλημα του Θεού, το οποίο δεν κατανοούμε ακόμη, τότε έρχεται σε μας η χάρη του Αγίου Πνεύματος

 

«Κατά τη ζωή μας πάνω στη γη, που είναι γεμάτη από παθήματα, θάνατο, σκοτάδι, όταν παραδιδόμαστε στο θέλημα του Θεού, το οποίο δεν κατανοούμε ακόμη, τότε έρχεται σε μας η χάρη του Αγίου Πνεύματος και ζούμε τον Θεό ως Πατέρα, ως τον πλέον αγαπητό και εγγύτερο σε μας» (όσιος Γέρων Σωφρόνιος του Έσσεξ).
 
Τι μας υπενθυμίζει ο μεγάλος σύγχρονος όσιος Γέροντας Σωφρόνιος με τον γνωστό φωτισμένο και διεισδυτικό τρόπο του, και μάλιστα από τις ομιλίες του προς το τέλος της ζωής του ως ένα είδος πνευματικής παρακαταθήκης του;

Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020

Πρῶτα ὁ Θεός!

 

Εἶναι ἔμφυτο στὸν ἄνθρωπο καὶ ἐν πολλοῖς φανερώνει ὑγιὴ ψυχικῶς χαρακτήρα τὸ νὰ σχεδι­ά­ζει, νὰ προγραμματίζει καὶ νὰ καταστρώνει σχέδια ποὺ ἀφοροῦν στὸ μέλλον του. Σχεδὸν ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς αὐτοσυνειδησίας του, ὄντας μικρὸ παιδάκι, ἐκδηλώνει διάφορες προθέσεις σχετικὰ μὲ τὶς προτιμήσεις του καὶ τὶς μελλοντικὲς ἐπιδιώξεις του. Οἱ νέοι πολὺ συχνὰ ὀνειροπολοῦν σχετικὰ μὲ τὸ αὔριο. Οἱ γονεῖς καταστρώνουν σχέδια σχετικὰ μὲ τὴ μόρφωση, τὴν ἀποκατάσταση καὶ τὴ μελλοντικὴ πορεία τῶν παιδιῶν τους. Ἀπὸ τὸ πιὸ μικρὸ ἕ­­­­­ως τὸ πιὸ μεγάλο ταξίδι τῆς ζωῆς οἱ ἄν­θρωποι χαράζουν πορεία, προϋπολογίζουν τὸν χρόνο, ταξινομοῦν τὶς παραμικρές τους κινήσεις.

Πόσες φορὲς ὅμως δὲν ­σχεδιάσαμε πράγματα, δὲν καταστρώσαμε ­σχέδια, δὲν προϋπολογίσαμε κινήσεις ποὺ τελικὰ ματαιώθηκαν καὶ ναυάγησαν; Πο­λὺ ὀρθὰ ὁ θυμόσοφος λαός μας λέει: «Λογαριάσαμε χωρὶς τὸν ξενοδόχο». Ποὺ σημαίνει ὅτι ὑπολογίσαμε τὴ διαμονή μας σὲ κάποιο ξενοδοχεῖο χωρὶς τὴ συνεννόηση καὶ τὴ συγ­κατάθεση τοῦ ξενοδόχου. Καὶ ­ξαφνικὰ διαπιστώσαμε ὅτι τὸ ξενοδοχεῖο ἦταν κλειστὸ ἢ ἦταν γεμάτο.

Δὲν ἐξαρτῶνται στὴ ζωή μας ὅλα ἀπὸ ἐμᾶς. Ἀντίθετα,

Τρίτη 21 Ιουλίου 2020

Ὁ ἄνθρωπος πού προσεύχεται, ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ τόν προστατεύει

 
 

Μάλιστα είδαν οι Πατέρες τη Χάρη αυτή και την περιγράφουν σαν μία σειρά από 7 τοίχους που περικυκλώνουν τον άνθρωπο και είναι αδύνατον στον διάβολο να διαπεράσει τους «τοίχους» αυτούς και να εισχωρήσει στον άνθρωπο.

Ο άνθρωπος είναι...

Σάββατο 18 Ιουλίου 2020

Δεν θα μας σώσει η "τελειότητα" μας...

 


Όταν η εμπειρία των πατέρων της εκκλησίας, αναφέρει ότι η μετάνοια είναι μια ισόβια πράξη ζωής, δηλαδή ότι μια ζωή παλεύεις με τα πάθη σου, σίγουρα δεν το κάνει για να μας απογοητεύσει.
Αλλά για να μας προσγειώσει και να μας κάνει να καταλάβουμε ότι δεν θα σωθούμε γιατί γίναμε τέλειοι αλλά ταπεινοί και ειλικρινείς. 
Οι πατέρες έχουν επίγνωση της ανθρώπινης συνθήκης. Ξέρουν καλά τι σημαίνει άνθρωπος. Οι περισσότεροι λοιπόν από εμάς θα χρειαστούμε αγώνα και προσπάθεια απέναντι στα πάθη και τα σκοτάδια μας. Εντάξει υπάρχουν και κάποιες εξαιρετικές περιπτώσεις μετάνοιας και αλλαγών που ακριβώς επειδή είναι και σπάνιες ονομάζονται θαυμαστές. Όμως αυτές δεν είναι το σύνηθες, αλλά η εξαίρεση. 
Η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, των πιστών,

Παρασκευή 17 Ιουλίου 2020

Όταν παύσεις να θυμάσαι εκείνο που ζητάς...

 


"Όταν παύσεις να θυμάσαι εκείνο που ζητάς, τότε...

Τετάρτη 15 Ιουλίου 2020

Με εκείνα που εξώργισες τον Θεό, με αυτά κάνε τον και πάλι σπλαχνικό απέναντί σου

 

Και συ λοιπόν, με εκείνα που εξώργισες τον Θεό, με αυτά κάνε τον και πάλι σπλαχνικό απέναντί σου. Τον εξώργισες αρπάζοντας χρήματα; Με αυτά συμφιλιώσου μαζί Του και επιστρέφοντας σε όσους αδίκησες εκείνα που άρπαξες και δίνοντας σ’ εκείνους και άλλα επί πλέον, πες σαν τον Ζακχαίο∙ «Αποδίδω τετραπλάσια από όσα άρπαξα» ( Λουκ. 19,8 ) . 

Τον εξώργισες βρίζοντας και κακολογώντας πολλούς; Εξιλέωσέ Τον πάλι με την γλώσσα σου, αναπέμποντας προς Αυτόν καθαρές προσευχές, μιλώντας με καλά λόγια για εκείνους που σε βρίζουν, εγκωμιάζοντας εκείνους που σε κακολογούν, συγχωρώντας εκείνους που σε αδικούν. 

Αυτά δεν χρειάζονται ημέρες, ούτε χρόνια πολλά, αλλά...

Τρίτη 14 Ιουλίου 2020

Μη λυπάσαι και μην πικραίνεσαι ο Χριστός είναι εδώ

Μη λυπάσαι και μην πικραίνεσαι ο Χριστός είναι εδώΆγιος Νικόδημος Αγιορείτης

Να γνωρίζεις ότι πολλές φορές θα αισθανθείς τον εαυτό σου να ενοχλείται και να λείπει από μέσα του αυτή η αγία ειρήνη και γλυκιά μοναξιά και αγαπητή ελευθερία, και μερικές φορές μπορεί να σηκωθεί από τις κινήσεις της καρδιάς σου μία σκόνη, που θα σε ενοχλήσει στην πορεία που πρόκειται να εκτελέσεις.
Και αυτό σου το παραχωρεί ο Θεός για μεγαλύτερο καλό σου. Θυμήσου ότι αυτός είναι ο πόλεμος από τον οποίον οι άγιοι έλαβαν τα στεφάνια των μεγάλων μισθών. Σε όλα εκείνα που σε συγχίζουν πρέπει να πεις: «Κύριέ μου, βλέπεις εδώ τον δούλο σου, ας γίνει σε μένα το θέλημά σου. Γνωρίζω και το ομολογώ ότι η αλήθεια των λόγων σου παραμένει πάντοτε σταθερή και οι υποσχέσεις σου είναι αψευδείς και σ’ αυτές ελπίζω. Εγώ παραμένω μόνον για σένα». Ευτυχισμένη, βέβαια, είναι η ψυχή εκείνη που προσφέρεται με τον τρόπο αυτό στον Κύριό της, κάθε φορά που ενοχληθεί ή συγχισθεί. Και αν παραμείνει ο πόλεμος αυτός και δεν μπορέσεις έτσι γρήγορα, όπως θέλεις να ενώσεις το θέλημά σου με το θέλημα του Θεού, μην δειλιάσεις γι’ αυτό ούτε να λυπηθείς.
Αλλά συνέχισε να προσφέρεις τον εαυτό σου...

Δευτέρα 13 Ιουλίου 2020

Ποια η ανάγκη της νηστείας; ( Αββάς Μάρκος )

Ποια η ανάγκη της νηστείας; 

Αν θελήσουμε να χορτάσουμε τρώγοντας, θα βαρεθούμε γρήγορα και θα επιθυμήσουμε κάτι άλλο· και όταν και τούτο το φάμε και το χορτάσουμε, και αυτό παρόμοια θα το αποδοκιμάσουμε, όπως το προηγούμενο, και θα το παρατήσουμε. Δεν γίνεται δηλαδή, ενόσω χορταίνουμε, να μείνουμε στις ίδιες επιθυμίες που επινοούμε για την ευχαρίστησή μας. Ποιο φαγητό ήταν πιο γλυκό ή πιο εκλεκτό από το μάννα; Όταν όμως οι Ισραηλίτες το έφαγαν και το χόρτασαν, καθώς δεν είχαν κάτι καλύτερο να επιθυμήσουν, επιθύμησαν το κατώτερο, τα σκόρδα και τα κρεμμύδια (Αριθ. 11:5-7). Επομένως ο χορτασμός έχει έμφυτη την επιθυμία κάποιου άλλου. Αν λοιπόν, καθώς χορταίνουμε το ψωμί, επιθυμούμε και άλλες τροφές, ας το τρώμε χωρίς να χορταίνουμε. Έτσι, μη χορταίνοντας το ψωμί, πάντοτε θα επιθυμούμε να το χορτάσουμε, οπότε και τη βλάβη από την επιθυμία άλλων θα αποφύγουμε, και την αρετή της εγκράτειας θα αποκτήσουμε.
Ίσως όμως θα πει κάποιος από εκείνους που είναι κάπως απρόθυμοι για τη νηστεία: «Μήπως είναι αμαρτία να φάει ο άνθρωπος;»

Σάββατο 11 Ιουλίου 2020

Ήταν σαν Πάσχα … η κοίμηση του Οσίου Γέροντος Σωφρονίου του Έσσεξ (+11 Ιουλίου 1993)

Το πρώτο θαύμα του Γέροντος Σωφρονίου του Έσσεξ μετά την κοίμησή ... 

Οι τελευταίες μέρες του Γέροντος Σωφρονίου του Αγιορείτου, της Μονής Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ Αγγλίας, (+11 Ιουλίου 1993)
Αρχ. Ζαχαρίας
Τέσσερις μέρες πριν πεθάνει έκλεισε τα μάτια του και δεν ήθελε να μας μιλήσει περαιτέρω. Το πρόσωπό του ήταν φωτεινό κι όχι θλιμμένο, αλλά γεμάτο ένταση. Είχε την ίδια έκφραση, όπως όταν θα τελούσε τη λειτουργία. Δεν άνοιγε τα μάτια του, ούτε πρόφερε λέξεις αλλά σήκωνε το χέρι του ευλογώντας μας. Μας ευλογούσε χωρίς λόγια κι εγώ κατάλαβαινα ότι θα έφευγε. Έτσι δεν ήθελα να τον απασχολώ. Προηγουμένως συνήθιζα να προσεύχομαι ώστε ο Θεός να επεκτείνει το γήρας του, όπως λέμε στη λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου «το γήρας περικράτησον». Αλλά κατά τη διάρκεια εκείνων των ημερών είδα ότι έφευγε κι έτσι άρχισα να λέγω: «Κύριε δώρισε στο δούλο σου πλουσίαν είσοδον στη βασιλεία σου». Προσευχόμουν χρησιμοποιώντας τα λόγια του αποστόλου Πέτρου, όπως διαβάζουμε στη Β’ Επιστολή του (Β’ Πέτρου α’ 11).
Έτσι έλεγα επιμόνως : «Θεέ μου, δώρισε πλουσίαν είσοδον στο δούλο σου και τοποθέτησε την ψυχή του μαζί με τους Πατέρες του» και ονόμαζα όλους τους συντρόφους του ασκητές πού ήξερα ότι είχε στο Αγιον Όρος, αρχίζοντας από τον Άγιο Σιλουανό και μετά όλους τους άλλους.
Την τελευταία μέρα πήγα να τον δω στις έξι το πρωΐ. Ήταν Κυριακή και τελούσα την πρωϊνή λειτουργία, ενώ ο πάτερ Κύριλλος μαζί με τους άλλους ιερείς θα τελούσαν τη δεύτερη.

Παρασκευή 10 Ιουλίου 2020

«Η αγόγγυστη υπομονή ισοδυναμεί με προσευχή»

 
Γέρων Διονύσιος ο δια Χριστόν σαλός (1814-1880)

Ο Γέροντας (Καυσοκαλύβια – Κερασιά) έλεγε : «Σήμερα οι μοναχοί σώζονται μόνο δια του πειρασμού, διότι αρετή δεν υπάρχει. όσοι δεν υποστούν τη δοκιμασία του πειρασμού, θα ευρεθούν με τους παλαιότερους πατέρες, που πολλά εργάζονταν.
Αρκεί ν΄ αντέξει κανείς τον πειρασμό, διότι η αγόγγυστη υπομονή ισοδυναμεί με προσευχή. Ο διάβολος μας πειράζει όχι όσο εκείνος θέλει, αλλά όσο του επιτρέπει ο Θεός.

Με τις δολοπλοκίες του ο εχθρός επιχειρεί να αμβλύνει τη συνείδηση του ανθρώπου, του εμπνέει απελπισία και απόγνωση ή του καταφέρει καύχηση και έπαρση για ανύπαρκτη αγιότητα.
Οι πανουργίες και οι κατεργαριές του – πλήθος. Σ΄ όσους επιθυμούν τη σωτηρία,

Τετάρτη 8 Ιουλίου 2020

…καί ἵνα μή, ἐπί πολύ ἀφιστάμενος τῆς κοινωνίας σου, θηριάλωτος ὑπό τοῦ νοητοῦ λύκου γένωμαι.

Λύκε , λύκε ...
Ναι, είναι οξυγόνο η Θεία Μεταλαβιά! Χωρίς οξυγόνο επέρχεται ασφυξία και νέκρωση. Ιδού οι νεκροζώντανοι που περιέγραψε ο Χριστός μας στο Ευαγγέλιό Του.
Όταν το οξυγόνο του Ζωντανού Θεού αφαιρείται απ την ψυχή μας, τότε όπως λέει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σε μια από τις ευχές της Θείας Μεταλήψεως, θα γίνουμε βορρά στα δόντια του νοητού λύκου, δηλαδή του διαβόλου, όταν απέχουμε πολύ καιρό από την Θεία Κοινωνία …καί ἵνα μή, ἐπί πολύ ἀφιστάμενος τῆς κοινωνίας σου, θηριάλωτος ὑπό τοῦ νοητοῦ λύκου γένωμαι.

Έλεγε ο Άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων αυτός ο μεγάλος και ανυποχώρητος Πατέρας της Ορθοδοξίας ότι η Θείας Κοινωνία δωρήθηκε από τον Θεό στον άνθρωπο για καθημερινή συμμετοχή και κατήντησε ενιαύσιος…Δόθηκε για κάθε μέρα! Τον Άρτον ημών τον επιούσιον δος ημίν σήμερον! Να ο Άρτος της αιωνίου Ζωής που φτάσαμε στο σημείο να λαμβάνουμε για το καλό δυο, τρείς φορές τον χρόνο …

Τρίτη 7 Ιουλίου 2020

Εμείς που γνωρίσαμε περισσότερα, μπορεί να είμαστε πολύ πιο αμαρτωλοί και τιποτένιοι και εφθαρμένοι και υποκριτές. ( Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης )

 

Στον κόσμο οι Εκκλησίες γεμίζουν από ανθρώπους, οι οποίοι όμως δεν πιστεύουν στην καθημερινή τους ζωή. Στον κόσμο οι άνθρωποι επαγγέλλονται Χριστόν και όμως δεν θυμούνται τον Χριστόν. Πρέπει κάτι να γίνει, κάποιος θάνατος, κάποιο αυτοκίνητο να τους χτυπήσει, κάποια αρρώστια να τους έλθει, κάποια αποτυχία ή κάτι άλλο, για να θυμηθούν τον Χριστόν...

Σάββατο 4 Ιουλίου 2020

Η μετάνοια δεν είναι ενοχή....

 
 
Οποιαδήποτε μορφή μετάνοιας που έχει μέσα της ενοχή και απόγνωση, δεν είναι κατά Θεό. Η μετάνοια που κινείται από το Πνεύμα του Θεού έχει επίγνωση της καταστάσεως στην οποία βρισκόμαστε αλλά δεν οδηγεί στην απογοήτευση. Διότι το ίδιο Πνεύμα που σε οδηγεί στην μετάνοια το ίδιο σου αποκαλύπτει ότι ο Θεός σε αγαπάει πολύ. Ότι καμία αμαρτία δεν μπορεί να είναι τόσο μεγάλη ώστε να επισκιάσει το αμέτρητο έλεος του Θεού.
Οπότε ο Θεός δεν έχει ανάγκη από την απογοήτευση ή το αυτομαστίγωμα του εαυτού σου ώστε να φανερώσει το έλεος Του. Δεν τον συγκινεί εάν βρίζεις και κακολογείς τον εαυτό σου. Γνωρίζει καλά ότι αυτά τα κάνει ο πληγωμένος εγωισμός σου και όχι η αληθινή διάθεση για αλλαγή και μεταμόρφωση. Απλά δεν αντέχεις να βλέπεις την βιτρίνα σου σπασμένη και την εικόνα σου κουρελιασμένη. Αυτό σε κάνει να κλαις και να χτυπιέσαι. Ποιο δηλαδή; Ότι δεν είσαι αυτό που πίστευες και φαντασιωνόσουν.
Ας ακούσουμε τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος που μας λέει ότι «τίποτε δεν υπάρχει ίσο ή ανώτερο από του οικτιρμούς του Θεού. Γι’ αυτό όποιος απελπίζεται σφάζει ο ίδιος τον εαυτό του…».

Τετάρτη 1 Ιουλίου 2020

Αυτό, βλέπεις, δεν είναι καν προσευχή, είναι μόνο κάτι σαν προσευχή...

 

Κατά τη γνώμη μου, αν δεχθούμε την ύπαρξη ενός στοιχείου, όπως ο αιθέρας, τότε δεν είναι δυνατό να μην ακούνε οι άγιοι τις προσευχές μας.Ξέρεις πως λειτουργεί ο ηλεκτρικός τηλέγραφος; Στην Πετρούπολη, για παράδειγμα, ενεργοποιούν έναν ειδικό μηχανισμό. Την ίδια στιγμή η ενέργεια αυτή αντανακλάται σ’ έναν όμοιο μηχανισμό, που βρίσκεται, ας πούμε, στη Μόσχα. Τότε και ο δεύτερος μηχανισμός ενεργοποιείται όπως ο πρώτος. Γιατί; Επειδή οι δύο μηχανισμοί, πρώτον, είναι του ίδιου τύπου και, δεύτερον, συνδέονται με σύρμα.

Η επικοινωνία μας με τους αγίους γίνεται με όμοιο τρόπο. Εμείς και οι άγιοι είμαστε σαν τις τηλεγραφικές συσκευές, σαν δύο μηχανισμοί του ιδίου τύπου, και ο αιθέρας, το στοιχείο δηλαδή μέσα στο οποίο κινούνται οι άγιοι και το οποίο συνάμα περιβάλλει την ψυχή μας, είναι …